7.7 Voedselproductie

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Mens en milieu

7.7 Voedselproductie

Spullen op tafel

Jas uit en over je stoel

Tas op de grond

Lesprogramma

• Huiswerk
• Leerdoelen
• Uitleg
• Vragen
• Nabespreken
• Huiswerk

Wat weet je nog over....

- energiestromen 

- autotroof en heterotroof

Autotroof

Heterotroof

Fotosynthese

Afhankelijk van andere organismen voor voedsel

Producenten

Consumenten

Bloedgroenkorrels

Omnivoor, carnivoor, herbivoor

Zelfvoedend; maken energie/voedsel voor hele voedselketen

Op welke manieren gaat er energie verloren in een ecosysteem?

Welke groep organismen in de bodem breken organische stoffen af en zetten deze om in anorganische stoffen?

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven hoe in de landbouw wordt toegewerkt naar een optimale voedselproductie.
• Je kunt de oorzaken en gevolgen van eutrofiëring van water en mogelijke oplossingen daarvoor beschrijven.

Voedselproductie

Om de voedselproductie zo efficiënt mogelijk te maken proberen boeren invloed te hebben op de abiotische en biotische factoren

Abiotische factoren:

• Mest
• Extra CO2
• Kassen

Biotische factoren:

• Bestrijding van ongedierte

Bescherming

Één van de grootste uitdagingen voor boeren: beschermen van hun gewassen en vee tegen ziekten en plagen (insecten, bacteriën en schimmels)

Om gewassen en vee te beschermen maken boeren gebruik van bestrijdingsmiddelen:

• Chemische bestrijdingsmiddelen
• Biologische bestrijdingsmiddelen

Chemische bestrijding

Chemische bestrijdingsmiddelen (gif), heten over het algemeen pesticiden

- Insecticiden - tegen insecten

- Herbiciden - tegen onkruid

Voordelen: snel, goedkoop, effectief

Nadelen: Persistentie, resistentie, niet soort-specifiek, komt in drink- en grondwater terecht. 

Chemische bestrijdingsmiddellen

Boeren maken vaak gebruik van pesticiden om hun gewassen te beschermen tegen insecten

Er zijn 2 verschillende soorten insecticiden:

• Niet-soort specifiek (dood alle insecten)
• Soortspecifiek (dood één specifieke soort)

resistentie tegen pesticiden

door gebruik van pesticiden: selectiedruk

resistentie tegen pesticiden blijkt een zeer groot selectievoordeel

deze individuen planten vaak voor 

resistentie breidt daardoor zeer snel uit

gebruik van pesticide niet meer effectief

Bescherming tegen ziekten en plagen 

Sommige pesticiden zijn persistent: 

kan niet of zeer langzaam natuurlijk worden afgebroken

accumulatie: de pesticiden hopen op door de voedselketen heen

De biomassa neemt af in ieder trofisch niveau. De hoeveelheid pesticide blijft gelijk.

Toppredator krijgt hierdoor teveel pesticide binnen en kan ziek worden.

Biologische bestrijding

Invloeden op planten

Bemesting, bodembewerking, bescherming tegen ziekten en plagen en voedingsstoffen in de bodem zijn van belang.

Voedingsstoffen verdwijnen doordat 

-1- gewassen van het land weggehaald worden

-2- door regen op een kale bodem mineralen uitspoelen naar diepere lagen.

Oplossing: bemesten: kunstmest (NO₃ of PO₄) of stalmest.

Eutrofiëring

= teveel bemesting, daardoor komen er meer mineralen in het water

• Gevolg: extreme algengroei

GEVOLGEN

1. Veel algen
2. Weinig zonlicht (fotosynthese)
3. Planten sterven
4. Roofvissen kunnen niet jagen/prooi niet zichtbaar
5. Algen sterven
6. Een toename van het aantal reducenten 
7. Organisch materiaal wordt aeroob omgezet 
8. Afname van het zuurstofgehalte in het water

Overmatige aanvoer van stikstofverbindingen leidt tot sterke algengroei. Door deze sterke algengroei ontstaat een zuurstoftekort in het water.
Hoe ontstaat dit zuurstoftekort?

1. De algen maken alle zuurstof op met dissimilatie
2. De algen maken alle zuurstof op met assimilatie
3. Bacteriën maken alle zuurstof op met dissimilatie
4. Bacteriën maken alle zuurstof op met assimilatie

Veredeling

Nabespreken

• Je kunt beschrijven hoe in de landbouw wordt toegewerkt naar een optimale voedselproductie.
  
• Je kunt de oorzaken en gevolgen van eutrofiëring van water en mogelijke oplossingen daarvoor beschrijven.

Een teler heeft last van bladluis op zijn gewas. Hij zet lieveheersbeestjes in om de bladluizen op te eten. Dit is een voorbeeld van?

1. Vruchtwisseling
2. Accumulatie
3. Biologische bestrijding
4. Bio industrie

Anna zegt: accumulatie wordt veroorzaakt door het feit dat de gifstoffen niet worden afgebroken.
Teun zegt: accumulatie wordt veroorzaakt door het feit dat in een voedselketen altijd biomassa verloren gaat.
Wie heeft gelijk?

1. Geen van beide
2. Anna
3. Teun
4. Beide

Huiswerk

Leren en maken 7.7