Verschillende soorten agressie en omgaan met agressie

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 2

Vak: Onvoorziene en crisissituatie

Fase: 4

Omgaan met agressie (Boom communicatie en gedrag thema 16)

Programma 

Wat?	Hoe lang?
Opening + terugblik	20 minuten
Lesdoelen	5 minuten
Verschillende soorten agressie	30 minuten
Opdracht soorten agressie	15 minuten
Hoe te handelen bij agressie	10 minuten
Vooruitblik eindopdracht	15 minuten
Zelfstandig aan het werk	25 minuten
Afsluiting les	10 minuten

Terugblik

Hiernaast staan 12 woorden verstopt.

1. Zoek de 12 woorden op. Ze staan 
   horizontaal, verticaal en diagonaal
2. Bedenk wat ze te maken hadden met
   de vorige les
3. Je hebt 15 minuten de tijd

De blauwe A hoort NIET bij een woord

Terugblik

1. Financieel
   
2. Lichamelijk
3. Opvoeding
4. Radicalisering
5. Geestelijk
6. Materieel
7. Overschrijden
8. Religie
9. Grenzen
10. Normen
11. Pesten
12. Waarden

Wat hebben de begrippen te maken met de vorige les?

Lesdoelen

Aan het einde van de les kun je uitleggen welke verschillende vormen van agressie er zijn

Aan het einde van de les weet je wat je kunt doen bij agressief gedrag

Lesdoelen

Waarom is dat belangrijk:

1. De kans is groot dat je op een moment te maken gaat krijgen met agressie. Het is belangrijk dat je weet hoe je dan kunt handelen

Waar denk je aan bij het woord 'agressie'?

Twee soorten agressie

Er bestaan twee verschillende soorten agressie:

1. Bewuste agressie: agressie die iemand doelbewust inzet (iemand die anderen wil intimideren)
2. Onbewuste agressie: agressie die niet zo bedoeld is (iemand met dementie)

Verschillende vormen van agressie

1. Verbale agressie
2. Psychische agressie
3. Fysieke agressie
4. Instrumentele agressie
5. 'Witteboordenagressie' 
6. Frustratieagressie

Verbale agressie

Psychische agressie

Vorm waarbij het slachtoffer psychische schade wordt toegebracht. 

De agressor bedreigt, chanteert of vernedert

Fysieke agressie

Bij fysieke agressie is er sprake van lichamelijk contact tussen agressor en slachtoffer

Vaak zie je voorafgaand aan fysieke agressie verbale agressie

Instrumentele agressie

Bij instrumentele agressie zet de agressor agressie in als instrument om een doel te bereiken. 

Vaak zie je dat de agressie stopt als de agressor zijn/haar doel bereikt heeft. 

Belangrijk om de agressie zo snel mogelijk te benoemen en te doen stoppen.

Witteboorden agressie

Valt onder instrumentele agressie. Hier wordt niet bij gescholden of geschreeuwd. Er is sprake van ogenschijnlijk vriendelijk gedrag waarbij de agressor de gesprekspartner kleineert / vernedert / rondcommandeert

Frustratieagressie

Agressie die ontstaat uit onmacht of teleurstelling

Is vaak onvoorspelbaar en kan plotseling ontstaan

Opdracht

1. Welke soorten agressie komen voor op jouw stage?

2. Hoe werd/wordt er gehandeld?

2. welke vormen van agressie heb je zelf weleens gezien/gehoord?

3. welke vorm van agressie vind jij het meest schadelijk en waarom?

In een zorginstelling voor ouderen wordt een begeleider tijdens het helpen van een bewoner plotseling geslagen en geschopt. De bewoner vertoont agressie vanwege verwarring als gevolg van dementie."

1. Verbale agressie
2. Fysieke agressie
3. Instrumentele agressie
4. Frustratie agressie

In een woongroep voor volwassenen met een verstandelijke beperking heeft een bewoner herhaaldelijk gewelddadige uitbarstingen tegen het personeel. Een cliënt heeft moeite met het beheersen van zijn emoties, vooral wanneer zijn dagelijkse routine wordt verstoord. Op een dag tijdens het ontbijt weigert de begeleider hem een extra portie cornflakes te geven. De cliënt reageert hierop door een stoel om te gooien en te schreeuwen naar de begeleider

1. Verbale agressie
2. Fysieke agressie
3. Instrumentele agressie
4. Frustratie agressie

Een client is aan het verven. De client vindt het moeilijk om zijn kwast vast te houden en kleuren te mengen. De client gooit de verf op tafel en begint te schreeuwen

1. Verbale agressie
2. Fysieke agressie
3. Instrumentele agressie
4. Frustratie agressie

In een psychiatrische instelling intimideert een begeleider herhaaldelijk een patiënt door hem belachelijk te maken en te vernederen in het bijzijn van anderen

1. Verbale agressie
2. Psychische agressie
3. Instrumentele agressie
4. Frustratie agressie

Stappenplan agressie de-escaleren

Stap	Wat doe je?
1. Kalmeer de client	Maak contact met de client en ga de strijd niet aan
2. Stel je eigen grens	Vraag de client te stoppen met het agressieve gedrag. Doe dit rustig maar duidelijk
3. Geef consequentie van aan	Benoem wat je gaat doen als de client agressief blijft
4. Stop het gesprek	Verlaat het gesprek en schakel eventueel collega's of beveiliging in

Wat je ook doet: houd ALTIJD rekening met je eigen veiligheid

Hoe te handelen bij agressie?

1. De RED-methode: Respect, Eerlijkheid en Duidelijkheid (bijvoorbeeld: 'Hoe u nu tegen me praat vind ik niet prettig. Ik merk dat ik daar boos/bang/verdrietig/... van word. Ik wil u vragen om op een rustige manier met me te praten')
   
2. De STOP-methode: Stoom afblazen, Tot de orde roepen, Opnieuw beginnen, Passen. Vooral te gebruiken bij frustratieagressie

Stand van zaken eindopdracht

De eindopdracht bestaat uit een aantal verschillende stappen:

1. Maak een lijst met onvoorziene situaties die op je stage kunnen gebeuren
2. Onderzoek welke procedures, wetten en richtlijnen er op jouw stage zijn
3. Observeren of een onvoorziene situatie gebeurt
4. Handelen in de onvoorziene situatie
5. Evaluatie van de onvoorziene situatie
6. Reflectie op onvoorziene situatie
7. Procesverslag
8. Verantwoordingsverslag

Wie is er bij welke stap?

Welke behoefte heb je met betrekking tot de eindopdracht?

Huiswerk

Lees:

1. Uit het boek 'Communicatie en gedrag'  Thema 13 (Conflicten hanteren en bemiddelen)
2. Lees de eindopdracht van de module (Sharepoint)

Aan de slag

Ga aan het werk met wat voor jou het nuttigst is. Je kunt bijvoorbeeld denken aan:

• Herstel van ontwikkelgesprek
• Maken van verslagen voor je examens
• Werken aan eindopdrachten van modules
• Nederlands
• Engels
• Rekenen

Afsluiting

Geef antwoord op de volgende vragen:

• Welk onderdeel van de les vind jij de moeite waard om te onthouden?
• Wat heb je vandaag goed gedaan?
• Wat zou je de volgende les beter kunnen doen?
• Heb je nog een tip en een top voor de docent?