kerstmis

• Geschiedenis
• Basisschool
• Groep 7,8

Dit plaatje is om mee te starten. Aan de kinderen wordt gevraagd wat ze zien en welke betekenis de verschillende voorwerpen hebben als we aan kerst denken. Een kerstboom, de lichtjes en de mistletoe zijn er niet voor niets en hebben allemaal een betekenis. 

Kerstmis

Voorkennis ophalen

Wat weten de leerlingen allemaal al over kerstmis?

Wat is de oorspronkelijke reden dat we kerst vieren?

1. Dat de Kerstman 10kg is afgevallen.
2. De geboorte van Jezus
3. Het licht in de duisternis
4. Dat Rudolf een rode neus heeft gekregen

Laat de kinderen raden welk antwoord goed is. Het is namelijk C en ik verwacht dat veel voor B zullen gaan. Waarom is het C? Omdat Kerst voordat het christelijke geloof al bestond en de christenen hebben het geloof overgenomen

Kerst op vier manieren

-Kerst is een heel oud feest

- De zonnegod werd vereerd 

- Alle verhalen hebben één echte kern

- Het licht in de duisternis

Kerst wordt gevierd door verschillende groeperingen. Door Romeinen, Egyptenaren, Germanen en ook Christenen. Terwijl alle verhalen van kerst een andere betekenis hebben, is er één overeenkomst. Namelijk licht brengen in de donkerste tijden van het jaar. Voor de Egyptenaren en Romeinen ging vooral om de zonnegod te eren tijdens de donkerste tijden. De zon gaat nu namelijk eerder onder en later op dan in de zomer. Dit was de eerste soort kerst die er bestond.

Christendom

Romeinen

Germanen

Egyptenaren

Jezus

Sol Invictus

Ra

Jul

100 v. Chr

50 V. Chr

Jaar 0

200 n. Chr

Laat de kinderen deze sleepvraag maken om te kijken wat ze al weten en wat zij denken over welke kerst het eerst was. Dit leggen we in de volgende sheets uit.

Rond 100 jaar voor Christus werd voor het eerst kerst gevierd in Egypte. Zoals we zien op de tijdbalk is dat nog in de tijd van de jagers en boeren. 50 voor christus werd er kerst gevierd bij de Romeinen. Zij namen de traditie over van de Egyptenaren. Daarna in het jaar 0 namen de Germanen dit weer over van de Romeinen. Wat toen Romanisering werd genoemd. (Het overnemen van Romeinse gewoontes en tradities). Als laatste namen de Christenen het over alleen dit was jaren nadat Jezus geboren was.

We weten nu allemaal wat dit is. De zon natuurlijk alleen in de tijd van de Egyptenaren was dit niet duidelijk voor hen. Zij hadden geen kennis van de ruimte (Astrologie) en begrepen niet waarom de zon iedere keer opkwam en weer daalde. Zij zochten een andere theorie. Namelijk het werk van een god.

Ze 'verzonnen' een god om deze natuurverschijnsel te kunnen begrijpen. Ra was de god van de zon voor de Egyptenaren. Ra leefde op de zon en zorgde ervoor dat de zon bleef schijnen. Hij kon zonnestralen gooien met zijn handen. Zoals te zien is op het plaatje. Op 25 december werd hij geëerd en aanbaden om ervoor te zorgen dat de zon bleef schijnen. Ook in het diepste duisternis van het jaar. Daarnaast waren de Egyptenaren van mening dat als ze de god Ra niet zouden aanbaden met deze traditie dat de zon nooit meer zou opkomen. Allemaal mensen kwamen bij een offerden vee en voedsel op voor de god Ra

De Romeinen namen deze traditie over. Zij vierden op dezelfde dag Kerst en aanbaden hun eigen god van de zon, namelijk Sol Invictus. Op het plaatje is hij te zien in het midden tussen alle sterrenbeelden. Sol Invictus reed met een koets en vier paarden. Zijn hoofd was de zon en de koets en paarden trokken hem aan waardoor de zon kon bewegen (De zon gaat op en gaat weer onder). 

Dit plaatje geeft een veel donkere weergave van kerst. Voor de Germanen was kerst ook een belangrijk feest. In tegenstelling tot de Egyptenaren en de Romeinen eerden zij geen god. Zij zagen juist kerst als een traditie om de kwade geesten die in het donker dwaalden te verjagen. Zij kwamen ook de 25ste van december bijeen en stookten grote kampvuren om licht te schijnen in de donkerste tijd van het jaar. Zij tuigden een naaldboom op en zetten daar allemaal symbolen in die de geesten moest verjagen. 

