Nastec 14-01

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Extra opdrachten Geluid

In deze LessonUp zijn wat extra onderwerpen en vragen over geluid opgenomen. Namelijk: vulkaanuitbarsting, autotune, en de passerende sirene, hopelijk interessant om een keer gezien te hebben!

Vulkaanuitbarsting

Een vulkaanuitbarsting is heel luid, zoals ook uit het volgende filmpje blijkt. Je kunt het de verplaatsing van de geluidsgolf zelfs zien, kijk maar goed naar de lucht dan zie je de schokgolf bewegen. Bij een vulkaanuitbarsting kan ook een aardbeving ontstaan, eigenlijk een geluidsgolf door de grond.

00:31

Hoe ver is het bootje verwijderd van de vulkaan?

00:49

De geluidssterkte op het bootje was 130 dB. Hoe hard het op ongeveer 67m van de uitbarsting?

Luidste geluid

Het luidste geluid ooit was ook afkomstig van een vulkaan. De vulkaan Krakatoa in Indonesië maakte in 1883 het luidste geluid ooit gemeten. Tot op zo'n vijfduizend kilometer afstand konden mensen de explosie horen. Op 160 km afstand was de geluidssterkte 172 dB. Meteorologen in Europa hebben ook 5 keer een abnormale lucht druk gemeten na de uitbarsting. Elke keer als de druk golf langs kwam. Dit geluid is dus 5 keer om de aarde geweest! 

Autotune

Van autotune wordt veelvuldig gebruikt gemaakt in de muziek, vaak om een stem zuiverder te laten klinken. In het filmpje op de volgende pagina wordt uitgelegd hoe dit in zijn werk gaat. 

Bij autotune wordt de ... van de zangtoon aangepast.

1. Amplitude
2. Frequentie
3. Geluidsterkte
4. Gehoorgrens

Passerende sirene

Als een brandweerauto met sirene jou passeert zul een natuurkundig fenomeen kunnen waarnemen. Let goed op bij het filmpje op de volgende slide of je het kunt ontdekken.

00:17

Hoor je verschil in de toonhoogte als de brandweerwagen naar je toe rijdt en als die van je af rijdt?

1. Ja, de toon is hoger als de auto de filmer nadert
2. Ja, de toon is lager als de auto de filmer nadert
3. Nee, geen verschil
4. Kon ik niet zien want dit filmpje is met een aardappel opgenomen.

https://www.walter-fendt.de/html5/phen/dopplereffect_en.htm

Dit verschil in toonhoogte komt door een fenomeen wat wij het dopplereffect noemen. Open de link hierboven om te kijken hoe het werkt. Let goed op het verschil tussen de geluidsgolven voor en achter de auto.

Wat neem je waar?

1. Voorkant auto: de tonen zijn dicht op elkaar en dus is de toon lager
2. Voorkant auto: de tonen ver uit elkaar en dus is de toon hoger
3. Achterkant auto: tonen zijn ver uit elkaar en dus is de toon lager
4. Achterkant auto: tonen zijn dicht op elkaar en dus is de toon hoger

Aan de voorkant van een bewegend voorwerp worden de geluidsgolven als ware samen gedrukt. terwijl ze achter een voorwerp uit elkaar getrokken worden. Dit verklaart het verschil in toonhoogte. 

Als een voorwerp met de snelheid van het geluid beweegt dan hopen de golven zich aan de voorkant van het voorwerp op. Dit leidt tot een knap als de geluidsbariere wordt doorbroken, zie het filmpje of de volgende slide. 

Einde

Ben je klaar kom terug naar de les.