5.2 + 5.3 Planten voeden zich

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

5.2 + 5.3 Planten voeden zich

Deze les:

- 5.2 dl2: Hoe groeien bomen?

- 5.1 en 5.2 Quizz

- 5.3 planten voeden zich

- opdrachten maken (huiswerk)

Leerdoel 5.2

Je leert hoe uit een zaadje een plantje komt, hoe het plantje verder groeit en hoe een boom groeit.

Hoe groeien bomen?

(lengte groei)

• Uit de eindknop groeit de tak verder in de lengte, dit noem je uitlopen.

• Uit de zijknoppen groeien nieuwe zijtakken. 

• Om de knop zitten knopschubben. Deze schubben beschermen de knop tegen kou en tegen insecten.

Hoe groeien bomen?

• Als er een nieuw stuk tak groeit vormt er zich een ringlitteken. 

• Na elk jaar vormt er zich weer een nieuw litteken. 

• Het deel van een tak precies tussen 2 littekens is dus precies een jaar oud.  

Eindknop

Bladschijf

Bladsteel

Hoofdnerf

Zijnerf

Bladmoes

Okselknop

Waardoor verliezen planten hun blad in de herfst?

In de herfst verliest een boom zijn bladeren om uitdroging te voorkomen. Dat gebeurt als volgt:

1. bladgroen gaat van het blad naar de boom/takken

2. Er ontstaan een scheurlaag tussen de bladsteel en de stengel

3. De bladeren vallen af.

4. Er ontstaan een kurklaag om de boom te beschermen.

Op de plekken waar de bladeren hebben vastgezeten zitten bladlittekens. 

https:

Hoe groeien bomen?
(dikte groei)

• Door middel van diktegroei worden de takken en de stam steeds dikker. 

• In de stam zit een groeilaagje, uit deze groeilaag ontstaan nieuwe houtcellen.

• Het laagje houtcellen dat in een jaar wordt gevormt, noem je een jaarring. 

Jaarring

Jaarring

Jaarring

Jaarring

Je ziet dat een jaarring bestaat uit een 'donkere ring en een lichtere ring'

Jaarringen

Een jaarring geeft dus in feite aan hoe veel hout er is bijgekomen in een jaar. Een jonge boom is dunner dan een oude boom, dus de jaarringen binnenin zijn ouder dan de jaarringen aan de buitenkant.

Veel zon en water --> 

de jaarring is dik

Weinig zon en water of bijv. een brand --> de jaarring is dun

Wortelgroei

Hoe groeien wortels naar beneden?

Zetmeelkorrels zijn zwaar, wat zou het nut daarvan zijn?

Kromme planten

Cellen reageren op zonlicht

Bij afwezigheid van zonlicht gaan cellen extra snel delen, waarom?

5.1 & 5.2 Quizzz!

Nummer 1?

1. Cytoplasma
2. Grote vacuole
3. Bladgroenkorrel
4. Celkern

Nummer 3?

1. Cytoplasma
2. Grote vacuole
3. Bladgroenkorrel
4. Celkern

Welke stoffen heeft de plant nodig om fotosynthese uit te kunnen voeren?

niet nodig

Zuurstof

Water

Glucose

Koolstofdioxide

Welke vorm van energie is nodig voor fotosynthese?

1. Geen energie is nodig
2. Windenergie
3. Zonne-energie
4. Dit gaat met kolen

In welk onderdeel van het blad vind fotosynthese plaats?

1. In de bladgroenkorrels
2. Binnenin de huidmondjes
3. Aan de onderkant van het blad
4. Fotosynthese vind niet plaats in het blad

Waarom doen planten aan fotosynthese?

1. Om zich te beschermen tegen de zon
2. Om hun eigen voedsel te produceren (glucose)
3. Om hun energie in kwijt te kunnen
4. Om CO2 en water te produceren

Wat zorgt voor de groene kleur van de bladeren?

1. Caroteen
2. Bladgroenkorrels
3. Xanthophyll
4. Groene verf

Wat vervoeren de houtvaten en in welke richting?

1. Omhoog, water en mineralen
2. Boven + Beneden, water en mineralen
3. Omhoog, water met voedingsstoffen
4. Boven + Beneden, water met voedingsstoffen

Wat vervoeren de bastvaten en in welke richting?

