8.4 Bronnen: het Amazonegebied

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

8.4 Bronnen

Het Amazonegebied

Les 1

8.4 planning

• vragen / terugblik §8.3
• aantekening / opdracht §8.4
• uitleg §8.4
• nakijken §8.3 / maken §8.4
• afsluitende opdracht > placemat

Wat is regionale ongelijkheid?

1. Iedereen verdient evenveel
2. Verschillen in neerslag over een bepaald gebied
3. Verschillen in welvaart tussen het ene en het andere gebied
4. Ik weet het antwoord niet

Sociale ongelijkheid is

1. Groot verschil in arm en rijk tussen mensen
2. Verschillen in afkomst
3. Verschillende bevolkingsgroepen leven door elkaar
4. Verschillende bevolkingsgroepen leven gescheiden

Wat is geen gevolg van globalisering?

1. De wereldhandel groeit.
2. Het is aantrekkelijk om in lagelonenlanden te produceren.
3. Je bent snel op de hoogte van wereldnieuws.
4. Westerse ideeën worden over de wereld verspreid.

Wat is een kenmerk van een BRIC-land

1. Snel groeiende economie
2. Steeds groter worden primaire sector (= landbouwsector)
3. BRIC-landen zijn landen die nu het rijkst zijn.
4. Binnen een BRIC-land is er geen regionale ongelijkheid.

8.4 Bronnen: Het Amazonegebied

leerdoelen:

• wat de kenmerken zijn van het Amazonegebied
  
• wat de gevolgen zijn van de economische ontwikkeling van Brazilië voor het Amazonegebied en zijn bewoners
  
• wie het regenwoud wil ontwikkelen en wie het wil beschermen en waarom
  

• welke rol Nederland en jij spelen bij de ontwikkeling van het Amazonegebied
  

Tropisch regenwoud is een

Kenmerken tropisch regenwoud:

Tropisch regenwoud is een

Kenmerken tropisch regenwoud:

1. breedteligging:

Tropisch regenwoud is een

Kenmerken tropisch regenwoud:

1. breedteligging

2. klimaat

Tropisch regenwoud is een

Kenmerken tropisch regenwoud:

1. breedteligging

2. klimaat:

3. biodiversiteit:

Tropisch regenwoud is een

Kenmerken tropisch regenwoud:

1. breedteligging

2. klimaat:

3. biodiversiteit:

4. regionale ongelijkheid:

Tropisch regenwoud is een

Kenmerken tropisch regenwoud:

1. breedteligging

2. klimaat:

3. biodiversiteit:

4. regionale ongelijkheid:

5. sociale ongelijkheid:

Tropisch regenwoud is een

Kenmerken tropisch regenwoud:

1. breedteligging

2. klimaat:

3. biodiversiteit:

4. regionale ongelijkheid:

5. sociale ongelijkheid:

6. ontwikkeling menselijk gebruik:

Tropisch regenwoud is een

Kenmerken tropisch regenwoud:

• Tropisch = 23,5º NB en 23,5º ZB (tropen)
  
• Warm en heel vochtig klimaat
• Veel biodiversiteit , etages van bomen. Veel zeldzame soorten
• Relatief onderontwikkeld (weinig mensen, weinig geld)
• Hoge sociale ongelijkheid (inheemse bevolking vs. grootgrondbezitters)
• Toenemende menselijke invloed (veevoer, veeteelt)

Waarom ligt het tropisch regenwoud daar?

Bij de evenaar is het warmer omdat ... 

1) Op de evenaar vallen de zonnestralen loodrecht in. Dit geeft meer warmte dan schuine zonnestralen zoals bij de polen. Bij de polen moet met dezelfde zonne-energie een groter gebied verwarmd worden.

2) Bij de evenaar leggen de zonnestralen een kortere weg af door de dampkring. Schuine stralen moeten een langere weg afleggen door de dampkring en komen onderweg meer wolken en stofdeeltjes tegen om tegenaan te bosten.

Bij de evenaar is het natter omdat ...

Bij de evenaar is het natter omdat ...

1. Sterke verwarming door de zon bij de evenaar (lage breedte).

2. Warme lucht stijgt op.

3. Lucht koelt af.

4. Koude lucht kan minder

waterdamp bevatten (condensatie).

5. Ontstaan van wolken.

6. Dagelijkse neerslag (heftige buien).

aan het werk

nakijken §3

maken §4

Werkvorm: Placemat

Benoem 3 feiten van de les

Stel 3 vragen aan je buurman/ vrouw over de stof

Benoem 3 begrippen van de les

Benoem 3 dingen die je nog niet wist 

Benoem 3 dingen van de vorige les 

Het klimaat in de Amazone is ...

