6.3 Samenleven

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

	Vak: Biologie Hoofdstuk: 6.3
1.	Lesopening
2.	Lesdoel + leergebiedoverstijgende doelen
3.	Mini-check
4.	Instructie
5.	Begeleid inoefenen
6.	Zelfstandig werken
7.	Evaluatie

1. Lesopening

Pak je boek en open deze nog niet

Huiswerk controle

 6.2 opdracht 1 t/m 4

2. Lesdoel

Aan het einde van de les:

- Kun je uitleggen wat biologisch evenwicht is;

- Kun je uitleggen hoe soorten afhankelijk zijn van elkaar voor voedsel, een schuilplaats en voortplanting;

Leergebied overstijgende doelen:

Zelfstandig leren

- Je laat doorzettingsvermogen zien bij werk dat je moeilijk vindt, niet leuk vindt of wanneer je afgeleid bent/raakt.

- Je kijkt je gemaakte werk na, verbetert waar nodig en je benoemt welke onderdelen je nog moeilijk vindt. 

Reflecteren

- Je kan vertelleen wat er nodig is om een leerdoel te beheersen (bv. extra uitleg, meer oefentijd, leren, herhalen van leerstof)

- Je kan benoemen welk leerdoel je al beheerst. 

3. Mini-check

Verdiept arrangement (gemiddeld een 8 of hoger): niemand

Opdracht 1 t/m 4 op blz 202/203

De rest doet mee met de mini-check!

Welke factoren hebben invloed op een populatie grootte?

1. Alleen abiotische factoren
2. Alleen biotische factoren
3. Zowel abiotische- als biotische factoren

Wat is geen reden voor concurrentie tussen individuen van verschillende soorten?

1. Ruimte
2. Licht
3. Partner
4. Voedsel

Wanneer is sprake van een biologisch evenwicht?

1. als de grootte van een populatie niet meer verandert
2. als er evenveel rupsen als koolmezen zijn
3. als de populatiegrootte lange tijd rond een bepaalde waarde schommelt
4. wanneer alle biotische en abiotische factoren optimaal zijn

Wie maakt wat

Had je alle vragen van de mini-check goed, dan maak je de opdrachten zelfstandig.

Opdracht 1 t/m 5 op blz 202/204

De rest doet mee met de instructie. 

Populatiegrootte

De populatiegrootte is het aantal organismen in een populatie. De populatiegrootte hangt af van de invloeden uit de omgeving.

-> Dus van biotische- en abiotische factoren.

• Gunstige factoren: zorgen ervoor dat de populatie groeit. Er is bijvoorbeeld genoeg eten en maar weinig vijanden. 
  
• Ongunstige factoren: zorgen ervoor dat de populatie kleiner wordt. Er is bijvoorbeeld te weinig eten, of er gaan meer konijnen dood dan er geboren worden. 
  

Evenwicht

Bij de meeste populaties schommelt de populatiegrootte rond een evenwichtswaarde. 

Dit noem je: biologisch evenwicht.

 

Samenleven

Binnen een populatie heeft elk individu relaties met soortgenoten. 

Een relatie kan gericht zijn op concurrentie (competitie) of op samenwerking. 

Concurrentie: strijden om voedsel, partner, veilige plek. 

Samenwerking: een groep leeuwen die samen jagen op een prooi. 

Relaties binnen een populatie

Er is sprake van rangorde bij dieren die in groepen leven. Eén dier is de baas, de rest van de dieren weten hun plek.

Territorium: Gebied dat wordt verdedigd tegen soortgenoten (kan dienen als jachtgebied of grootbrengen van jongen).

Paarvorming: Een mannetje en een vrouwtje werken samen om zich voor te planten.

Relaties tussen soorten

Individuen van verschillende soorten kunnen een langdurige relatie met elkaar hebben -> symbiose. 

Parasitisme

Parasitisme: symbiose waarbij een individu een voordeel heeft en het ander individu een nadeel heeft.

Parasiet: individu dat een voordeel heeft bij parasitisme. 

Gastheer: individu dat een nadeel heeft bij parasitisme

5. Begeleid inoefenen

Had je alle vragen van de mini-check fout?

Dan maak je samen met de leerkracht opdracht 1

6. Instructie

Je maakt zelfstandig Opdracht 1 t/m 5 op blz 202/204

Ben je klaar?

Dan kijk je de opdrachten na.

Daarna maak je de inzichtsvragen op blz 205 t/m 207

7. Evaluatie

Hoe ging de les?

Zijn er opdrachten waar je moeite mee had?

Heb je nog ergens vragen over? 

- Kun je uitleggen wat biologisch evenwicht is? 

- Kun je uitleggen hoe soorten afhankelijk zijn van elkaar?

Huiswerk

huiswerk

dinsdag 6 juni

6.3 opdracht 1 t/m 5

Toets                    

maandag 12 juni                          

6.1 t/m 6.4