BP3 voortgang 4-2-2021

Wanneer wordt lezen leuk, mevrouw?


Dominique Verbeek
1566221
Lerarenopleiding Nederlands
Instituut Archimedes
's Gravendreef College
René Luiten
Beroepsproduct 3
OAR-H2BERPDT3-19
4 februari 2021
1 / 15
volgende
Slide 1: Tekstslide
NederlandsMiddelbare schoolvmbo g, tLeerjaar 2

In deze les zitten 15 slides, met tekstslides.

Onderdelen in deze les

Wanneer wordt lezen leuk, mevrouw?


Dominique Verbeek
1566221
Lerarenopleiding Nederlands
Instituut Archimedes
's Gravendreef College
René Luiten
Beroepsproduct 3
OAR-H2BERPDT3-19
4 februari 2021

Slide 1 - Tekstslide

Inhoud
  • Context 
  • Probleem en opdracht
  • Onderzoeksvragen
  • Onderzoeksopzet 
  • Resultaten
  • Ontwerpeisen
  • Voorlopige idee product
  • Product testen
  • Voorlopige aanbevelingen

Slide 2 - Tekstslide

Context product
Het ’s Gravendreef College, te Den haag
> voortgezet onderwijs voor vmbo en havo
> 900 leerlingen en 150 docenten
> Tweejarige brugperiode in combinatieklassen
> Keuzerooster; drie vaklessen 80 min. + keuze-uren 40 min.
> Onderzoek t.b.v. Nederlands; twee lessen p/wk. Extra contacttijd in keuze-uren
  • Basiszorg leerlingen die uitvallen begrijpend lezensteunlessen taal
  • Vakgroep elf collega’s (twee geven steunles)
  • Methode reguliere lessen: Nieuw Nederlands + Nieuwsbegrip
  • Methode steunlessen: Numo

Slide 3 - Tekstslide

Probleem > opdracht
Probleem:
Steunlessen worden niet graag bezocht of gegeven > leesvaardigheidsbevordering in gevaar.

Opdracht: 
Onderzoek op welke manier steunlessen wel interessant gemaakt kunnen
worden voor de doelgroep.

Beoogd effect: leesvaardigheid bevorderen door
* Verbetering effectiviteit van steunlessen
* Verhogen leesmotivatie
* Inzet van activerende didactiek

Slide 4 - Tekstslide

Onderzoeksvraag
Hoofdvraag: 
Hoe kan activerende didactiek worden ingezet in de steunlessen Nederlands op het ’s Gravendreef College om de leesvaardigheid van leerlingen in klas 2 van het vmbo te verbeteren?



Slide 5 - Tekstslide

Hoe kan activerende didactiek worden ingezet in de steunlessen Nederlands op het ’s Gravendreef College om de leesvaardigheid van leerlingen in klas 2 van het vmbo te verbeteren?
Literatuur:
1. Wat wordt verstaan onder activerende didactiek?
2. Wat wordt verstaan onder leesvaardigheid?
3. Hoe kan leesvaardigheid bevordert worden bij leerlingen in klas 2 van het vmbo?

Praktijk:
1. Wat wordt verstaan onder leesvaardigheid?
2. Welke didactiek en methodes worden in de huidige steunlessen Nederlands ingezet?
3. Wat zijn mogelijke factoren volgens docenten en leerlingen
 om de leesvaardigheid te vergroten?



Slide 6 - Tekstslide

Onderzoeksopzet literatuur
Activerende didactiek: aangereikte documenten
op werkplek  en hiernaast getoonde boektitels >

Definiëring leesvaardigheid: Referentiekaders (Expertgroep doorlopende leerlijnen taal en rekenen (2008), syllabus leesvaardigheid (Lafleur & Van der Borden, 2015).

Bevorderen leesvaardigheid: syllabus leesvaardigheid (Lafleur & Van Der Borden), Aan het werk! (Bogaert, Brouwer, Timmermans, Devlieghere, Hacquebord, Rijkers & Verhallen, 2008), Raamwerk Nederlands (Bohnenn et al., 2007), Nederlands in de onderbouw (Bonset et al., (2015).

