DrogredenenH4

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Drogredenen

Havo 4

Lesdoel

Je leert drogredenen herkennen. 

Voordelen:

1. Je maakt zelf minder fouten in je argumentatie.

2. Je ziet de zwakke punten in de argumentatie van een ander.

Drogredenen

In argumentaties worden, bedoeld of onbedoeld, fouten gemaakt. Fouten in argumentaties heten drogreden. Drogredenen zijn dus zwakke of onjuiste argumenten.

Drogredenen

De drogredenen worden ingedeeld in twee groepen:

1. Er wordt een argumentatieschema onjuist gebruikt.

2. Er wordt een discussieregel overtreden.

Onjuist argumentatieschema

Als er een standpunt en een argument gegeven worden, vraag je dan af of dat argument het standpunt aannemelijker maakt.  Is dat niet het geval, dan is er sprake van onjuist gebruik van een argumentatieschema.

Onjuist argumentatieschema

Onjuist beroep op het:

* oorzaak-gevolgschema (causaliteit)

* kenmerk- of eigenschapsschema

* voor- of nadelenschema (overdrijven/vals dilemma)

* voorbeeldschema (overhaaste generalisatie)

* vergelijkingsschema (verkeerde vergelijking)

* autoriteitsschema

Overtreden discussieregel

Bij het overtreden van een discussieregel worden er vaak geen argumenten gegeven. Deze drogredenen zijn te herkennen aan de (gekleurde) formulering.

Overtreden discussieregel

* Persoonlijke aanval

* Ontduiken van de bewijslast

* Vertekenen van het standpunt

* Bespelen van het publiek

* Cirkelredenering

Arjen heeft een vier voor zijn wiskundetoets. Het tentamen is zeker slecht gemaakt.

1. ontduiken van de bewijslast
2. overhaaste generalisatie
3. bespelen van publiek
4. vertekenen van een standpunt

Als de president van de VS zegt dat het zo gebeurt, gebeurt het zo. Daar is hij president voor.

1. overhaaste generalisatie
2. cirkelredenering
3. ontduiken van de bewijslast
4. persoonlijke aanval

Diederik is een hooligan, want hij zit onder de tattoos.

1. onjuist kenmerk/ eigenschap
2. overdrijven van voor- of nadelen
3. overhaaste generalisatie
4. persoonlijke aanval

Je moet je boeken meenemen naar de les: je voetbalschoenen neem je toch ook mee naar de voetbaltraining?

1. onjuist kenmerk/ eigenschap
2. vals dilemma
3. overhaaste generalisatie
4. verkeerde vergelijking

Zij studeert Nederlands, dus ze zal wel alle dagen met haar neus in de boeken zitten.

1. overhaaste generalisatie
2. verkeerde vergelijking
3. onjuist kenmerk/ eigenschap
4. onjuiste oorzaak-gevolg -relatie/causaliteit

Veel ouderen die op een e-bike rijden, hebben een ongeval gehad, dus is het rijden met een e-bike gevaarlijk.

1. onjuiste oorzaak-gevolgrelatie/ causaliteit
2. cirkelredenering
3. bespelen van het publiek
4. overhaaste generalisatie

Welke drogreden gebruikte Louis van Gaal?

1. Onjuist beroep op het oorzaak- en gevolgschema
2. Persoonlijke aanval
3. Vals dilemma
4. Bespelen van het publiek

Welke drie drogredenen hoorde je in het fragment?

1. Cirkelredenering
2. Vertekenen van het standpunt
3. Persoonlijke aanval
4. Bespelen van het publiek

1. Vertekenen van het standpunt

Rutte beweerde dat een PVV'er de Turkse president Erdogan een aap had genoemd. Dat was niet wat de PVV'er had gezegd: hij gebruikte een spreekwoord (de aap komt uit de mouw) was ongelukkig gekozen was, maar hij noemde Erdogan geen aap!

2. Persoonlijke aanval

In plaats van in te gaan op Ruttes uitspraak, beschuldigt Wilders Rutte ervan dat hij niet normaal en rustig is en zegt: "Doe eens normaal en rustig, man." Daarmee wordt de persoon aangevallen en niet zijn standpunt.

3. Bespelen van het publiek

Rutte zegt: "Je kunt toch niet praten over de Turkse premier als een Islamitische aap. Dat is toch een idiote uitspraak." Hiermee formuleert hij zijn standpunt zó dat het moeilijk wordt ertegen in te gaan. 

Welke drogreden hoorde je in de reclame van WC-eend?

1. Cirkelredenering
2. Onjuist beroep op autoriteit
3. Onjuist beroep op oorzaak-gevolg
4. Verkeerde vergelijking

Aan de slag!

* NN digitaal - hoofdstuk 6, paragraaf 4 (vandaag af)

* woordenschat - zie lijst (+instructie) in Teams