Blok 2 Vervoer

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

Blok 2 Vervoer

Planning

• Uitleg blok 2
• Zelfstandig werken
• Afsluiting

Leerdoelen van deze les

Aan het einde van deze les kun je uitleggen:

• waarom Willem I de infrastructuur verbeterde en op welke manieren hij dat deed;
  
• het gebruik van vervoermiddelen in Nederland in de juiste tijdsvolgorde plaatsen;
  
• wat er veranderde door de komst van de (stoom)trein;
  
• hoe het leven van mensen veranderde in de negentiende eeuw;
• Wat tol betalen inhoudt. 

Willem I

Nadat Napoleon is verslagen wordt Nederland weer een koninkrijk.

Koning Willem I komt vanuit Engeland naar Nederland.

Kanalen

• Willem I wilde dat Nederland, net als Engeland zou industrialiseren. Fabrieken, spoorlijnen  en stoommachines. 
• Nederland zou zo welvarender zou worden. Hiervoor moest wel de infrastructuur verbeterd worden.  
• Vanaf 1819 werd het Noord-Hollands Kanaal gegraven zodat schepen de haven van Amsterdam, via Den Helder,  konden bereiken.  Andere kanalen volgden snel...

Noord-Hollands Kanaal

Trekschuit in 1819. Belangrijk vervoersmiddel. 7 km/u

Tol betalen

• Vroeger waren wegen vaak particulier bezit (= bezit van persoon of bedrijf) om gebruik te maken van deze wegen betaalde je meestal tol.
• Reizen duurde hierdoor erg lang, je moest steeds stoppen. 
• Tegenwoordig betaalt de overheid voor de infrastructuur.
• Wel zijn er tegenwoordig nog bruggen en tunnels waar je tol  moet betalen. Dit heeft te maken met de kosten van deze infrastructurele werken. 

Spoorwegen

• Fabrieken hadden steenkool en ijzererts nodig. Nederland importeerde  deze grondstoffen vanuit het buitenland. 
• Het vervoer van deze goederen werd goedkopen door de aanleg van spoorlijnen
• De eerste stoomtrein reed in 1839 tussen Haarlem en Amsterdam. 
• Eind 19e eeuw is de trein het belangrijkste vervoermiddel in Nederland. 

Welke koning begon met industrialisatie in Nederland?

1. Willem I
2. Willem II
3. Willem III
4. Willem IV

Koning Willem I kreeg de bijnaam 'koning-koopman'. Wat betekent die naam?

1. Dat Willem I veel spullen kocht.
2. Dat Willem I veel deed voor de handel.
3. Dat Willem I erg rijk werd.
4. Dat Willem I een absolute koning was.

Wat deed Willem I om de Nederlanden te moderniseren?

1. Aanleggen van wegen, kanalen en spoorwegen.
2. Subsidies geven aan fabrieken.
3. De koloniën vielen nu onder direct bestuur van Nederland, geen VOC en WIC
4. Hij richtte de Nederlandse Handelsmaatschappij op

Wanneer werd de eerste spoorlijn geopend?

1. In 1839
2. In 1939
3. In 1739
4. In 2039

De eerste spoorlijn in Nederland werd aangelegd tussen

1. Amsterdam en Utrecht
2. Amsterdam en Rotterdam
3. Amsterdam en Den Haag
4. Amsterdam en Haarlem

Waarom moet je voor sommige wegen tol betalen?

Eén land, één volk

• Willem I werd in 1815 koning van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Maar inwoners voelden zich geen Nederlander.
• Door de verbeterde infrastructuur voelden mensen zich meer met elkaar verbonden. 
• Willem I wilde dat Nederlanders trots waren op hun land =>  nationalisme 
• Geschiedenisverhalen, musea, kastelen en monumenten dragen bij aan deze Nederlandse trots.
• Op scholen spraken kinderen voortaan verplicht de  Nederlandse taal.

Nationalisme was een verschijnsel dat in heel Europa voorkwam in de 19e eeuw

Grootste haven van Europa

Rotterdam is de grootste haven van Europa en een belangrijke doorvoerhaven.

Massagoederen, zoals graan.

Stukgoederen, zoals fietsen of telefoons.

Verschil: Massagoederen worden los in het ruim van een schip geladen, stukgoederen zijn per stuk verpakt

Nieuwe vervoersmiddelen

Door gebruik van stoommachines werd de relatieve afstand kleiner

Mensen konden sneller en beter reizen

Infrastructuur verbeterde en men kreeg meer verbinding met het land

Enige nadeel: Wielen waren nog van hout of ijzer. Pas veel later werden rubberbanden uitgevonden.

1867: de eerste fiets werd gepresenteerd op de Wereldtentoonstelling in Parijs

Wie was de allereerste koning
of koningin van Nederland?

1. Willem van Oranje
2. Willem I
3. Wilhelmina
4. Prins Willem V

1. Lokalisme
2. Regionalisme
3. Nationalisme
4. Hooligans