Hoofdstuk 5 Werkt dat zo?

• Economie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 5 Is er werk voor jou?

5.1 Wat levert werken op? + 5.2 Waar wil je werken?

&

5.3 Ben je actief op de arbeidsmarkt? + 5.4 Als je zonder werk zit

Paragraaf 5.1 

Wat levert werken op?

Lesdoelen

• Je leert in deze les:
• Hoe je je nettoloon kunt berekenen
• wat een cao is
• wat het verschil is tussen wit, grijs en zwart werk,
• wat het wettelijke minimumloon is en voor wie het bedoeld is. 

Arbeidsovereenkomst

Ook wel genoemd arbeidscontract. 

Hier staat in:

• Wat voor werk ga je doen
• Arbeidsvoorwaarden oa:
• Hoeveel uur ga je per week werken
• Wat is je loon
• Hoeveel vakantiedagen heb je recht op.

CAO = Collectieve Arbeids Overeenkomst

In de cao staan afspraken die gelden voor iedereen in één bedrijfstak.

Een bedrijfstak is een groep bedrijven van gelijke soort. 

Bijvoorbeeld horeca, bouw of gezondheidszorg.

Nettoloon berekenen

Je berekent het nettoloon op de volgende manier:

Brutoloon - (loonbelasting+sociale premies) = Nettoloon

Mevrouw Meijerink verdient €1995,- bruto per maand. De loonbelasting bedraagt €145,50 en de sociale premies €35,20. Bereken haar nettoloon.

1. €1815,-
2. €2175,70
3. €1814,30
4. €1849,50

Het nettoloon van de heer Roeberts is €2995,- De loonbelasting bedraagt €184,50 en de sociale premies €95,95. Bereken het brutoloon van de heer Roeberts.

1. €2714,55
2. €3275,45
3. €2810,50
4. €3275,50

Wit, grijs en zwart werk

Wit werk: 

     Betaald werk waarop belasting en sociale premies wordt ingehouden.

Grijs werk:

     Onbetaald werk zoals het opruimen van je kamer en vrijwilligerswerk.

Zwart werk:

     Betaald werk waarover je geen belasting of sociale premies betaalt.

     Zwart werk is strafbaar.

Minimumloon

Minimumloon = brutoloon dat je vanaf 21 jaar minimaal MOET                                        verdienen in een voltijdbaan

                               --> wettelijk bepaald

Voltijdbaan = Je werkt 36 tot 40 uur per week (fulltime)

Tussen 15 en 21 jaar = minimumjeugdloon (% van minimumloon)

Zelfstandig aan het werk 

Opdracht: 

Maak nu zelfstandig alle opgave van par 5.1 op bladzijde 130 t/m 133. 

Schrijf de volledige antwoorden in je boek, inclusief formule!

Hulp nodig? In deze volgorde: 

1. Boek

2. Docent

De eerste 10 minuten werk je in stilte.

Klaar? Meld je bij de docent.

samenvatting paragraaf 1

leer de begrippen paragraaf 1

Paragraaf 5.2 

Een eigen bedrijf

Arbeidsmotieven

• = redenen om te werken.
  

Noem de 4 arbeidsmotieven uit het boek:

Ondernemingsvormen

• ZZP (Zelfstandige zonder personeel)
• Eenmanszaak
• VOF (Vennootschap Onder Firma
• BV en NV

Wat is geen kenmerk van een eenmanszaak?

1. Een eigenaar
2. Personeel in dienst
3. Aansprakelijk met privé vermogen
4. De winst heet Dividend

Eenmanszaak

VOF

BV en NV

ZZP

Eén eigenaar

De eigenaren heten firmanten

De directeur is een werknemer

Niet aansprakelijk met privévermogen

Bedrijf is eigendom van aandeelhouders.

Geen personeel

Productiesectoren

Primaire sector - Landbouwsector

Secundaire sector - Industriesector

Tertiaire sector - Commerciële dienstverlening

Quartaire sector - Niet-commerciële dienstverlening

Productiesectoren

Bij de volgende vraag is het de bedoeling dat je de juiste productiesector bij het juist plaatje zet. 

