Kwestie 4 grensvervaging levend niet-levend (Latour & Hayles)

• Filosofie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Kwestie 4 Standpunt 2  grensvervaging levend niet-levend

Lees de samenvatting van standpunt 2 aandachtig door. 

1. Latour wil aantonen dat een ding ook als actor kan optreden.
a. Wat kenmerkt een actor volgens Latour?
b. Geef een voorbeeld van een ding dat als actor optreedt.

Wanneer is de mens volgens Hayles 'posthumaan' geworden?

1. toen de mens dit besliste
2. nadat het postmodernisme werd ingeleid
3. toen de mens de Turingtest doorstond
4. sinds we met een computer zijn gaan communiceren

Uitwerking ET 20: Het doel is deze exameneis goed beheersen

• een uitleg met tekstfragment 14 van Latours argument dat ook niet-levende wezens vitaliteit en handelingsvermogen hebben;

Volgens Latour is er geen duidelijke scheiding tussen wat “levend” is (mensen, dieren, planten) en wat “niet-levend” is (objecten, technologie, stenen, rivieren ed.) De grens vervaagt, omdat we ons moeten realiseren dat dingen en technologieën meedoen en bijdragen aan denken en handelen. In Latour’s opvatting kunnen we dingen zelfs handelingsvermogen toeschrijven, omdat ons handelen niet op zichzelf staat. Er is veeleer sprake van een actor-netwerk waar levende en niet-levende onderdelen een cruciale rol spelen in de gang van zaken en uitkomst. Als dingen ook meedoen aan processen en veranderingen teweegbrengen is er ook sprake van vitaliteit ofwel levendigheid.

• een uitleg met tekstfragment 15 van Hayles’ argument dat de mens, ondanks het handelingsvermogen van niet-levende entiteiten, de verantwoordelijkheid behoudt voor het nietmenselijke;

Hayles stelt dat cognitie niet per se bewustzijn vereist. Systemen zonder zelfbewustzijn kunnen ook informatie verwerken, interpreteren en reageren. Zo maakt Hayles het denken breder (sprake van distributie door cognitieve assemblages), maar benadrukt dat morele verantwoordelijkheid bij mensen hoort en dat ze die verantwoordelijkheid dus niet kunnen afschuiven op machines of objecten. Ze gebruikt in haar voorbeeld autonoom werkende drones. Deze drones missen kwetsbaarheid en emoties zoals empathie, waardoor ze niet de ‘juiste’ beslissing kunnen nemen op basis van moraliteit. De mens moet hier rekenschap aan geven en blijft dus verantwoordelijk voor het handelen van de dingen in de assemblage.

• een uitleg met van Latours argument dat de mens verantwoordelijkheid behoudt voor het nietmenselijke.

Al handelt de mens niet op zichzelf, de mens behoudt verantwoordelijkheid. Niet omdat de mens superieur is, maar vanwege zijn specifieke taak in het ANT. De mens is de mede-actor die kan spreken, beslissen en verantwoordelijkheid nemen voor de gevolgen voor alle niet-menselijke actoren in het netwerk.

Als het nodig is lees je de samenvatting nogmaals en PT13.
a. Wat doet de Berlijnse sleutel?
b. Het voorbeeld van de Berlijnse sleutel toont Latours concept van ANT.
Leg dit uit.

Wat toonde de Turingtest vooral aan volgens Hayles?

Je bezoekt een online psycholoog.
Het is een chatbot.
Maakt dat voor jou uit als je achteraf echt geholpen bent?

ja

nee

anders...

Licht met een voorbeeld toe hoe jij cognitieve assemblages voor je ziet.

Waarom is cognitieve assemblage volgens Hayles geen netwerk?

Wat is nu het verschil tussen Latour en Hayles betreft verantwoordelijkheid op moreel vlak?

Doel: hoe goed ken je eindterm 20?

nail'd it!

Het ging over bomen of zoiets toch?

Ik ken de begrippen al aardig maar de visies niet

Ik ken de visies al aardig maar de begrippen nog niet