Spieren + Skelet

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Spieren

Anatomie en fysiologie

Leerdoelen

Aan het einde van de les, de student:

• Kan uitleggen welke 3 soorten spieren er zijn en hoe ze worden aangestuurd
• Benoemen waar je elke spiersoort kunt vinden
• Benoemt de vijf functies van de skeletspieren
• Beschrijft hoe een skeletspier is opgebouwd
• Legt uit hoe de samentrekking van een skeletspier tot stand komt
• Legt uit wat antagonisten en synergisten zijn en kan een voorbeeld geven

3 soorten spieren

Hartspieren

Glad spierweefsel

Dwarsgestreept spierweefsel

HARTSPIERWEEFSEL

• Dwarsgestreept

• Onwillekeurig

• Trekt snel en krachtig samen 

Hartspierweefsel

• alleen in het hart
  
• onder de microscoop gelijk aan dwarsgestreept spierweefsel
  
• cellen zijn veel kleiner 
• hartspier bestaat uit netwerken van hartspierweefsel
  
• korte reactie snelheid en kort uithoudingsvermogen
  
• aansturing door prikkel geleiding systeem in het hart zelf
  
• aansturing prikkelsysteem door vegetatieve zenuwstelsel
   

GLAD SPIERWEEFSEL

• Onwillekeurig spierweefsel

• Trekt langzaam en gelijkmatig samen

• Is het spierweefsel van de organen (behalve het hart)

Autonoom zenuwstelsel

Het autonoom zenuwstelsel (AZS) -> vitale lichaamsfuncties zoals hartslag, ademhaling en spijsvertering, waar u zich niet bewust van bent. 

• het sympathisch zenuwstelsel dat "gas geeft" (bijvoorbeeld bij inspanning) 
•  het parasympathisch zenuwstelsel dat "remt" (in rust).                                                          Deze twee systemen werken samen om de balans in het lichaam te bewaren. 

Glad spierweefsel

• Komt voor in de huid, wanden van buisvormige of holle organen zoals darmkanaal, bloedvaten, blaas. 
• Onwillekeurig 
• Werkt traag maar kan het lang volhouden.
• Aansturing door autonoom zenuwstelsel

Kringspieren

Binnenwand = glad spierweefsel = autonoom zenuwstelsel

Kringspier = dwarsgestreept spierweefsel = animaal zenuwstelsel -> kan je bewust aansturen

DWARSGESTREEPT SPIERWEEFSEL

• Willekeurig spierweefsel

• Trekt snel en krachtig samen
  
  
• Is het spierweefsel van skeletspieren en mimische spieren 

Skeletspieren (musculus)

• Dwarsgestreept
• Verbonden aan skelet
• Willekeurig = bewuste aansturing
• Aansturing door animale zenuwstelsel

Functie van skeletspieren:

• beweging 
• handhaving van de lichaamshouding
• ondersteuning
• bescherming
• verwarming

Bouw van skeletspier

• Dik middenstuk = spierbuik
• Loopt taps toe aan beide kanten
• Opgebouwd uit meerdere spierbundels
• Spierbundel bestaat uit spiervezels
• Spiervezels zijn even lang als de spier waar ze deel van uitmaken
• Spiervezel gevuld met spierfibrillen
• Brengen contractie van de spier tot stand

Skelet

Hoeveel botten hebben we in ons lichaam?

1. 206
2. 300
3. 360
4. 420

6 functies skelet

4 soorten botten

• Lange en korte pijpbeenderen. Pijpbeenderen bestaan uit een middengedeelte (de schacht) en twee bredere uiteinden.
  
• Platte beenderen. Dit zijn platte botten zoals die van het schouderblad of de schedel.
  
• Sesambeenderen. Deze liggen in een pees zoals de knieschijf.
  
• Onregelmatige beenderen. Dit zijn botten die heel veel verschillende gewrichtsvlakken of uitsteeksels hebben.

Botverbindingen

- Bindweefselverbindingen bijv. schedelnaden en tussenbeenvlies bij spaakbeen en ellepijp.

- Kraakbeenverbindingen bijv. symfyse tussen schaambeenderen en tussen ribben en borstbeen.

- Synoviale gewrichten bijv. alle gewrichten van het lichaam.

Gewrichten

Wat betekent?

Flexie

Extensie

Abductie

Adductie 

Nederlands/latijns