HC 4.3: Hereniging van Duitsland (1961 - 1991)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Leg het begrip Koude Oorlog uit aan de hand van de cartoon.

Ook spanningen voortkomende uit Koude Oorlog elders in de wereld, o.a. in Cuba (1962)

Cuba-crisis (1962)

• 1959: Castro aan de macht (revolutie)
• communist
• Varkensbaai-invasie (1961) >
• Castro vraagt bescherming aan SU >
• plaatsing raketinstallaties (1962) >
• Kennedy stelt zeeblokkade in >
• Chroesjtsjov en Kennedy sluiten akkoord:
• Russen halen kernwapens weg,
• VS verwijdert kernwapens uit Turkije (navo)
• belang: bijna-kernoorlog > hot line en
• SALT-akkoorden > détente

Cubacrisis (1962)

Documentaire Cuba-crisis

(Engels gesproken, 5 min)

0

gevolgen van Cuba-crisis

• Grote vrees voor een nucleaire oorlog >
• Détente (1963 - 1979)
• ook in Duitsland verbetering betrekkingen met Oostbloklanden door:
• loslaten harde lijn van Adenauer:  'Westbindung' > geen wederzijdse erkenning DDR en BRD 
• Nu: Ostpolitik  van Willy Brandt:
• - burgemeester van Berlijn in 1961, later bondskanselier (1969 - 1974)
• - Erkenning DDR en BRD (1972) en andere verdragen (oa over terugkeer kinderen naar BRD)
• - Hoop op hereniging bleef bestaan, maar daarnaast ook:
• - hameren op goede van met VS en Europese integratie
• Erich Honecker (DDR) beschouwde deling Dld als definitief

 De hereniging van Duitsland mogelijk door problemen in SU:

• 1.  Geen economische groei
• 2. Militaire uitgaven werden te hoog. SDI-project VS nieuwe fase in wapenwedloop (Reagan)

• 3. Geen inspraak van de bevolking >

• 1985: Gorbatsjov wijzigt de koers: 

• - Perestrojka > vernieuwing productieproces en invoering marktwerking
• - Glasnost: 'Openheid', verruiming vrijheid van meningsuiting > kritiek mogelijk !!!

Probleem voor de SU was ook de onvrede in Oostbloklanden:

• Verzet tegen de communistische dictatuur >
• - roep om democratische vrijheden en
• - recht om in vrijheid te reizen
• Tot Gorbatsjov: hard militair optreden tegen hervormingsbewegingen (o.a. in Hongarije in 1956 en in Tsjechoslowakije in 1968)
• Gorbatsjov (1985-1991): weigert militair in te grijpen in de DDR > einde Breznjev-doctrine >
• Na verzet in Polen en Hongarije, Val van de Muur (1989) >
• Hereniging Duitsland (1990) >
• Val andere communistische regimes in Oostblok >
• Einde éénpartijstaat in SU > Sovjet-Unie opgeheven (1991)

2 documentaires 

Val van de Muur

1e: 7 minuten (NOS)

2e: 10 minuten (NOS)

0

0

De hereniging van Duitsland: problemen

• 1. Vele landen hadden bedenkingen bij Duitse hereniging:
•     angstig voor economische, politieke (en militaire ?) overheersing 
•     Kohl kreeg steun bij Frankrijk onder belofte van:
•     - invoering Euro
•     - uitbreiding EU met voormalige Oostbloklanden
• 2. Verschil 'Ossies' en 'Wessies' (politiek, economisch en cultureel)
•     - oa: Ossies voelde geen hereniging maar overname. Zie: ampelmänchen
• 3. Ook: immigratie van mensen uit oa oorlogsgebieden:
•     - Ossies zijn veelal tegen
•     - tegengaan immigratie ligt gevoelig bij Wessies (nazi-verleden)

2 presentaties over paragraaf 3.3