Nederlands Fictie (& spreken les 3: lichaamstaal, stemgebruik en leestekens)

Nederlands
 Fictie & Spreken
Les 1: Een goede speech
Nederlands
 Fictie 
1 / 29
volgende
Slide 1: Tekstslide
NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 2

In deze les zitten 29 slides, met interactieve quiz, tekstslides en 8 videos.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

Nederlands
 Fictie & Spreken
Les 1: Een goede speech
Nederlands
 Fictie 

Slide 1 - Tekstslide

Vorige les...

... hebben we de criteria (onderdelen waarop je wordt beoordeeld) voor de elevator pitch doorgenomen.



Slide 2 - Tekstslide

Aan het eind van deze les...

... weet je waar je op moet letten bij het lezen van het boek (inhoud pitch).

... weet je wat lichaamstaal, stemgebruik en leestekens betekenen voor een presentatie.

Slide 3 - Tekstslide

Beoordelingscriteria
  • Spreekvaardigheid
  • Houding
  • Inleiding en slot
  • Beeld
  • Originaliteit
  • Beoordeling boek
  • Inhoud (slide 6 t/m 17)

Slide 4 - Tekstslide

Verhaalinhoud
  • verhaal (samenvatting)
  • spanning
  • personages
  • tijd
  • realisme
  • vertelperspectief

Slide 5 - Tekstslide

Vertelperspectief
Vertelperspectief
Het standpunt van waaruit een verhaal wordt verteld.

1. Ik-vertelperspectief
De gebeurtenissen worden verteld door een personage in de ik-vorm.

2. Personaal vertelperspectief
De gebeurtenissen worden in de hij- of zij-vorm verteld.

Slide 6 - Tekstslide

Vertelperspectief
3. Auctoriaal vertelperspectief
Dit is een alwetende verteller, die zelf geen rol speelt in het verhaal, maar hij weet alles van alle personages en gebeurtenissen.

4. Wisselend perspectief 
Als een schrijver kiest voor het ik-perspectief of het hij- of zij-perspectief, dan kunnen verschillende personages elkaar afwisselen als hoofdpersoon.
Er kan dan ook sprake zijn van meerdere verhaallijnen
In elke verhaallijn draait het om andere personages en gebeurtenissen.

Slide 7 - Tekstslide

Slide 8 - Video

Realisme
Realisme
In hoeverre kan een verzonnen verhaal wel of niet echt gebeuren?
Realistisch 
Een schrijver verzint mensen en gebeurtenissen die erg lijken op de werkelijkheid, die echt zouden kunnen gebeuren.
Niet-realistisch / onrealistisch 
Een schrijver verzint een verhaal met mensen en gebeurtenissen, die in werkelijkheid niet kunnen gebeuren.

Slide 9 - Tekstslide

Realisme
Realismelijn
Elk verhaal kun je ergens plaatsen op de realismelijn.
Heel realistisch – een beetje realistisch – niet-realistisch

Hoe realistisch is een verhaal? 
Hoe realistisch een verhaal is, wordt bepaald door de beschrijving van:
tijd, omgeving, personages, gesprekken, gedachten, problemen, bezigheden, gebeurtenissen, de afloop.

Slide 10 - Tekstslide

Personages
Hoofdpersoon
Dit is de belangrijkste persoon (soms meer dan 1). Van een hoofdpersoon kom je het meeste te weten, het grootste deel van het verhaal ‘beleef’ je door zijn/haar ogen. Hij/zij heeft vaak een belangrijk probleem of een opdracht.

Bijpersonen
Deze personen zijn minder belangrijk en je komt over hen minder te weten. Je leert hen minder goed kennen.

Slide 11 - Tekstslide

Personages
Relaties tussen personages (kunnen veranderen in het verhaal)

Helpers
Bijfiguren die de hoofdpersoon helpen om zijn doel te bereiken.

Tegenstanders 
Bijfiguren die de hoofdpersoon tegenwerken.



Slide 12 - Tekstslide

Personages
Ontwikkeling
In een verhaal maken personages een ontwikkeling door. Ze worden ouder, volwassen. Ze veranderen van karakter, van gedrag. Ze komen tot inzichten, verwerken wat ze hebben meegemaakt.

Beschrijving van een personage
Uiterlijk en karaktereigenschappen
Kenmerken: geslacht, leeftijd, achtergrond



Slide 13 - Tekstslide

Spanning
Spanning
Alles wat je benieuwd maakt naar het vervolg of de afloop van het verhaal.

Technieken waarmee spanning wordt gecreëerd  
(en die te maken hebben met gebeurtenissen)
  • Hoofdpersoon bevindt zich in gevaarlijke situatie/omgeving
  • Verhaal krijgt onverwachte wending 
  • Cliffhanger: onderbreking verhaal op beslissend moment

Slide 14 - Tekstslide

0

Slide 15 - Video

Spanning
Overige technieken waarmee spanning wordt gecreëerd
Open plekken: Er worden vragen bij je opgeroepen. Je moet verder lezen om te ontdekken hoe de open plekken worden ingevuld.

Vermoedens: De schrijver wekt vermoedens bij de lezer. Je moet verder lezen om erachter te komen of je vermoedens juist zijn.

Uitstel: De ontknoping laat op zich wachten.  

Informatievoorsprong:  
De lezer weet iets wat de hoofdpersoon nog niet weet.

Slide 16 - Tekstslide

Tijd
Hoe wordt tijd zichtbaar in een verhaal? 

  • Het noemen van een jaartal.
  • Het voorkomen van historische figuren/gebeurtenissen.
  • Het beschrijven van historische, hedendaagse, toekomstige   ruimte met kenmerkende gebouwen, gebruiken, ruimte.

Slide 17 - Tekstslide

Lichaamstaal
  • je houding
  • je mimiek
  • je gebaren
  • oogcontact

Slide 18 - Tekstslide

stemgebruik
  • toonhoogte
  • tempo
  • volume
  • intonatie

Slide 19 - Tekstslide

leestekens
  • spreekpauzes
  • uitroeptekens
  • vragende zinnen

Slide 20 - Tekstslide

Slide 21 - Video

Bekijk de filmpjes op de volgende slices zelf en doe mee!
Het gebruik van je stem, houding en contact maken met je publiek.

Slide 22 - Tekstslide

Slide 23 - Video

Slide 24 - Video

Slide 25 - Video

Slide 26 - Video

Slide 27 - Video

Opdracht
Samen met een klasgenoot: de een is de spreker, de ander de beoordelaar en filmer. Jullie zoeken een plekje in de school, waar je rustig kunt samenwerken. Jullie sturen het filmpje via Teams (Miranda van Vliet)
  • Spreker: Kies een recent nieuwsbericht (maximaal 250 woorden).
  • Sta op en lees het bericht 2 keer voor. 
  • De eerste keer lees je neutraal voor, alsof je een nieuwslezer bent. 
  • De tweede keer pas je je voorleesstijl aan aan de inhoud van de tekst. Gebruik je stem,   lichaamstaal en leestekens om het bericht sensationeel te brengen.
  • Beoordelaar: Luister en beoordeel de spreker. Benoem het effect van de verschillende   manieren. 
  • Wissel van rol en voer de opdracht nogmaals uit.

Slide 28 - Tekstslide

Bepaal samen welke manier je het meest geschikt vindt voor de nieuwslezer van het journaal. Licht je antwoord toe.

Slide 29 - Open vraag