1.3. Ruimte voor de rivier

2.3 Ruimte voor de rivier

1 / 34
volgende
Slide 1: Tekstslide
AardrijkskundeMiddelbare schoolvmbo, mavo, havo, vwoLeerjaar 1-6

In deze les zitten 34 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 3 videos.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

2.3 Ruimte voor de rivier

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Openingsfoto
Wat zie je?
Waar komt dit voor?
Waarom komt dit hier voor?
Is dit gewenst?
Komt dit overal zo voor? 

Slide 2 - Tekstslide

Beschrijving van de openingsfoto

Uiterwaard verbreding voor meer veiligheid bij hoogwater.
Zuid-Limburg, Borgharen


Lesdoel(en)
Aan het einde van de les kan je:
(11) de doelstellingen en maatregelen van
       "Ruimte voor de Rivier" benoemen, verklaren en herkennen;

Slide 3 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Benodigde voorkennis (herhaling 1.1 en 1.2.)
Je kan   het lengte- en breedteprofiel 
                 van een rivier beschrijven;
Je weet wat de oorzaken zijn voor een
                 (sterk) fluctuerend regiem;
Je weet wat er met vertragingstijd
                 bedoeld wordt;
Je kent de drietrapsstrategie;

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Benodigde voorkennis 
Je weet wat dijkverzwaring en
                 verhoging is;
Je weet wat terpen zijn;
Je weet wat binnen- en buitendijkse
                 gebieden zijn;
Je weet waarom internationale
                 samenwerking noodzakelijk is;

Slide 5 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Krib
Dijkverhoging
Terp

Slide 6 - Sleepvraag

Deze slide heeft geen instructies

Het grote plaatje

Slide 7 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Beperkingen dijkverzwaring


Waarom kan je een dijk niet 
oneindig 
hoog en breed maken?
De dijk zal uiteindelijk onder zijn eigen gewicht wegzakken in de slappe ondergrond.

Slide 8 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat dan wel?
Beleid "Ruimte voor de Rivier"

Vier doelstellingen
1. Verlagen overstromingsrisico
2. Verbeteren leefbaarheid 
3. Versterken van de landbouw
4. Verbeteren natuur

Slide 9 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Het grote plaatje

Slide 10 - Tekstslide

Dijkteruglegging Lent

Slide 11 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Binnen- en buitendijkse gebieden
Buitendijkse maatregelen
1. Rivierbedverruiming
2. Rivierbedverdieping
3. Uiterwaardvergraving
4. Nevengeul
5. Kribverlaging
6. Dijkverlegging
7. Obstakelverwijdering

Binnendijkse maatregelen
8. Retentiebekken
9. Noodoverloopgebied

Slide 12 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Buitendijkse maatregelen
Uiterwaardvergraving
Het geheel of gedeeltelijk afgraven van de uiterwaard zodat er meer water in het winterbed past.
Nevengeul
Relatief kleine geul die min of meer evenwijdig aan de hoofdgeul loopt en die bij een gemiddelde waterstand en bij laagwater niet of nauwelijks water afvoert, maar die bij hoogwater de afvoercapaciteit van de rivier vergroot.
Verdieping
Het uitbaggeren van het zomerbed is duur en doordat de rivier steeds nieuw slib aanvoert, helpt deze maatregel maar voor korte tijd.
Kribverlaging
Het verlagen van de kribben om bij hoogwater de opstuwing te verminderen.
Rivierbedverruiming
Het landinwaarts verplaatsen van de winterdijk om een grotere waterafvoer mogelijk te maken. Heet ook rivierbedverbreding.
Obstakelverwijdering
Verwijdering van een obstakel of begroeiing uit het rivierbed dat de waterafvoer belemmert.

Slide 13 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Binnendijkse maatregelen
Retentiebekken
Een binnendijks omdijkt gebied waarin bij hoogwater tijdelijk water opgeslagen kan worden
Noodoverloopgebied: Polder Noordwaard in de Biesbosch
Aan het Nationaal Park De Biesbosch grenst de polder Noordwaard. Dit landbouwgebied is in de afgelopen jaren deels ontpolderd (figuur 2.28). Delen van dijken zijn afgegraven waardoor het gebied enkele keren per jaar onder water staat, vooral in de wintermaanden.
Hoogwatergeul
Zeer ingrijpend is de aanleg van een nieuwe rivierloop buiten het winterbed, dus in het binnendijkse land. Zo’n hoogwatergeul ligt tussen twee speciaal voor dit doel gebouwde hoge dijken of hogere gronden in en maakt alleen bij hoogwater deel uit van de rivier

Slide 14 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Project: Grensmaas
Wat is hier gebeurd?

En 

Hoe helpt dit Nederland veiliger te maken?

