Thema 3 - Bloedsomloop

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Hart- en vaatziekten

• Bloeddruk: druk op slagaders door bloed
• Te laag of te hoog
• Door te hoog beschadigingen waar cholesterol aan blijft kleven
• Slagaderverkalking: bloedvaten stijver, minder elastisch, nauwer, verstopt

Infarct

• Hartinfarct: deel hartspier geen zuurstof
• Dotteren en stent plaatsen
• Bypassoperatie
• Herseninfarct

Immuniteit

• Natuurlijk: antistof blijft na ziekte in bloed, witte bloedcellen onthouden hoe ze gemaakt worden. Bij tweede infectie gebeurt dat heel snel
• Kunstmatig: vaccinatie met dode of verzwakte ziekteverwekker, witte bloedcellen maken antistoffen

Basisstof 6 (L:9)

Weefselvloeistof

Lymfestelsel

Weefselvloeistof

• Bloedplasma: water met opgeloste stoffen
• Bloedplasma haarvaten uit geperst naar cellen weefsel --> weefselvloeistof
• Gedeelte weefselvloeistof terug haarvaten in --> bloedplasma
• Gedeelte weefselvloeistof in lymfevat --> lymfevloeistof

Lymfestelsel

Basisstof 7 (L:6)

Nieren

Nieren

• Nierslagader brengt zuurstof, afvalstoffen uit haarvaten, gefilterd door nierschors en niermerg
• Urine opgevangen in nierbekken en via urineleider naar blaas

Basisstof 8 (L: 7)

Antigenen

Immuunsysteem

Antistoffen

Natuurlijke en kunstmatige immuniteit

Bloedtransfusie

• Alleen rode bloedcellen worden gedoneerd
• Universele donor
• Universele ontvanger

Basisstof 10 (alleen VWO)

Bloedplaatjes

Fibrinogeen en fibrine

Bloedstolling

• Bloedplaatjes hechten aan bloedvatwand
• Fibrinogeen omgezet naar fibrine
• Fibrine vormt netwerk van draden
• Bloedcellen blijven hangen

• Bloedplasma (plasma-eiwitten, water, opgeloste stoffen)
  , vaste delen bloed (rode en witte bloedcellen, bloedplaatjes) 
• Dubbele bloedsomloop (grote en kleine bloedsomloop)
  
• Hart (onderdelen, stroomrichting bloed, werking hartslag)
  
• Slagaderen, aderen en haarvaten, bloedvatenstelsel
• Hart- en vaatziekten (hoge bloeddruk, slagaderverkalking, infarct)
  
• Alcohol en cannabis
  
• Weefselvloeistof en lymfe
  
• Uitscheiding
  
• Immuunsysteem (antigenen, antistoffen, immuniteit)
  
• Bloedgroepen en bloedtransfusie
  
• Bloedstolling
  (VWO)