M3 Nask1 H8 Atomen en straling Nova Max

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

H8: Atomen en straling

H8: Atomen en straling

• 4 paragrafen
• 10 lessen
• 1 toets in toetsweek
• Geen practica

Nu maak je de voorkennistoets

Bladzijde 196 en 197

Vragenblad Straling

Je krijgt nu een vragenblad over de video op de volgende dia.

Lees de vragen voordat de video aangaat goed door.

Je moet schrijven tijdens het kijken...

Na de video moeten jullie de antwoorden klassikaal geven.

Antwoorden Kernpunt

Straling

8.1 Atomen als stralingsbron

8.1 Atomen als stralingsbron

Natuurlijk radioactief

Kunstmatig radioactief

Radioactief = stralen uit zichzelf

Radioactieve straling is onzin

Leerwerk

8.1 Atomen als stralingsbron

Is het een atoom of een molecuul?

Als het een molecuul is, is het dan een verbinding of een element?

1

2

3

Atomen/ moleculen

Atomen: Bouwstenen waaruit moleculen zijn opgebouwd. Er zijn iets meer dan 100 verschillende atoomsoorten.

Verbinding: Stof waarvan de moleculen uit verschillende atomen bestaat.

Element: Stof die niet verder kan worden ontleed. Een element bestaat slechts uit één soort atomen.

Opbouw stoffen

Atoom

Molecuul & Element

Molecuul &
Verbinding

Molecuul &
Verbinding

Molecuul & Element

Atoom en Element

Atoom en verbinding

Molecuul en element

Molecuul en verbinding

Moleculen

Atomen

Element

Verbinding

De kleinste deeltjes die er bestaan

Bestaat altijd uit meerdere atoomsoorten

Kan met een chemische reactie gesplitst worden in kleine moleculen en atomen

Kan uit meerdere atomen bestaan, maar kan niet kleiner

8.1 Atomen als stralingsbron

Leerwerk

8.1 Atomen als stralingsbron

Isotopen

Leerwerk

8.1 Atomen als stralingsbron

Isotopen

Leerwerk

Bekijk de gegevens over atoom P en atoom Q.

Hieronder staan 4 beweringen, geef aan of deze waar of niet waar zijn.

1. P en Q hebben allebei hetzelfde atoomnummer

2. P en Q hebben allebei hetzelfde massagetal

3. P en Q zijn isotopen van hetzelfde element

4. P en Q zijn beide ionen

WAAR

ONWAAR

1

2

3

4

Game Atoombouw

Op de volgende dia staat een link.

Volg de link en doe de "Game".

Tip: de APP  op de volgende dia is in het Engels. De Nederlandse versie kun je downloaden met deze link. https://phet.colorado.edu/sims/html/build-an-atom/latest/build-an-atom_nl.html?download

phet.colorado.edu

Paragraaf 1

Bladzijde 198 t/m 201 lezen

Blz 202-206: opgave 1 t/m 13

8.2 Radioactief verval

Instabiel

8.2 Radioactief verval

Stralingsenergie

Ioniseren

8.2 Radioactief verval

Geigerteller

We hebben een bron met 30 jodiumkernen,

na 1 seconde zijn 3 van die jodiumkernen vervallen

De activiteit van deze bron is dus 3 Becquerel, A = 3 Bq

Halfwaardetijden

Wat is de halfwaardetijd van deze stof?

1. 32 dagen
2. 16 dagen
3. 8 dagen
4. 1 dag

ik heb 1000 atomen. Hoeveel zijn er nog niet vervallen na 2 keer de halfwaardetijd?

1. 0
2. 250
3. 500
4. 750

De halfwaardetijd van bismut is 5 dagen. Hoeveel procent van het bismut is er nog over na 30 dagen?

1. 12,5%
2. 6,25%
3. 3,125%
4. 1,5625%

8.2 Radioactief verval

Paragraaf 2

Bladzijde 207 t/m 211 lezen

Blz 211-217: opgave 1 t/m 11

7.3 Straling gebruiken

• alfa-straling (α)
• beta-straling (β)
• gamma-straling (γ)

Leerwerk

Wat kun je zeggen over de energie van röntgenstraling.

1. die is kleiner dan van zichtbaar licht
2. die is kleiner dan van microgolven
3. die is groter dan van uv-straling
4. die is groter dan van gamma straling

In welke afbeelding zie je een röntgenfoto?

1. 
2. 
3. 
4. 

Bloedvaten kun je op een röntgenopname zichtbaar maken door bij de patiënt vooraf een contrastvloeistof in de bloedvaten te injecteren. Welke eigenschap moet de contrastvloeistof hebben?