Slide 15 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 16 - Link

Deze slide heeft geen instructies

W
WAT GEEFT DE KAART WEER (LEGENDA)?
A
Algemene patroon?
WAAR VEEL? WAAR WEINIG? GEBRUIK SPREIDINGSWOORDEN
U
Uitzonderingen
WELKE GEBIEDEN VALLEN BUITEN HET ALGEMENE PATROON?
W
Windrichtingen. 
BESCHRIJF MET BEHULP VAN WINDRICHTINGEN (EN TOPONIEMEN)

Slide 17 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Actualiteit

Slide 18 - Tekstslide

https://www.nieuweoogst.nl/nieuws/2021/06/01/friese-landbouw-furieus-over-ontpolderingsplan-in-westhoek
Zelfstandig lezen 
en verwerken

Lesboek met 
HALO AR


Verdieping
timer
5:00

Slide 19 - Tekstslide

Verdiepend artikel

https://www.voordewereldvanmorgen.nl/artikelen/bloeiende-dijken-bieden-meer-bescherming
Woordenboek
Vul je persoonlijke woordenboek aan met de 
woorden die je nog niet kent:
Krib
Polder
Dijk
Uiterwaard
Nevengeul

Binnendijk
Buitendijk
Retentie
Berging

Slide 20 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Werkvorm: Retrieval relay race
Speler 1
Schrijf zoveel mogelijk op over het onderwerp
Waterveiligheid
Speler 2
Vul speler één aan met zoveel mogelijk nieuwe informatie
Speler 4
Vul speler drie aan met zoveel mogelijk nieuwe informatie
Speler 3
Vul speler twee aan met zoveel mogelijk nieuwe informatie

Slide 21 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Afsluitende foto
Wat zie je?
Waar komt het voor?
Waarom komt dit hier voor?
Is dit gewenst?
Komt dit overal zo voor? 

Slide 22 - Tekstslide

Beschrijving van de afsluitende foto

Rivieren zonder nevengeulen kun je vergelijken met snelwegen zonder parkeerplaatsen en tankstations. Het water jakkert er met hoge snelheid doorheen en voor maar een beperkte groep "weggebruikers" is er plaats. Sterke en snelle vissen redden zich wel, maar de jonge dieren en de organismen van rustig water overleven het niet. Eén hoofdstroom zonder zijgeulen is biologisch gezien erg beperkt. Een natuurlijke rivier wordt juist gekenmerkt door afgesneden meanders, meestromende nevengeulen en poelen, die alleen bij hoogwater in contact staan met de rivier. Hier is plaats voor oeverbegroeiing, in het water gevallen bomen en een rijke schakering van waterorganismen. De hoofdstroom is de slagader; het netwerk van nevengeulen de aders en haarvaten en samen zorgen ze voor de explosie van leven. De aanleg van nevengeulen speelt in die zin een cruciale rol in het ecologische herstel van de rivier.
Huiswerk
Artikel
Bloeiende dijken bieden meer bescherming
Documentaire
1. Hoe verdelen we het water in de Maas 
2. Rijnministersconferentie 
Quizlet
        Hoofdstuk 2
Huiswerk
Voorkennis opdrachten
- werkblad "Rijnconferentie"
- werkblad "Dijken en terpen"

Huiswerk opdrachten
- H2 §3

Slide 23 - Tekstslide

Artikel:
link

Documentaire:
https://www.youtube.com/watch?v=u6IRnjrNjfQ

Quizlet:
https://quizlet.com/JDW-AK/folders/havo-wonen-in-nederland-2021-2022?x=1xqt&i=1fo1jg
Kwaliteitsbesef eigen antwoord
1. Laat leerlingen een examenvraag maken
2. Selecteer een aantal antwoorden van de leerlingen
3. Bespreek de antwoorden;
     - welk antwoord is beter?
     - waarom is dit antwoord beter?
     - aan welke eisen voldoet een beter antwoord?

Slide 24 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 25 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Slide 26 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Slide 27 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Artikel bespreking
Lees het artikel
Verdiepende vragen

Slide 28 - Tekstslide

https://www.voordewereldvanmorgen.nl/artikelen/bloeiende-dijken-bieden-meer-bescherming
Quizlet bespreking
Kernbegrippen Quizlet
Verdiepende vragen
Krib
Terp
Dijkverzwaring
Stroomsnelheid
Nevengeul
Uiterwaard
Obstakelverwijdering
Rivierbed
Rententiebekken
Noodoverloopgebied



Wat betekent het begrip?

Kan je er een zin mee maken?

Kan je het begrip tekenen?

Slide 29 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Openboek SO 2.3
- Wat zijn de hoofdpunten van het huidige nationale rivierbeleid?

- Hoe kan de waterafvoer van de grote rivieren worden beheerst?

- Waarom werken de Europese landen samen op het gebied van rivierbeleid?


Slide 30 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Oud examenopdracht
      Opdrachten           Bronnen            Antwoorden

Slide 31 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Samenvatting

Slide 32 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Atlaskaarten

Slide 33 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Exit Ticket
Hoe goed heb je de les begrepen?
😒🙁😐🙂😃

Slide 34 - Poll

Deze slide heeft geen instructies