5.2 Planten groeien

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Nectar H5 Planten

Deze les: 

• §5.2 Planten groeien

Leerdoelen §5.2

• Je leert hoe uit een zaadje een plantje komt;
  
• Je leert hoe het plantje verder groeit;
• Je leert hoe een boom groeit.

Organen van de plant

Even oefenen!

a. Benoem organen 1 t/m 6

b. In welk orgaan worden zaden gemaakt? 

c. In welk(e) orgaan/organen worden voedingsstoffen gemaakt?

Bloem

1

Vrucht

2

Zaad

3

Blad

4

Stengel

5

Wortel

6

Hiernaast staat een plantencel, benoem onderdelen 1 t/m 7

Hiernaast zie je een doorsnede van een blad. Bij 10 wordt een vaatbundel weergegeven. Uit welke twee vaten bestaat deze? Wat is het verschil?

Vervoeren van stoffen

• Wortelharen => water en mineralen opnemen.
  
• Houtvaten vervoeren water en mineralen van de wortels naar de bladeren (omHoog).
  
  
• Bastvaten vervoeren water en voedingsstoffen naar de wortels en de bloemen (Beneden).
  
  
• De waterstroom blijft op gang doordat er water via de huidmondjes verdampt.
  

Leerdoelen §5.2

• Je leert hoe uit een zaadje een plantje komt;
  
• Je leert hoe het plantje verder groeit;
• Je leert hoe een boom groeit.

De levenscyclus van een plant.

De ontwikkeling van een plant: 

• Zaad ontkiemt;
• Plant groeit uit en krijgt bloemen;
• Uit de bloemen ontstaan vruchten en zaden;
• De zaden worden verspreid en de cyclus begint opnieuw.  

1

Een bruine boon is een zaad

2

Het zaadje neemt water op via het poortje. Het zaadje zwelt op en de zaadhuid breekt open.

3

Het worteltje komt naar buiten.

4

Het worteltje groeit de bodem in en de zaadlobben komen boven de grond.

5

Het kiemplantje groeit en gebruikt hierbij voedingsstoffen uit de zaadlobben.

6

Het kiemplantje wordt groter en krijgt meer bladeren.

7

Er is een volwassen tomatenplant ontstaan.

8

Aan de bonenplant ontstaan bloemen. Uit de bloemen ontstaan peulvruchten, met zaden. 

9

De bonen uit de peulvrucht zijn de zaden.

Hoe komt een plant uit een zaadje?

• Nadat planten hebben gebloeid, veranderen de bloemen in vruchten. 

• In de vrucht zitten de zaden.

• De zaden bestaan uit 2 zaadlobben. Daartussen zit de kiem. Om de 2 zaadlobben zit een zaadhuid.

Hoe komt een plant uit een zaadje?

• Als er een nieuw plantje uit een zaadje groeit, dan noem je dat ontkiemen. 

• De kiem, is eigenlijk een mini-plantje. 

• In de zaadlobben zit heel veel reservervoedsel waardoor de kiem goed kan groeien na de ontkieming.

Hoe groeit een plantje verder?

• Als de kiemplantjes steeds groter en zwaarder worden, dan noem je dat groei. 

• Door lengtegroei vanuit de uiterste topjes, worden de stengels en wortels steeds langer.

• Als een plant nieuwe delen krijgt, dan noem je dat ontwikkeling.

Lengtegroei:

Aan het werk 

1. Lees bladzijde 83 tm 86 van §5.2

2. Maak opdracht 3 t/m 9 van §5.2

Klaar?

Ga verder met de paragraaf.

Groei wortel en stengel

De wortel (zetmeelkorrels) reageert op zwaartekracht, zie afbeelding.

De stengel reageert op zonlicht.

Hoe groeien bomen?

(lengte groei)

• Uit de eindknoop groeit de tak verder in de lengte, dit noem je uitlopen.

• Uit de zijknopen groeien nieuwe zijtakken. 

• Om de knop zitten knopschubben. Deze schubben beschremen de knop tegen kou en tegen insecten.

Hoe groeien bomen?
(dikte groei)

• Door middel van diktegroei worden de takken en de stam steeds dikker. 

• In de stam zit een groeilaagje, uit deze groeilaag ontstaan nieuwe houtcellen.

• Het laagje houtcellen dat in een jaar wordt gevormt, noem je een jaarring. 

Eindknop

Bladschijf

Bladsteel

Hoofdnerf

Zijnerf

Bladmoes

Okselknop

In de tekening van de binnenzijde van de bruine boon zijn de delen 1, 2 en 3 aangegeven. Bij het ontkiemen van een plantje uit een bruine boon worden bepaalde delen van een zaad groter.
Eén deel wordt dan juist kleiner.
Wat wordt bij de ontkieming groter en wat wordt er kleiner?

1. Groter: 1 en 3 Kleiner: 2
2. Groter: 1 en 2 Kleiner: 3
3. Groter: 2 en 3 Kleiner: 1

In welke fasen van ontkieming vindt fotosynthese plaats?

1. 1, 2, 3 en 4
2. 2, 3 en 4,
3. 3 en 4
4. alleen 4