6.1 De verwantschap tussen soorten

Paragraaf 1 Dierenwelzijn
Paragraaf 6.1 Verwantschap tussen soorten
Voorkennisvragen:
1. Wat zijn de verschillende organisatieniveaus in de biologie? Begin bij molecuul en eindig bij biosfeer.
2. Hebben mensen dezelfde genen? 
3. Hoeveel procent van onze genen zijn hetzelfde als de genen van een chimpansee?
1 / 24
volgende
Slide 1: Tekstslide
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

In deze les zitten 24 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

Paragraaf 1 Dierenwelzijn
Paragraaf 6.1 Verwantschap tussen soorten
Voorkennisvragen:
1. Wat zijn de verschillende organisatieniveaus in de biologie? Begin bij molecuul en eindig bij biosfeer.
2. Hebben mensen dezelfde genen? 
3. Hoeveel procent van onze genen zijn hetzelfde als de genen van een chimpansee?

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

voorkennis: organisatieniveaus
molecuul --> organel --> 
cel --> weefsel --> orgaan --> orgaanstelsel --> organisme -->

populatie/soort

levensgemeenschap
ecosysteem
systeem aarde/biosfeer

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

6.1 Soorten en populaties
Leerdoelen:
  • Je kan de wetenschappelijke binominale naamgeving toepassen. 
  • Je kan het biologische soortbegrip uitleggen. 
  • Je kan uitleggen wat een hybride is, hoe deze ontstaat en wat dit zegt over de verwantschap van de ouderdieren. 
  • Je kan uitleggen wat een taxonoom doet.
  • Je kan de drie domeinen benoemen en uitleggen op grond waarvan organismen in deze groepen worden ingedeeld. 
  • Je kan het verschil tussen pro- en eukaryoten benoemen en voorbeelden van organismen geven die tot deze groepen behoren. 

Slide 3 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat is een soort?

Organismen behoren tot dezelfde soort als ze:

- samen vruchtbare nakomelingen kunnen krijgen.

minder belangrijk:
- overeenkomst hebben in uiterlijke kenmerken

Tegenwoordig ook DNA-onderzoek om vast te stellen of twee organismen tot dezelfde soort behoren. 


Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hybriden
Organismen kunnen wel voortplanten, maar de nakomelingen zijn onvruchtbaar!

Deze zonkey heeft een ezelvader en zebramoeder.


Slide 5 - Tekstslide

2014 Khumba  is wel onvruchtbaar - nauwe verwantschap tussen ezel en zebra
Hybriden
muilezel (♂ ezel ♀ paard), muildier (vice versa)

Slide 6 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hybriden
Killer bee (Europese and Afrikaanse bij), 
wel vruchtbaar

Slide 7 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hybriden
Mineola (mandarijn en grapefruit)


Slide 8 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hybriden
Romanesco
(bloemkool 
en broccoli)


Slide 9 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wetenschappelijke naamgeving
Nederlandse naam: vlaamse gaai
Wetenschappelijke naam: Garrulus glandarius L.


Garrulus = Geslachtsnaam
Glandarius = Soortnaam
L. = ontdekker, Linnaeus

Slide 10 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Linnaeus (1707- 1778)
Hij heeft zijn leven gewijd aan het systematisch indelen van dieren en planten.
taxonomie

Slide 11 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Binominale naamgeving voorbeeld
Soortnaam bestaat uit: 
Geslachtsnaam + soortnaam


Slide 12 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Ordening
Alle organismen op aarde zijn ondergebracht in een systeem:
ordening. De ordening geeft ook verwantschap weer (zie H7).

Begint bij de vier rijken (planten, dieren, bacterien, schimmels).


Slide 13 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Taxonomische indeling (RAKOFGS)
Links de meest grote groep

Slide 14 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 15 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wie hoort bij wie?

Slide 16 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wie hoort bij wie?

Slide 17 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Maak een stamboom

Slide 18 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Taxonomie
Domeinen: 
  • archaea
  • bacteriën
  • eukaryoten

Slide 19 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Indeling in domeinen
kenmerk
archaea
bacteriën
eukaryoten
celmembraan
enkele laag fosfolipiden
dubbele laag fosfolipiden
dubbele laag fosfolipiden
kern
geen
geen
wel een kern
DNA
cirkelvormig
cirkelvormig
in chromosomen
Ook heeft elk domein een ander type rRNA

Slide 20 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Volgens de indeling van Linnaeus is de slak Trivia monacha het meest verwant met....
A
Cleotrivia antillarum
B
Lymantria monacha
C
Monacha cantiana
D
Trivia arctiva

Slide 21 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Mensachtigen: We kennen onder andere de volgende vier hominiden (mensachtigen).
1 Australopithecus africanus;
2 Homo erectus;
3 Homo sapiens neandertalensis;
4 Homo sapiens sapiens.
Hoeveel verschillende soorten zijn hierboven genoemd?
A
1
B
2
C
3
D
4

Slide 22 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

BINAS 78: Linnaeus kende alleen het dieren- en plantenrijk. Hij deelde de schimmels bij de planten in. Welke eigenschap onderscheidt het plantenrijk van het schimmelrijk?
A
Planten hebben grotere cellen dan schimmels
B
Plantencellen hebben een celkern, schimmelcellen niet
C
Planten maken hun eigen organische stoffen uit anorganische stoffen, schimmels niet
D
Plantencellen hebben een celwand, schimmelcellen meestal niet

Slide 23 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Einde van de les

Slide 24 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies