eerste wereldoorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

wat weet je nog

de oorzaken van WW1

1 nationalisme

2 modern imperialisme

3 militarisme

4 wapenwedloop

5 bondgenootschappen

nationalisme 

noem 1 voordeel en 1 nadeel van nationalisme

voordelen

brengt eenheid

motivatie

bevrijdingsbewegingen

nadelen

superioriteitsgevoel

sneller conflict

polarisatie

propaganda

modern imperialisme

het streven van een Europees land om een groot rijk buiten Europa op te bouwen

noem 3 redens waarom Europese landen hun rijk buiten Europa wilden vergroten

modern imperialisme

grondstoffen

afzetmarkten

politieke macht vergroten

militaire redenen

White mans burden

gevolgen

Europese landen: meer rijkdom en invloed

gekoloniseerde gebieden: onderdrukking en uitbuiting

wereldpolitiek: spanning, omdat ze om dezelfde gebieden streden

militarisme en de wapenwedloop

militarisme: het verheerlijken van het leger en oorlog. oorlog is een kans om roem, trots en eer te laten zien. 

wapenwedloop: wanneer landen elkaar proberen te overtreffen in militaire macht

waarom werd de eerste wereldoorlog toen die tijd de great war genoemd

bondgenootschappen

triple alliantie (centralen): bondgenootschap tussen Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en Turkse rijk

triple entente (geallieerden: bondgenootschap tussen Engeland, Frankrijk en Rusland

er was ook een bondgenootschap tussen Rusland en Servië en Engeland en België

waarom sloten landen bondgenootschappen met elkaar?

waarom

bescherming

krachtige positie

gedeelde vijanden

gedeelde cultuur

gevolgen

landen moeten meevechten

het maakt het conflict globaal

zorgt voor wantrouwen

ketting van gebeurtenissen

1. moord op Franz Ferdinand in Sarajevo door Gavrilo Princip

2. Oostenrijk-Hongarije verklaart Servië de oorlog 

3.  Rusland steunt Servië en mobiliseert zijn leger

4. Duitsland steunt Oostenrijk-Hongarije en verklaart Rusland de oorlog en later ook Frankrijk

5. Duitsland zet het Von Schlieffenplan in stormt door België om Frankrijk te verslaan

6. Engeland verklaart daarop ook de oorlog aan Duitsland

leg uit hoe de industriële revolutie leidde tot de spanningen in europa. maak gebruik van: modern imperalisme, militarisme, nationalisme, wapenwedloop en bondgenootschappen.

antwoord

1. industriële revolutie gebeurt

2. economische concurrentie en technologische vooruitgang

3. modern imperialisme en militarisme

4. nationalisme groeit

5. wapenwedloop ontstaat en meer wantrouwen

6. bondgenootschappen zorgen voor spanning

7. de moord in Sarajevo is de vonk

westfront

loopgravenoorlog

frontlinie verschoof nauwlijks

gasaanvallen

oostfront

zeer grote verliezen

bewegingsoorlog

russen waar slecht bewapend

totale oorlog

de gehele samenleving is op elk vlak betrokken in de oorlog.

de economie wordt gericht op oorlog

de lijn tussen burger en soldaat word wazig

vrijheden worden beperkt

geef 3 kenmerken waaraan te zien is dat de eerste wereldoorlog een totale oorlog was

voorbeelden

fabrieken maakten wapens in plaats van goederen

vrouwen moesten in fabrieken werken

bombardementen op steden

voedselbonnen worden ingezet

propaganda

perscensuur

dienstplicht

propaganda

beïnvloeden van de menigte

door posters, kranten, toespraken

vaak eenzijdig, overdreven of onwaar

speelt op gevoelens als trots en eer

motivatie en steun voor oorlog zoeken

versterken van nationalisme

vijandbeelden maken

censuur

de overheid controleert media en communicatie

houdt slecht nieuws en kritiek verborgen

paniek en onrust voorkomen

moreel hooghouden

leg het verschil uit tussen propaganda en censuur

Nederland in WW1

Nederland probeerde neutraal te blijven maar door economische druk maakte dit het wel lastig

Engeland en Duitsland hadden handelsbelemmeringen op Nederland gelegd. 

Duitse duikboten en Engelse zeemijnen maakte handel lastig op de noordzee

hoe leidde de handelsbelemmeringen tot een voedselschaarste?

antwoord

door de belemmeringen en een gebrek aan grondstoffen moesten veel bedrijven sluiten. dit zorgde voor werkeloosheid en voedselschaarste. voor de arme was het al helemaal moeilijk om aan voedsel te komen.

het distributiestelsel loste dit op door voedselbonnen in te zetten

België en Nederland

1. veel Belgen vluchtte naar Nederland voor onderdak 

2. Nederland kreeg het steeds moeilijker en gooide de Belgen in vluchtelingenkampen over Nederland

3. veel Belgen sloten zich na terugkomst bij de Franse of Britse legers aan

4. Duitsland zet de grens af met het dodendraad

waarom sloten Duitsers de grens af en waarom protesteerde Nederland niet?

Rusland stapt uit de oorlog

Rusland had intern en extern oorlog

Rusland had veel doden en hongersnood

Lenin en de communisten kwamen aan de macht

communisme

1.  klasseloze samenleving

2. door middel van een revolutie

3. de overheid beheerst de productie

4. geen privébezit 

hoe verschilt communisme van kapitalisme