Ergonomisch werken

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3,4

Ergonomisch werken

back to basics

Wat is ergonomisch werken?

Ergonomisch werken

Ergonomisch werken is het aanpassen van werkhoudingen, technieken en hulpmiddelen om het lichaam te beschermen en fysieke belasting te verminderen.

Radarwerk fysieke belasting

• praktijkrichtlijnen
• Werkhouding
• Techniek
• Haptonomie

Tandwiel 1: Praktijkrichtlijnen

Hoe zwaar mogen we tillen in de zorg?

1. 22 tot 25 kilo
2. 17 tot 20 kilo
3. 12 tot 15 kilo
4. 15 tot 18 kilo

Hoelang mag maximaal ik hurken/kielen

1. 15 seconden
2. 30 seconden
3. 45 seconden
4. 1 minuut

De richtlijnen

Belangrijkste richtlijnen:
1.    Tillen: maximaal 12–15 kg onder normale zorgomstandigheden (ideaal is 23 kg, maar dat komt bijna niet voor).

2.    Duwen en trekken:

• 25 kg met twee handen
• 15 kg met één hand
• 5 kg als de kracht uit de vingers komt

3.    Werkhoudingen: niet langer dan 1 minuut met een gedraaide rug of meer dan 30 graden gebogen.

4.    Hurken of knielen: maximaal 30 seconden, liever helemaal vermijden.

5.    Kracht zetten = over de grens. Als je merkt dat je kracht moet gebruiken, is dat een teken dat je hulpmiddelen moet inzetten of je werkhouding moet aanpassen.

Tandwiel 2: Werkhouding

wat is de beste werkhouding bij lichamelijke zorg?

1. Rechte rug
2. voor over gebogen
3. gehurkt
4. Schredestand

Statische belasting. Hoelang mag ik dezelfde houding aannemen

1. 30 seconden
2. 1.5 minuten
3. 1 minuut
4. 2 minuten

Belangrijk:

• Last dichtbij je lichaam
• Rechte rug 
• Geen draaiingen in je bovenlichaam → werk met 3 neuzen (twee voeten + neus)
• Schredenstand gebruiken bij reiken of duwen

Tandwiel 3: techniek

wat doe je als je iets van de grond moet tillen

1. door je rug buigen
2. Squatten
3. hurken
4. door 1 knie buigen

Belangrijke technieken:

• Squatten bij iets van de grond pakken
• Om het hoekje staan/zitten (bij douchen, aankleden, scheren)
• Gewicht verplaatsen van voorste naar achterste been
• Manoeuvreren met rijregels: niet tegelijk duwen én draaien, rustig bewegen, gebruik lichaamsgewicht

Tandwiel 4: Haptonomie

Wat is het belangrijkste doel van haptomie?

1. Verbeteren van fysieke vaardigheden.
2. Trainen van motorische bewegingen
3. Verminderen van fysieke klachten.
4. Bevorderen van contact en vertrouwen via aanraking

kernpunten:

• Contact = samen voelen
• Aandacht voor ruimte, uitnodiging, naderen, doorvoelen
• Spiegelen: beweeg mee met de cliënt
• Wacht op reactie (8-secondenregel)
• Vermijd trekken, werk vanuit verbinding

De vier tandwielen van Fysiek Veilig Werken

• Praktijkrichtlijnen – werken binnen veilige grenzen
• Werkhouding – rechte rug, drie neuzen
• Techniek – juiste bewegingen en hulpmiddelen
• Haptonomie – werken met gevoel en contact

Wat kun je zelf doen?

• Draag de juiste kleding
• Draag goede schoenen
• Wissel werkzaamheden af
• Voorkom overbelasting en eenzijdige belasting
• Werk zittend als dat kan
• Neem voldoende pauzes
• Sta open voor nieuwe manieren van werken

Belangrijk op je werkplek

• De verlichting 
• Het klimaat
• Geluid
• Werkhoogte
• Hulpmiddelen

Op naar de praktijk