1. Omhoog, water en mineralen
2. Boven + Beneden, water en mineralen
3. Omhoog, water met voedingsstoffen
4. Boven + Beneden, water met voedingsstoffen

Bladmoes

Zijnerf

Hoofdnerf

Bladsteel

Bladschijf

Een jaarring bestaat uit een

1. Lichte en een donkere ring
2. 2 lichte ringen
3. 1 lichte of een donkere ring
4. 2 donkere ringen

In een boom is één jaarring veel breder dan de andere jaarringen. Wat kan daarvan de oorzaak zijn?

1. Dat kan komen, doordat de boom in dat jaar te lijden had van een rupsenplaag.
2. Dat kan komen, doordat de winter van dat jaar erg koud was.
3. Dat kan komen, doordat de zomer dat jaar erg droog was.
4. Dat kan komen, doordat het voorjaar van dat jaar heel vochtig en warm was.

Hoe oud is deze boom?

1. 15
2. 17
3. 19
4. 21

Waar liggen de
nieuwste jaarringen?

1

2

1. Op locatie 1, aan de binnenkant van de stam
2. Op locatie 2, aan de buitenkant van de stam

Welke uitspraak is
correct?

1. In jaar 3 waren de omgevingsfactoren gunstiger dan in jaar 4
2. In jaar 1 waren de omgevingsfactoren gunstiger dan in jaar 3
3. In jaar 2 waren de omgevingsfactoren gunstiger dan in jaar 3
4. Er is zeker in jaar 3 een brand geweest

Aan welke kant was er tijdens de groei meer licht?

A

B

1. A
2. B

Door wortels wordt opgenomen

1. Koolstofdioxide en water
2. Zuurstof en koolstofdioxide
3. Water en zuurstof
4. Water en mineralen

Leerdoel 5.3

Je leert welke stoffen planten nodig hebben, welke stoffen een plant maakt en waar die stoffen in de plant opgeslagen worden.

Fotosynthese

Glucose

Koolstofdioxide

Zuurstof

Water

Zonlicht

Welke stoffen hebben planten nodig?

• Water: via de wortels
• Mineralen: via de wortels
• Koolstofdioxide: via de huidmondjes gaat dit de bladeren in

Welke stoffen hebben planten nodig?

Water: via de wortels

Mineralen: via de wortels

Koolstofdioxide: via de huidmondjes in de bladeren

• Gas wat uitgeademd wordt door alle levende organismen!

Welke stoffen maakt een plant?

Zuurstof: in de bladgroenkorrels

Glucose: in de bladgroenkorrels

Welke stoffen maakt een plant?

Zuurstof: in de bladgroenkorrels

Glucose: in de bladgroenkorrels

Suiker

Gas wat levende organismen inademen, zonder kunnen we niet leven

FOTOSYNTHESE

Proces in de bladgroenkorrels.

Hiervoor is nodig: 

• zonlicht, koolstofdioxide en water

Hierbij ontstaat: 

• zuurstof en glucose (suiker)

Opslaan reserve voedsel

• Knol: verdikte wortels of dikke ondergrondse stengels.
• Bol: verdikte Bladeren, de rokken.
• Zaden: in de zaadlobben, met name vetten

biologiepagina.nl

De huidmondjes kunnen

1. Zuurstof afgeven en koolstofdioxide opnemen
2. Water opnemen
3. Mineralen opnemen
4. Glucose opnemen en afgeven

In de afbeelding zijn chrysanten getekend.

Kan bij chrysanten in de bladeren fotosynthese plaatsvinden? En in de stengels? En in de wortels? En in de bloemen?

wel fotosynthese

geen fotosynthese

bladeren

stengels

wortels

bloemen

Slaat de plant op in de wortels en zaden

Slaat de plant vooral op in zaden

Wat maakt een plant van glucose en waarvoor?

Zorgen ervoor dat processen in de plant goed verlopen

Zijn voor de groei van de plant

Zetmeel

Vetten

Vitaminen

Eiwitten

Huiswerk

• 5.2 opdr. 13 t/m 21 (route B)
• 5.3 opdr. 1 t/m 15 (route B)