1. warm en droog
2. warm en vochtig
3. koel en nat
4. hetzelfde als in NL

Waar ligt het tropische regenwoud

Had je deze kenmerken ook in je woordweb? 

1. Tussen de 23,5 º NB en ZB
2. Tussen de 20º en de 40º NB
3. Tussen de 20º en de 40º ZB
4. Alleen in Zuid- Amerika

In de tropen regent het erg vaak. Dit komt door.....?

1. Stuwingsregens
2. Stijgingsregens
3. Loefzijde
4. Frontale regens

Amazone

Ontbossing

Ontbossing?

Wat is het?

Waarom is het?

Hints:

Ontbossing en landbouw?

Ontbossing en bevolkingsgroei?

Ontbossing en handel?

Ontbossing en mijnbouw?

Ontbossing en stuwdammen?

Ontbossing en vleeseten?

Ontbossing

redenen voor ontbossing:

• meer landbouwgrond
• meer veeteelt
• uitbreiding steden (bevolking spreiden)

manieren van ontbossing:

• bomen kappen
• bomen afbranden
  

Gevolgen van ontbossing

Biodiversiteit

Verlies biodiversiteit 

-> ecosysteem aangetast

= er leven minder soorten dieren en planten in de omgeving

Mondiale klimaat verandering

• Opwarming aarde
• Verbranding bossen --> CO2 vrijkomen

       Wel vervangen door landbouwplanten, maar die nemen minder CO2 op

• Broeikasgassen

--> Landdegradatie

Grootschalige (soja)landbouw is niet duurzaam:

• Het tropisch regenwoud wordt gekapt of verbrand om er vee te laten grazen of om er sojaplantages/palmolieplantages aan te leggen
• De nieuwe bossen vormen een monocultuur: 1 soort plant
• Grond raakt uitgeput & bodem en water vervuild met pesticiden en kunstmest

Mijnbouw is niet duurzaam:

• Het bos wordt ook gekapt om aan mijnbouw te kunnen doen: door de bomen te kappen kunnen mensen bij de natuurlijke hulpbronnen eronder komen. Gevolg:

• Grond- en oppervlaktewater raakt vervuild met zware metalen (kwik) en vergif (cyanide) 

• Dagbouwmijnen tasten landschap aan

Kleine boeren 

(inheemsen en pachters)

Grootgrondbezitters en MNO's

geen eigendomsrechten

landgrabbing en landroof

Landroof of landgrabbing

Handen

Waarom zijn de handen op de cartoon zo groot afgebeeld?

Van wie zijn die handen?

De handen symboliseren het verwerven van enorme oppervlaktes grond door de multinationals.

Landschap

Waaruit kun je afleiden dat de cartoon geen betrekking heeft op het oorspronkelijke natuurlandschap?

Op de weggegraaide grond staan mensen ‘klein’ afgebeeld. Ze verbeelden de kleine boeren, die al een deel van het landschap gebruikten voor landbouw.

Klein afgebeeld: kleine boeren. Ze worden vaak van hun grond verdreven.

Ongelijkheid

In Brazilië is er een grote ongelijkheid tussen de mensen met veel land (grootgrondbezitters) en de mensen met weinig/geen land die land huren van de grootgrondbezitters (landlozen).

De grootgrondbezitters zijn rijk, produceren voor de export en hebben veel macht (vaak corruptie)

De landlozen zijn arm, produceren voor zichzelf en hebben weinig te zeggen

--> ongelijkheid tussen mensen op het platteland

Drie P's

• Theorie van de drie P’s: - people (mensen)  - profit (winst)

 - planet (aarde): balans moet in evenwicht zijn.

Duurzaamheid

Natuurlijke hulpbronnen zijn niet oneindig: ze kunnen opraken. Duurzaamheid = niet meer natuurlijke hulpbronnen gebruiken dan dat er bijkomen, zodat de mensen er ook in de toekomst nog gebruik van kunnen maken.

aan de slag

werk verder met §4

Ontbossing

Aanleg infrastructuur

Biodiversiteit

CO2 uitstoot

Corruptie

Groei Steden

Grootgrondbezitters

Inheemse bevolking

Inkomsten

Klimaatverandering

Landbouwgrond

Landroof

Mijnbouw 

Monoculturen

Ongelijkheid

Overstromingen

Soja

Uitsterven diersoorten

Veeteelt

Veevoer

Vervuiling

Verwoestijning

Oorzaak

Gevolg

0

Wat haal je uit het filmpje?