P82 22VZ Circulatie 2 (lymfe en bloeddruk)

• AFP
• MBO
• Studiejaar 1

2

Circulatie - lymfe, bloeddruk

Na deze les...

1 Kan je de grote en kleine bloedsomloop beschrijven en het verschil daartussen

2 Leg je de bouw en functie uit van het hart en de fasen van de hartslag

3 Noem je verschillen tussen de bloedvaten en de namen van belangrijke bloedvaten

3.6 Het lymfestelsel

Het lymfestelsel heeft de taak om vloeistof af te voeren...

• waarin gevaarlijke stoffen zitten (ziekteverwekkers)
• waarin afvalstoffen zitten

3.6 Het lymfestelsel

Lymfe bestaat uit...

• water
• lymfecellen (soort witte bloedcel)
• afval
• bouwstenen van vetten vanuit de vertering

3.6 Het lymfestelsel

Lymfevaten hebben kleppen om terugstroom te voorkomen.

3.6 Het lymfestelsel

Meerdere lymfevaten leiden naar een lymfknoop.

In een lymfeknoop wordt de lymfe gezuiverd...

• van ziekteverwekkers
• van kankercellen
• van oude, dode cellen

3.6 Het lymfestelsel

Lymfecellen ontvangen vreemde stoffen en kunnen zo...

• cellen doden waar bacteriën of virussen in zitten (cytotoxisch)
• kankercellen doden (helpers)

3.6 Het lymfestelsel

Lymfeknopen liggen verspreid in het lichaam, maar vooral op plaatsen waar contact met de buitenwereld mogelijk is...

• mondkeelholte (amandelen)
• luchtwegen en darmen
• oksels en liezen

3.6 Het lymfestelsel

Schone lymfe komt weer in de bloedbaan terecht...

• via de borstbuis komt schone lymfe in de armader bij het sleutelbeen > holle ader > rechter hartdeel

3.8 Aandoeningen
aan hart en bloedvaten

Bloeddruk is de druk die het bloed uitoefent op de slagaderwand...

• de bovendruk (systole) is de druk bij ingespannen hartkamers
• de onderdruk (diastole) is de druk bij ontspannen hartkamers
• de hoogte van de bloeddruk is erfelijk bepaald en hangt af van...

weerstand
van de vaatwand

pompfunctie
van het hart

3.8 Aandoeningen
aan hart en bloedvaten

De bloeddruk schommelt over een etmaal.

In de nacht daalt de druk, bij opstaan en dagstart stijgt de bloeddruk.

Na de lunch is er ook weer een tijdelijke dip.

in de nacht

over de dag

groen is normale lijn, rood het begin van hoge bloeddruk
('s nachts onvoldoende ontspanning van de vaatwand of het hart)

3.8 Aandoeningen
aan hart en bloedvaten

Factoren die de bloeddruk beïnvloeden zijn

• leeftijd (hoe ouder, hoe hoger de bloeddruk)
• leefstijl (zout en vet eten, weinig bewegen, roken, alcohol drinken, stress)

3.8 Aandoeningen
aan hart en bloedvaten

• erfelijk bepaald (vaak komt hoge bloeddruk in families voor)
• geslacht (60- vooral mannen, 60+ vooral vrouwen)

3.8 Aandoeningen
aan hart en bloedvaten

Hoge bloeddruk (meer dan 140/90) beschadigt de wanden van slagaders...

• de vaatwand wordt stug (stoffen kunnen in de wand gaan zitten)
• de doorgang wordt kleiner (risico op stollen)

3.8 Aandoeningen
aan hart en bloedvaten

Een langdurige hoge bloeddruk beschadigt de wanden van slagaders.

• de vaatwand wordt stug > de weerstand neemt toe > de wand kan stuk gaan en er kunnen stoffen ophopen in de wand
• de diameter wordt kleiner > bloed stroomt trager > stolsel 

3.8 Aandoeningen
aan hart en bloedvaten

Hoge bloeddruk leidt tot...

1. beroerte
2. zichtklachten
3. hartfalen
4. hartinfarct
5. nierfalen
6. seksueel disfunctioneren

1

2

3

4

5

6

3.8 Aandoeningen
aan hart en bloedvaten

• hoge bloeddruk geeft vaak geen klachten(!)
• meten is weten
• als toch klachten, dan hoofdpijn,  wazig zicht, moe en misselijk,

hoofdpijn

wazig zicht

moe

misselijk

3.8 Aandoeningen
aan hart en bloedvaten

Lage bloeddruk komt voor bij...

• duizelig zijn na te snel opstaan
• flauwte

Hypotensie is bij een bloeddruk van lager dan 90/60.

3.8 Aandoeningen
aan hart en bloedvaten

Het vrouwenhart is anders

dan het mannenhart

• lees de bladzijde en trek conclusies