Wat als het kabinet valt?

• Maatschappijleer
• Mens & Maatschappij
• +1
• Middelbare school
• MBO
• vmbo t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6
• Studiejaar 1-4

Introductie

In deze les ontdekken leerlingen hoe een kabinet werkt en waarom het soms valt. Aan de hand van actuele uitspraken van politici zoals Wilders, Yesilgöz en Van der Plas denken leerlingen na over politieke keuzes en spanningen. Ze leren wat een kabinet is, hoe besluiten worden genomen en wat er gebeurt als het niet lukt om samen te werken.

Val kabinet

v

Wat als 

het kabinet . . .

a

l

t

?

Aan welke woorden

denk jij bij het woord

'kabinet'?

Aan het eind van de les:

kun je uitleggen wat het betekent als een kabinet

valt, waarom dat gebeurt

en wat er daarna gebeurt

in Nederland.

            Het kabinet bestaat uit de ministers en staats-secretarissen die het land besturen. Ze maken plannen en voeren wetten uit.

🗣 Minister = leider van een ministerie (bijvoorbeeld onderwijs of zorg).

🗣 Staatssecretaris = helpt een minister bij zijn werk.

            Een coalitie is een groep partijen die samen-werken om genoeg zetels (meerder-heid) in de Tweede Kamer te hebben.

🗣 Partij = groep mensen met dezelfde politieke ideeën.

🗣 Meerderheid = meer dan de helft (dus 76 of meer van de 150 zetels).

Kort gezegd:

Het kabinet 

bestuurt het land.

Een coalitie 

is een team van partijen die samen het kabinet vormen.

🏛️

🤝

✍️

Wat is het kabinet en een coalitie?

Welke vier partijen zaten er in het kabinet?

1. VVD, BBB, D66 en PVV
2. VVD, BBB, CDA en PVV
3. VVD, BBB, NSC en PVV
4. VVD, BBB, SP en PVV

Vul de zin aan:

..... heeft laten weten dat

de .....  uit de coalitie stapt.

1. Wilders, PVV
2. Van der Plas, BBB
3. Yeşilgöz, VVD
4. Omzigt, NSC

Hoe kan het dat een kabinet valt?

____________________________

__

Kiezers stemmen op partijen

Bij verkiezingen kiezen de mensen wie er in de Tweede Kamer komen. Partijen die samen genoeg zetels halen, mogen samen het kabinet vormen.

🗳️

Verkiezingen

__

__

__

__

Partijen maken afspraken

De partijen die samen het kabinet vormen, noem je de coalitie. Omdat elke partij zijn eigen ideeën en plannen heeft, maken ze samen afspraken in het coalitieakkoord. In dat akkoord staan de gezamenlijke plannen en afspraken waar alle partijen het mee eens zijn en waarvoor ze beloven zich in te zetten.

🤝

Coalitieakkoord

Ruzie of meningsverschil

Ondanks het coalitieakkoord krijgen partijen in het kabinet soms toch ruzie over moeilijke onderwerpen, zoals asiel, geld of klimaat. Ze houden zich dan niet meer aan de afspraken.

⚠️

Geen samenwerking of steun meer

Als de meningsverschillen erg groot worden, kan een partij besluiten zich niet meer aan de afspraken of de gemaakte plannen te (willen) houden. Die partij stapt dan uit het kabinet. Vanaf dat moment heeft het kabinet misschien geen meerderheid meer in de Tweede Kamer. Zonder meerderheid kan het kabinet het land niet goed besturen.

❌

Kabinet valt – nieuwe verkiezingen

Als het kabinet valt, betekent dit dat de ministers niet meer met elkaar kunnen samenwerken en het vertrouwen weg is. Het kabinet stopt met regeren.

Verkiezingen zijn nodig om een nieuw kabinet te kiezen. Tot die tijd blijft het oude kabinet 'demissionair', wat betekent dat ze alleen de dagelijkse, belangrijke dingen regelen en geen grote nieuwe beslissingen nemen.

📉

Ruzie

Uit kabinet stappen

Kabinet valt

Dit kabinet valt, omdat de andere partijen

het tienpuntenplan van Wilders niet steunen.

Grenzen dicht

Geen mensen meer uit islamitische landen toelaten in Nederland.

1

Asielstop

Geen vluchtelingen meer toelaten.

2

Nederlanders op 1

Nederlanders krijgen voorrang bij woningen, zorg en uitkeringen.

3

Lagere belastingen

De PVV wil dat mensen minder belasting betalen.

4

Pensioenleeftijd omlaag

Weer met pensioen op 65 jaar, in plaats van later.

5

Meer geld voor zorg en ouderen

Zorg moet beter en ouderen krijgen meer hulp.

6

Afschaffen van klimaatmaatregelen

Geen dure regels voor het klimaat meer, zoals windmolens of warmtepompen.

9

Zorg dat criminelen echt gestraft worden

Straffen moeten zwaarder zijn, vooral voor mensen met een dubbele nationaliteit.

7

Geen geld meer naar het buitenland

Stoppen met geld geven aan arme landen of de EU.

8

Geen hoofddoekjes in publieke functies

Mensen met een publieke functie (zoals politie of rechters) mogen geen hoofddoek dragen.

10

Wie zei wat? Klik op de hotspot.

Sleep de uitspraak naar de juiste persoon.

"Wij gaan niet tekenen bij het kruisje voor plannen die we niet kennen."

"Dit is ontzettend teleurstellend en slecht voor Nederland."

"Als we geen harde afspraken kunnen maken over asiel, heeft deze coalitie geen zin."

Ik vind dat een partij zelf mag bepalen

wanneer die uit het kabinet stapt.

✅

❌

Wilders besluit dat de PVV uit de coalitie stapt. Zijn de leerlingen het met deze stelling eens of oneens?

Ik vind dat de andere partijen door moeten gaan.

Ook als één partij opstapt. 

✅

❌

Wilders besluit dat de PVV uit de coalitie stapt. Zijn de leerlingen het met deze stelling eens of oneens?

Wat zou voor jou de druppel zijn als jij in

het kabinet zat? Wanneer zou jij stoppen?

Leg uit waarom.

In de politiek stoppen partijen soms met onderhandelen als voor hen ‘de druppel’ is bereikt. Wat zou voor jou de druppel zijn als jij in het kabinet zou zitten? Bij welk voorstel of bij welke situatie zou jij zeggen: “Tot hier en niet verder”? Leg uit waarom.

Laat leerlingen bedenken bij welk besluit of plan zij zouden stoppen als politicus. Bespreek een paar antwoorden in de klas. Zo ontdekken ze dat iedereen andere grenzen heeft.

Val kabinet

Klik hier voor meer kant-en-klare themalessen.