decubitus en smetten

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 2

decubitus en smetten

Decubitus

Decubitus is een beschadiging van de huid en/of onderliggend weefsel, meestal ter hoogte van een botuitsteeksel, als gevolg van druk of druk in samenhang met schuifkracht

Decubitus
risicofactoren

1 Verminderde mobiliteit, activiteit of sensibiliteit.

2 Verminderde huidconditie.

3 Slechte voedingstoestand en weerstand.

Vier categorieën decubitus

decubitus

Fase 1 - een niet wegdrukbare rode plek op de intacte huid

• roodblauwe huidskleur
• huid voelt warm aan
• pijn of branderig gevoel

Decubitus

Fase 2 - verlies van een deel van de huid of een blaar

• nog meer druk kan een (bloed of vocht) blaar geven
• ontvelde huid (verlies van een deel van de lederhuid)
• rood roze wondbodem

Decubitus

Fase 3 - verlies van de hele huidlaag

• het vetweefsel is te zien
• wondranden zijn rood
• de wonddiepte hangt af van waar de wond zit
• de wond heeft wondbeslag
• groot risico op wondinfectie
• zeer pijnlijk

Decubitus

Fase 4 - verlies van de volledige weefsellaag

• alle lagen zijn zichtbaar
• de wond is pussig
• er is dood weefsel (zwart, necrose) aanwezig in de wond
• de wond stinkt

De Bradenschaal is een voorbeeld van een beoordelingsinstrument bij decubitusrisico.

Hoe lager de score, hoe meer risico de zorgvrager loopt op het ontstaan van decubitus.

De totaalscore kan liggen tussen 6 (hoog risico) en 23 (geen risico) 

Decubitus voorkomen (preventie)

Mobiliseren

• Stimuleren uit bed te komen.
• Wisselligging geven (1x per 2 uur of vaker).
• Verlaag de druk door gebruik van kussens.
• Antidecubitusmatras

Decubitus
voorkomen (preventie)

Wisselligging

Geen plooien in het beddengoed

Katoenen kleding

Anti decubitus matras

Mobiliseren

Huidinspectie

Betere voeding aanbieden

Decubitus voorkomen (preventie)

Huidinspectie

• Bekijk drukgevoelige plekken.
  
• Bescherm de huid tegen vocht.
• Verminder druk door een antidecubitus matras of zitting te gebruiken.

Decubitus voorkomen (preventie)

Betere voeding aanbieden

• Eiwitrijk
• Drinkvoeding
• Sondevoeding

Decubitus
behandeling

1. Wondzorg
2. AD-materialen inzetten
3. Mobiliteit vergroten
4. Goede voeding
5. Pijnmedicatie

Smetten (intertrigo)

Smetten

Een in de grote huidplooien gelokaliseerde, oppervlakkige huidaandoening welke zich kenmerkt

door altijd roodheid (erytheem) aan beide zijden van de plooi. Daarnaast kunnen een of

meerdere van de volgende symptomen voorkomen: maceratie (verweking), fissuren (scheurtjes),

erosies, een nattende huid of korstvorming.

smetplekken

Smetplekken (of smetten, intertrigo) is letsel door vocht in...

• huidplooien (rood)
• afgeknelde delen (blauw, zoals kous, sling, manchet)

smetplekken

Oorzaken van smetten...

• vocht blijft achter in de plooien waar de luchtcirculatie klein is
  
• huid-op-huidcontact door wrijven of schuiven van de (natte) huid
  
• een ontstoken huid, een bron van bacteriën, of...
• schimmels

smetplekken

- vrouwelijk geslacht

- gevorderde leeftijd

- obesitas

- verminderde mobiliteit

- verhoogde lichaamstemperatuur

- vochtige huid (a.g.v. transpireren en/of incontintie) 

- diabetes

- verminderde weerstand (bijv. chemokuur)

- beperkingen in de ADL/ of tekortschietingen

- eerdere smetten

smetplekken
voorkomen (preventie)

houd huidplooien droog

• goed deppend drogen

voorkom huid-op-huid contact

• scheurlinnen of gaas in de plooi
• barrière crème gebruiken

dagelijks huidzorg bieden

• let op koorts
• let op nare luchtjes

 smetplekken
behandeling

‘Er zijn drie fases van smetten: rode huid, natte huid en geïnfecteerde huid. 

Het is belangrijk dat je hier als helpende alert op bent, en actie onderneemt zodra je dit waarneemt. Raadpleeg hiervoor eerst je eigen instellingsprotocol. Dit protocol volg je, maar globaal gezien valt er over elke fase wel iets te zeggen qua interventies die je kunt inzetten.’

smetplekken
fase 1

Fase 1 (droge smetten)

Betreft een lichtrode intacte huid 

Behandeling; 

• Belangrijk dat je de huid schoon –dus vrij van zweet- en droog houdt. 
• Je kunt eventueel barrière crème of Engels pluksel  tussen de huidplooien doen. Verder zorg je voor de eerder genoemde goed passende kleding en geschikt incomateriaal

smetplekken
fase 2

Fase 2 (glimmende smetten)

• felrode intacte huid
• nat
• jeuk of branderig

Behandeling

Je gebruikt dan nog steeds Engels pluksel of scheurlinnen. Verder kun je zinkolie gebruiken zodat de huid indroogt. Barrièrecrème heeft geen nut omdat dit niet op de huid blijft

zinkolie - zinkzalf

Het gebruik van zinkzalf en sudocreme wordt afgeraden vanwege de kans op het afsluiten van de huid (Landelijke multidisciplinaire richtlijn

Smetten (intertrigo) preventie en behandeling V&VN 2018)

Bij zinkolie (Zinkoxidesmeersel FNA) is de drager van de zink de olie. Deze olie wordt opgenomen door de huid waardoor er een dun laagje zink op de huid blijft liggen wat een uitdrogende werking heeft. En dat is wat je nodig hebt om smetten tegen te gaan. 

smetplekken
fase 3

Fase 3 (geïnfecteerde huid)

Een geïnfecteerde smetplek is meestal een schimmel, die je herkent als een rode plek met zogenaamde ‘eilandjes voor de kust’: rode puntjes rondom de smetplek. Dit jeukt en is waarschijnlijk ook pijnlijk. Want smetten is oppervlakkig letsel, en vlak onder de oppervlakte van de huid lopen de zenuwbanen. Andere kenmerken van een geïnfecteerde huid zijn roodheid, zwelling, warm aanvoelen en soms onaangename geur.

Behandeling fase 3

Hiervoor moet een arts medicatie voorschrijven, zoals antischimmelpreparaten. 

Je kunt het dan lokaal insmeren met bijvoorbeeld Miconazol. Dit mag je niet zomaar doen, want Miconazol gaat niet samen met antistollingsmedicatie. Vandaar dat dit op voorschrift van een arts gaat.

oefenen

wat we nog af moeten maken laten tekenen.