1. Hij moet röntgenstraling absorberen
2. Hij moet röntgenstraling doorlaten
3. Hij moet röntgenstraling uitzenden
4. Hij moet röntgenstraling weerkaatsen

Wat is een tracer?

1. Een stofje dat in het lichaam wordt gespoten voor het onderzoek aan de organen.
2. Een apparaat om iemand een stroomstoot te geven.
3. Een signaal waarmee je iemand kan opsporen.
4. Iemand die sporen zoekt.

Welke van deze vier technieken maakt gebruik van tracers?

1. röntgenfoto
2. MRI
3. PET
4. SPECT

Welke vorm van straling is het meest geschikt als tracer? (Je moet op de toets ook uit kunnen leggen waarom)

1. Alfastraling
2. Betastraling
3. Gammastraling
4. Ultraviolette straling

Na het toedienen van een tracer is de patiënt (licht) radioactief.

1. waar
2. onwaar

Welke stof is het meest geschikt als medische tracer?

1. Cesium-131
2. Cesium-134
3. Cesium-135
4. Cesium-137

Bij medisch onderzoek wordt soms een tracer gebruikt.

Een goede tracer:

1. zendt alfastraling uit en heeft een kleine halfwaardetijd.
2. zendt gammastraling uit en heeft een kleine halfwaardetijd.
3. zendt alfastraling uit en heeft een grote halfwaardetijd.
4. zendt gammastraling uit en heeft een grote halfwaardetijd.

Welke straling gebruikt men om tumoren van buiten te bestralen?

1. Rontgen
2. Alfa
3. Beta
4. Gamma

uitwendig bestraling wordt gedaan vanaf verschillende posities omdat:

1. Er dan zo veel mogelijk wordt bestraald
2. Omdat de straling niet overal doorheen gaat
3. Om gezond weefsel zo veel mogelijk te sparen
4. Omdat een tumor dan sneller kapot gaat

Tumoren kun je bestralen zodat ze afsterven. Dit heet

1. besmetten
2. radiotherapie
3. radiodiagnostiek
4. PET scan

Welke straling wordt meestal gebruikt voor inwendige bestraling

1. alfa
2. bèta
3. gamma
4. uv

Juist/onjuist

Onderdelen die een donkere kleur hebben op een röntgenfoto zoals spieren, organen en andere weefsels hebben veel röntgenstraling geabsorbeerd.

1. Juist
2. Onjuist

Rontgenstraling is gevaarlijk omdat ...

1. het moleculen kapot kan maken
2. het reageert met medische apparatuur
3. je het niet kunt zien

Wie op een röntgenafdeling werkt, moet zich beschermen tegen straling.
Welk materiaal houdt röntgenstraling het beste tegen?

1. aluminium
2. lood
3. lucht
4. water

Paragraaf 3

Bladzijde 218 t/m 222 lezen

Blz 223-231: opgave 1 t/m 13

Bescherming tegen straling

6.4 Bescherming tegen straling

6.4 Bescherming tegen stralingtegen straling

- blootstelling

- afstand

- bron afschermen

Je maakt een foto van je tanden met röntgenstraling

1. Besmetting
2. Bestraling

Bestraling of besmetting?
Betty heeft een handvol paranoten opgegeten. Deze noten bevatten (voor voedingsmiddelen) een opvallend grote hoeveelheid radium.

1. Bestraling
2. Besmetting

Bekijk de video hiernaast (zet NL ondertiteling aan)
en beantwoord de volgende vraag:

In de video wordt een radioactieve regen genoemd.
Als je dit zou drinken, is er dan sprake van
bestraling of besmetting?

1. Bestraling
2. Besmetting
3. Geen van beide
4. Allebei

Bestraling of besmetting?
Carin smeert haar boterhammen op een granieten aanrechtblad in de keuken. Graniet bestaat voor een klein deel uit radioactief uranium.

1. Bestraling
2. Besmetting

Bestraling of besmetting?
David is verwarmingsmonteur en werkt regelmatig in kruipruimtes met een verhoogde concentratie van het radioactieve edelgas radon.

1. Bestraling
2. Besmetting

Sleep het voorbeeld naar de juiste stralingsbeschermingsmaatregel.

de stralingsduur beperken

beschermende kleding dragen

achter beschermende wanden werken

afstand houden tot de stralingsbron

dikke betonnen muur

een dosismeter meet de ontvangen straling

een hekwerk om de kerncentrale

een lodenschort dragen

Paragraaf 4

Bladzijde 232 t/m 235 lezen

Blz 235-240: opgave 1 t/m 11