Tertiaire sector

Quartaire sector

Primaire sector

Secundaire sector

Productiesectoren

Sleep de juiste bedrijfstakken naar de juiste productiesector

Gezondheidszorg

Onderwijs

Landbouw

Transportbedrijven

Visserij

Banken

Bouw

Paragraaf 5.3

Actief op de arbeidsmarkt?

Vraag naar arbeid

De vraag naar arbeid is het totaal aantal beschikbare banen: de al bezette banen plus de nog niet bezette banen (de vacatures).

De vraag naar arbeid komt van de bedrijven en van de overheid. 

We noemen de vraag naar arbeid ook wel de 

werkgelegenheid.

Aanbod van arbeid

Het aanbod van arbeid noem je ook wel de:

Beroepsbevolking:

Dat is iedereen van 15 tot de pensioenleeftijd die werkt of werkloos is.

Deel van het geheel

Deel : geheel x 100

Algemene wet gelijke behandeling

Arbeidsparticipatie

Ook wel genoemd arbeidsdeelname.

Het percentage van de bevolking dat tot de beroepsbevolking behoort.

Werken in de formele sector

Betaald werk waarover je belastingen en premies betaaldd is werk in de formele sector. Dit wordt ook wel wit werk genoemd.

Werken in de informele sector

• Onbetaald werk is werk in de informele sector. Bijvoorbeeld vrijwilligerswerk of werken in je eigen huishouding. Dit wordt ook wel grijs werk genoemd.
• 
  
• Betaald werk dat niet geregistreerd is. Hierover betaal je geen belasting en sociale premies en wordt ook wel zwart werk genoemd.

Paragraaf 5.4

Zonder werk?

WW-uitkering

Uitkering volgens de Werkloosheids Wet.

Je moet je inschrijven bij het UWV (Uitkeringsinstituut WerknemersVerzekeringen)

Welk antwoord hoort niet bij ww-uitkering?

1. Ontslag door eigen schuld
2. 36 weken voor ontslag 26 weken in loondienst geweest.
3. UWV
4. Eerste twee maanden 75% van brutoloon

Geregistreerde werkloosheid

Als je bent ingeschreven bij het UWV nadat je werkloos bent geworden dan tel je mee in de geregistreerde werkloosheid.

Verborgen werkloosheid

Als jij je niet ingschrijft bij het UWV, bijvoorbeeld omdat je geen recht hebt op een ww-uitkering dan heet dat verborgen werkloosheid.

Er zijn twee soorten werkloosheid, verstopte en geregistreerde werkloosheid.

1. Juist
2. Onjuist

Soorten werkloosheid

1. Conjuncturele werkloosheid.

2. Structurele werkloosheid.

3. Seizoenwerkloosheid.

4. Regionale werkloosheid.

5. Frictiewerkloosheid.

Wanneer het werk wordt overgenomen door een machine is dit ...

1. structurele werkloosheid
2. conjuncturele werkloosheid
3. frictie werkloosheid
4. regionale werkloosheid

Van welk soort werkloosheid is sprake?
"Tijdens perioden van crisis"

1. Regionale werkloosheid
2. Structurele werkloosheid
3. Seizoenswerkloosheid
4. Conjuncturele werkloosheid

Van welk soort werkloosheid is sprake? "Als mensen net van school komen of net ontslagen zijn"....

1. Structurele werkloosheid
2. Conjuncturele werkloosheid
3. Frictiewerkloosheid
4. Regionale werkloosheid

Van welk soort werkloosheid is sprake? "In Overijssel is meer werkloosheid dan gemiddeld in het land".......

1. Conjuncturele werkloosheid
2. Frictiewerkloosheid
3. Seizoenswerkloosheid
4. Regionale werkloosheid

Heb je vragen neem dan via de chat van teams contact met me op!