Het Germaanse Kerst is nu nog steeds heel groot bij mensen die niet Christelijk zijn. Veel mensen vieren Kerst om bij elkaar te zijn en om licht in het duisternis te schijnen. Om verbinding te voelen en even het donkere van de winter te vergeten. De naaldboom van hier eerder wordt nog steeds gebruikt als kerstboom. Ook de mistletoe komt van de Germanen. Dit was een teken van vruchtbaarheid. Daarom kussen nog steeds mensen onder de mistletoe voor goed geluk in de liefde.

In welke stad is Jezus geboren?

1. Bethlehem
2. Mekka
3. Jeruzalem
4. Noordpool

Leuke vraag voor de kids

Waar is Jezus geboren?

1. Een herberg
2. Een dierentuin
3. Een stal
4. Een pretpark

Jezus werd geboren in een stal in Bethlehem. Er is niet precies duidelijk wanneer Jezus is geboren. Dit heeft te maken met de onduidelijke kalenders die toen gebruikt werden. Het enige wat er bekent van is, is dat het buiten heel warm was. Dat betekent dat Jezus niet in de winter geboren kan zijn. Veel onderzoekers gaan ervan uit dat hij in de zomer werd geboren. Dat de geboorte van Jezus wordt gevierd in december op de 25ste en 26ste van december komt door het feest van de Romeinen, Egyptenaren en de Germanen. In de tijd van Karel de Grote (Na de Romeinse tijd) kwam pas het Christendom echt tot bloei. Voor Christenen was Jezus de messias, het lichtpuntje in een duistere tijd waarin Christenen vermoord werden voor hun geloof. Zij namen de traditie van de Romeinen en Germanen over en hielden de feestdag. Alleen werd niet een god geëerd maar Jezus Christus. Hij was het lichtpunt in het Christelijke geloof. Tot de dag van vandaag wordt op de 25ste van december dit lichtpunt in de Christelijke geschiedenis geëerd. In Spanje wordt er geen Sinterklaas gevierd, maar na kerst is er een ander feest namelijk de drie koningen (Los tres reyes). Hierin worden de drie koningen die mirre, goud en wierook aan de Jezus schonken geëerd. Zij werden met een vallende ster naar Jezus gebracht. De vallende ster en sterren staan symbol in het Christelijke geloof voor kerst (licht in het duisternis). De kerststal is ook een belangrijk symbool in het Christelijke geloof. Het is namelijk zo dat de kerstboom tot 1910 verboden was in het Christelijke geloof, omdat het een Germaans symbol was. Dit heeft de paus van toen teruggedraaid en sindsdien staat er ook een kerstboom in het Vaticaan. 

Jezus had natuurlijk een leven die eindigden aan het kruis. Jezus is gestorven om de Christenen te redden. Jezus wordt gezien als de messias en is daarom het Christelijke geloof. Leuk weetje: Volgens het Jodendom is Jezus niet de messias en moet die nog komen. Omdat Jezus zo groot is in het Christelijke geloof moest zijn komst en zijn einde worden herdacht. Zijn komst wordt gedaan op 25 december en zijn einde bij pasen. Pasen wordt op een andere manier berekend en heeft geen vaste datum. (De eerste zondag na de eerste volle maan na het begin van de lente). De eerste vier weken voor kerst wordt er naar kerst toegeleefd. Dit wordt gedaan met de adventskalender. Elke week wordt er een kaarsje aangezet om naar kerst toe te leven. Dit wordt over het algemeen gedaan op een adventskrans, maar kan ook met waxinelichtjes gedaan kunnen worden. 

Waar komt de kerstman vandaan?

Laat ze daarna het filmpje zien. Vertel dan dat de kerstman al te zien was in verschillende plaatjes maar niemand echt wist wie hij moest voorstellen. In 1936 zag de reclamemaker van Coca-Cola de afbeeldingen en zag het feest Sinterklaas hier in Nederland. Hij verzon toen de kerstman als reclamestunt. Eerst in het groen en later heeft hij de rood witte kleur gekregen. Dit was wereldwijd een enorme stunt en de kerstman is toen wereldwijd heel populair geworden. Iedereen kende de kerstman door Coca-cola

Tegenwoordig vieren we kerst ook vooral om samen te zijn met familie, cadeautjes en lekker eten.