2vwo-C4-§6 TAAL- uitdrukkingen en collocaties

Wat gaan we doen vandaag?

Doel van de les=uitdrukkingen en collocaties

10 minuten stil lezen

Indien gemaakt, opdrachten bespreken

Start nieuw onderwerp

Aan het werk

 

Telefoon in de kluis?  Chromebook in de tas

Wat moeten jullie straks kennen en kunnen?

Oftewel, wat is het doel van deze les?

Na deze les weet je meer over uitdrukkingen en collocaties

Uitdrukkingen en collocaties

collocaties

Vaste combinaties van woorden noemen we collocaties.

- ZN met vast WW; 'een besluit nemen'

- Uitdrukkingen met WW; 'de boventoon voeren' (=uitdrukking)

- Uitdrukkingen zonder WW; 'een doorn in het oog'

- Uitdrukkingen met woordpaar; 'pais en vree'

- Uitdrukkingen met woordpaar én vast WW;

   'kant noch wal raken' (=uitdrukking)

havo 3-TAAL- uitdrukkingen en collocaties

Collocaties zijn vaste combinaties van woorden die vaak samen voorkomen en een natuurlijke eenheid vormen. Hier zijn enkele voorbeelden van Nederlandse collocaties, ingedeeld per categorie:

1. Werkwoorden + Zelfstandige Naamwoorden

Een beslissing nemen

Honger lijden

Een gesprek voeren

2. Bijvoeglijke Naamwoorden + Zelfstandige Naamwoorden

Hevige regenval

Diepe indruk

Goede gezondheid

3. Werkwoorden + Voorzetsels

Rekening houden met

Toegeven aan

Twijfelen over

4. Zelfstandige Naamwoorden + Voorzetsels

Verlangen naar

Behoefte aan

Invloed op

havo 3-TAAL- uitdrukkingen en collocaties

5. Vaste Uitdrukkingen (Idiomatische Collocaties)

De draad oppakken

Een oogje in het zeil houden

Boter bij de vis

6. Adverbia(bijwoorden) + Werkwoorden

Hevig snikken

Zwaar tillen aan

Licht buigen

7. Bijwoorden + Bijvoeglijke Naamwoorden

Zeer belangrijk

Buitengewoon interessant

Redelijk eenvoudig

havo 3-TAAL- uitdrukkingen en collocaties

6. Adverbia + Werkwoorden

Hevig snikken

Zwaar tillen aan

Licht buigen

7. Bijwoorden + Bijvoeglijke Naamwoorden

Zeer belangrijk

Buitengewoon interessant

Redelijk eenvoudig

Collocaties zijn belangrijk in taal omdat ze vloeiend taalgebruik bevorderen en 

vaak essentieel zijn om natuurlijk over te komen in een taal. 

Schrijf de antwoorden op

drijven / hakken / stoppen / lopen / springen

in de doofpot.....

uit je vel.....

op rolletjes.....

in de pan.....

in het nauw.....

Papier is geduldig

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie

Pieter is als een sluwe vos te werk gegaan.

1. Vergelijking
2. Personificatie
3. Metafoor

Zo'n etterbak moet streng gestraft worden.

1. Personificatie
2. Metafoor
3. Vergelijking

Annie kwam aanrijden in haar koekblik.

1. Vergelijking
2. Personificatie
3. Metafoor

Als de kat van huis is, dansen de muizen op tafel.

1. metafoor
2. vergelijking
3. personificatie

De kerktoren kijkt uit over de hele stad.

1. metafoor
2. vergelijking
3. personificatie

Het schip van de woestijn sjokte in een rustig tempo door het rulle zand naar de oase.

1. metafoor
2. vergelijking
3. personificatie

Wat is het beeld in de volgende zin:
Bram is de wandelende encyclopedie van de klas.

1. Bram
2. de wandelende encyclopedie
3. de klas

Welk woord is niet letterlijk bedoeld?
De storm huilde om het huis.

1. De storm
2. huilde
3. het huis.

Hoe noemen we de vorm van beeldspraak in de volgende zin:
De storm huilde om het huis alsof hem iets werd aangedaan.

1. metafoor
2. personificatie

Even checken. Wie vertelt mij nog even wat we zojuist hebben gehoord?

Geen vingers, ik geef de beurt aan ..............................................

Aan de slag

§ 2 Tekstverbanden

Je gaat zo de opdrachten maken. Neem altijd oordopjes mee voor de online opdrachten

Zet het zo in je schrift:

cursus-C

paragraaf -§

bladzijde -blz. 

opdracht- opdr.

Staat er: omcirkel, onderstreep of markeer, dan mag je het met potlood in je werkboek maken. Is dit niet het geval, dan maak je alles in je schrift!

Cursus 7-§ 13-Werkwoordsvormen en wwtijden

Maken weektaak:

 

Taal - §6 uitdrukkingen en collocaties

Oefenen met opdracht 1 t/m 4 blz. 100 en 101

Al het maakwerk is leerwerk.

Als je de theorie niet snapt, kun je de opdrachten ook niet (goed) maken. 

2vwo-§6 TAAL- uitdrukkingen en collocaties

s.o. Taal (2x)

- §5 beeldspraak

- §6 uitdrukkingen en collocaties