Middeleeuwen- aangepast

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Literatuurgeschiedenis

Middeleeuwen

Programma

Uitleg Middeleeuwse literatuur  (15 min- in stilte)

UItleg eindopdracht + start maken opdracht (25 min)

Middeleeuwen

Hoofd-kenmerken

• Theocentrisme 
• Memento mori (het hiernamaals is belangrijker dan het heden)
• Gemeenschapsgevoel 
• Trouw aan God/leenheer
• van 500-1500

Alles staat in dienst van het geloof en het leven na de dood.

 Het leven op aarde is ondergeschikt aan het leven aan de dood.

 Memento Mori: gedenk te sterven

Standenmaatschappij: 3/4 % kon lezen

Eerste stand: Bidden = geestelijkheid

Tweede stand: Strijden = de adel en de ridders

Derde stand: Werken = boeren en de vissers (burgerij. komt pas in 12e en 13e eeuw)

Teksten en schrijvers (1)

• Tot ongeveer 1450 schreven monniken de verhalen over met de hand.
• 1450: uitvinding van de boekdrukkunst
• Publiek: adel en geestelijkheid, pas rond 1300 ook voor de burgerij in de steden.

Tot ongeveer 1450 schreven monniken de verhalen over met de hand.

Boeken waren duur.

1450: uitvinding van de boekdrukkunst

Publiek: adel en geestelijkheid, pas rond 1300 ook voor de burgerij in de steden.

Functie literatuur: verstrooiiend, didactisch-moraliserend.

Teksten en schrijvers (2)

• Middelnederlandse teksten vooral vertaald/bewerkt
• Voorleescultuur zorgde voor rijmende teksten
• Doel teksten: vermaak en boodschap

Hebban olla vogala nestas higunnan is de oudste Nederlandse tekst, geschreven in een Engels klooster door een monnik.​

Hoofsheid

• Voorbeeld wereldlijke cultuur
• Gedragsregels, beschaafde omgangsvormen, zelfbeheersing
• In literaire teksten speelt hoofse liefde belangrijke rol

Verschillende genres

Ridderroman

Karelroman: Karel ende Elegast

Arthurroman: Walewein en het vliegende schaakbord

Dierenverhalen / satire

Van den vos Reynaerde

Marialegende

Beatrijs

Wat is geen belangrijk kenmerk van de middeleeuwen?

1. Trouw aan leenheer
2. Memento Mori
3. Gemeenschapsgevoel
4. Mens staat centraal

Wat is geen belangrijk kenmerk van de hoofse cultuur?

1. Beleefdheid
2. Individualisme
3. Beschaafdheid
4. Mens staat centraal

Voor wie was de middeleeuwse literatuur niet bedoeld?

1. Boeren
2. Adel
3. Geestelijkheid
4. Burgerij

Eindopdracht

Presentatie over middeleeuws werk.

Keuze uit: Karel ende Elegast / Walewein / Van den vos Reynaerde / Beatrijs.

Voorbereiding presentatie: Lezen middeleeuws werk + dossier maken over werk.

Tot ongeveer 1450 schreven monniken de verhalen over met de hand.

Boeken waren duur.

1450: uitvinding van de boekdrukkunst

Publiek: adel en geestelijkheid, pas rond 1300 ook voor de burgerij in de steden.

Functie literatuur: verstrooiiend, didactisch-moraliserend.

Hoe keuze maken? 

- Bij vraag classroom: samenvatting middeleeuwse werken. 

- Lees  desnoods de beginpagina van de werken. Wat spreekt je aan?

Vandaag keuze doorgeven (vraag classroom). 

Tot ongeveer 1450 schreven monniken de verhalen over met de hand.

Boeken waren duur.

1450: uitvinding van de boekdrukkunst

Publiek: adel en geestelijkheid, pas rond 1300 ook voor de burgerij in de steden.

Functie literatuur: verstrooiiend, didactisch-moraliserend.