5.5 Woorden: Spreekwoorden en uitdrukkingen 2MH

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1,2

Welkom!

Pak je boek en ga lekker lezen!

5.5 Woorden leerdoelen

Na deze les kan ik uitleggen:

• spreekwoord
• uitdrukking
• gezegde
• verhaspelingen

Noteer een spreekwoord, uitdrukking of gezegde dat jij kent.

Een spreekwoord is een vaste uitspraak

 die een wijsheid vertelt.

.

Een uitdrukking is een vaste uitspraak met een figuurlijke betekenis en bevat geen wijsheid.

Wat is het verschil?

Spreekwoorden en uitdrukkingen

Een spreekwoord is een hele zin. De woorden van die zin kun je niet veranderen.

Als de kat van huis is, dansen de muizen op tafel.

Een uitdrukking is altijd een deel van een zin. De woorden kun je soms veranderen. Je moet van een mug geen olifant maken.

           

Gezegde

Een gezegde is een aantal woorden met een figuurlijke betekenis. 

Een gezegde is van zichzelf nooit een zin met een werkwoordelijk gezegde.

 Handige Harry

Uitdrukking:
Daar komt de ........... uit de mouw.

1. arm
2. poes
3. aap
4. elleboog

Spreekwoord:
Hoge ....... vangen veel wind.

1. huizen
2. flats
3. hekken
4. bomen

Uitdrukking:
Kleine potjes hebben grote ..........

1. oren
2. deksels
3. handvaten
4. doppen

Gezegde:
Nieuwsgierig .....

1. Miesje
2. Jetje
3. Aagje
4. Pietje

Verhaspelen

Spreekwoorden, uitdrukkingen en gezegdes worden vaak verhaspeld. Dit betekent dat ze niet goed worden gebruikt. 

Het EK voetbal is op de lange neus geschoven.

Welke spreekwoorden en uitdrukkingen herkennen jullie in de verhaspelingen?

Soms komen er nieuwe spreekwoorden, uitdrukkingen en gezegdes bij. 

• Variant op bestaande
• Vertaald uit een andere taal
• Vaak genoeg gebruikt (Cruijffiaans)

Huiswerk

- Leer de woorden van de woordenlijst op p. 101.

- Maak opdracht 15 a t/m d.

Raad de spreekwoorden

Zet spreekwoorden om in emoticons.

Zoals het klokje thuis tikt, tikt het nergens.

1. Spreekwoord
2. uitdrukking
3. gezegde
4. verhaspeling

Met de deur in huis vallen.

1. spreekwoord
2. uitdrukking
3. gezegde
4. verhaspeling