Slide 7 - Tekstslide

Onderzoeksopzet praktijk
Interviews:
  • Drie docenten Nederlands (tijdens vergadertijd)
  • Een docent geschiedenis (tijdens werktijd) > vanwege inzicht in leesvaardigheid bij zaakvak
  • Een expert uit het werkveld (tijdens werktijd) > vanwege mogelijke andere perspectieven of toevoegingen 

Enquêtes:
  • 12 leerlingen (uit vier klassen) die steunles volgen > vanwege ervaring met de steunles
  • 37 leerlingen uit tweede klas > vanwege inzicht algemene gedachtes over leesvaardigheid
  • Afgenomen via Google Forms tijdens een les Nederlands > vanwege toegankelijkheid, aanzetten tot serieus invullen en ruimte voor vragen. Vergroot brouwbaarheid en validiteit. 

Slide 8 - Tekstslide

Resultaten literatuur
Definiëring 
leesvaardigheid: 
  • Lezen is geen natuurlijk proces: hulp in deelstappen belangrijk (Houtveen, 2007).
  • Omschrijvingen referentiekaders (Bonset et al., 2015).
Activerende didactiek:
  • Actieve werkvormen inzetten om leerlingen tot nadenken te laten komen over lesstof (Ebbens & Ettekoven, 2016). 
  • Werken in kleine groepen, met begeleiding en samenwerking (Hattie, 2014).
  • Enthousiaste docent creëert betrokkenheid bij leerlingen (Melisse, 2014).

Bevordering leesvaardigheid:
  • Lesopbouw Grrim-model (Berben en Tesseling, 2014);
  • Modeling inzetten, leesstrategieën aanleren en interactieve tekstanalyse toepassen (Syllabus, 2015);
  • Functioneel leesonderwijs (Nederlandse Taalunie, 2008).


Slide 9 - Tekstslide

Resultaten praktijk
Docenten Nederlands:
- Lezen wordt wekelijks aangeboden in de methode Nieuw Nederlands
- Leerlingen vinden het niet leuk en lastig
- Vaak geen tijd voor andere werkvormen
- Differentiëren moeilijk
- Afstandsonderwijs extra lastig
- Tekstbegrip laag 
- Leesstrategieën onmisbaar
- Meer inspelen op verschillen

Leerlingen:
- Lezen is heel saai, ondanks dat het moet
- Concentratie erbij houden lastig, opdrachten zijn altijd hetzelfde
- Werkvormen niet boeiend genoeg
- Teksten zijn soms te lang 
- Onderwerpen zijn niet leuk voor mij
Geschiedenis:
- belang van goede lezer op schaal 1-10 = 8 
- onderwijzen niet specifiek in leesstrategieën
- oorzaak/gevolg structuur vaak moeilijk
- hoofd- en bijzaken in jaar 1 al aan de orde

Slide 10 - Tekstslide

Ontwerpeisen
  • inzet van modeling
  • meer samenwerking voor leerlingen om teksten te doorgronden
  • minder saai karakter opdrachten
  • duidelijke context bieden (evt. door inzet van video's)
  • mogelijkheid om te differentiëren
  • meer aansluitend op de lesmethode Nieuw Nederlands
  • meer actuele teksten (andere onderwerpen, die aanspreken)
  • interactieve tekstaanpak

Slide 11 - Tekstslide

Voorlopig idee product
  • aantal basislessen van 40 minuten 
  • ten behoeve van leesvaardigheidsbevordering
  • Minimale leerinhoud: tekstopbouw, leesstrategieën, hoofd- en bijzaken en samenvatten
  • teksten passend bij niveau

Slide 12 - Tekstslide

Product testen
Huidige praktijk 
> testen door uitvoering niet mogelijk 
Reden: afstandsonderwijs vanwege lockdown

> product evalueren wel mogelijk
Wie: opdrachtgever en sectiegenoten
Waar: online via Google Meet
Wanneer: 1 maart 2021
Hoe: middels gesprekken over relevantie en impact van de lessen

Slide 13 - Tekstslide

Voorlopige aanbevelingen
* Leerinhoud t.a.v. samenvatten en scheiden hoofd- en bijzaken voldoende laten aansluiten op zaakvakken waarbij deze vaardigheden mogelijk eerder nodig zijn (veranderen PTO)

* Vakoverstijgend werken met de teksten van zaakvakken 

Slide 14 - Tekstslide

Einddia

Slide 15 - Tekstslide