bs 1+2

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Aanpak hoofdstuk 3

Héél veel nieuwe begrippen. Maak een begrippenlijst!

Eeneiige tweeling

Ze hebben hetzelfde DNA, maar niet hertzelfde uiterlijk.

Hoe kan dit?

Fenotype

-Het fenotype is het uiterlijk van een organisme

-Veel van die uiterlijke kenmerken heb je geërfd van je ouders, maar je kunt je fenotype ook zelf aanpassen.

-Deze aanpassingen kun je niet doorgeven aan je nakomelingen.

Genotype

In élke cel van je lichaam staat informatie voor ál je erfelijke eigenschappen.

Een stukje DNA waar informatie staat over 1 bepaalde eigenschap heet een ''gen''.

Mensen hebben in elke lichaamscel 46 chromosomen.

Genotype

Alle erfelijke informatie in je DNA, noem je ook wel het genoom.

22 homologe chromosomenparen.

Dus 44 chromosomen zijn bij zowel man als vrouw hetzelfde: autosomen.

DNA

Nucleotide: Fosfaatgroep, suikergroep en stikstofbase.

Vaste basenparen.

Gen: stukje DNA over een bepaalde eigenschap.

De volgorde van basenparen noem je DNA-sequentie

Genen

Kunnen aan of uit staan. 

Tot uiting komen van een gen noem je genexpressie.

Sommige genen regelen of je gen tot expressie komt, maar milieufactoren kunnen dit ook beïnvloeden.

fenotype

Je fenotype komt tot stand door je genotype en de invloeden vanuit het milieu.

Modificatie: verandering door omgeving. Hierbij verandert het DNA niet.

Maak (15 minuten)

1-11

Basisstof 2: Genenparen

Voor elke eigenschap heb je zowel van je moeder als van je vader DNA genen meegekregen.

Genen/Allelen

Gen voor haarkleur: dit stukje DNA bevat info over de haarkleur

Allel voor haarkleur: bruin/blond/zwart

homo/hetero

zygoot

Dominant: A

Recessief: a

Homozygoot: AA of aa

Heterozygoot: Aa

Andere vormen:

Onvolledig dominant -> recessieve allel toch invloed fenotype

Intermediair: A^rA^w-> een mengvorm

Co dominantie -> beide zijn dominant en komen tot uiting

Maak:

14-22