ontdekkers en hervormers les 5

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Tijdvak 5: de tijd van ontdekkers en hervormers

Deze tijd duurde 1500 - 1600

Terugblik leerdoelen

Aan het einde van de les:

- Kan je uitleggen waarom we op ontdekkingsreizen gingen 

- Herken je belangrijke personen uit de tijd van ontdekkers en hervormers 

Criteria:

- Kan je het begrip expansie uitleggen 

- Kan je in ieder geval 1 ontdekkingsreiziger opnoemen uit dit tijdvak.

- Kan je uitleggen waarom Columbus naar het westen voer om naar Indië te reizen

Belangrijke personen: Leonardo Da Vinci, Erasmus, Columbus, Hendrik de Zeevaarder, Bartolomeus Diaz en Vasco Da Gama

Terugblik leerdoelen 

Aan het einde van de les:

- Kan je uitleggen wie Luther en Calvijn zijn en wat hun rol is in de reformatie

- Herken je belangrijke personen uit de tijd van ontdekkers en hervormers 

Criteria:

- Kan je de begrippen reformatie en aflaat uitleggen

- Kan je een oorzaak en gevolg noemen van de reformatie

Belangrijke personen: Leonardo Da Vinci, Erasmus, Columbus, Hendrik de Zeevaarder, Bartolomeus Diaz en Vasco Da Gama

Hoe zat het ook alweer?

• Verspreiding van het Christendom in het Romeinse rijk (staatgodsdienst)
• In de middeleeuwen kregen ze steeds meer volgers 
• Paus had veel macht 

Maarten Luther 1483 - 1546 

• Was eerst een monnik, werd daarna een priester
• Zijn interpretatie van de bijbel was anders dan die van Rooms-Katholieke kerk
• Was tegen het verkoop van aflaten
•  Was er tegen dat de kerk en de hoge geestelijken zo rijk werden
• 95 stellingen in totaal 

Het afbetalen van je zonden. Je zonden werden dan vergeven. Zonde is als iets gedaan hebt wat niet mag, bijvoorbeeld stelen.

En toen....

• Begin van de Reformatie 
•  De paus zette Luther uit de kerk
• Luther had al veel volgelingen -> starten hun eigen kerk (lutherse kerken)
• Vertaalde de bijbel naar het Duits

Verschil:

Je kon niet meer biechten, ze verkochten geen aflaten, ze vereerden geen heiligen, er waren geen priesters meer 

Calvijn & Luther

Calvijn

Luther

Johannes Calvijn

• Calvijn had ook kritiek op de kerk  
• Hij kwam in aanraking met het humanisme
• Besloot de reformatie te steunen
• Calvijn kreeg ook een hoop volgelingen -> starten hun eigen kerk (calvinistische kerken)
• Calvijn was erg populair in Nederland

Reformatie

• Door Luther en Calvijn kwamen er andere kerken 
• Er kwam een nieuwe stroming binnen het christendom 
• Protestanten 
• Het aantal volgers groeide snel -> reformatie 

Luther

• Je kon er zelf voor zorgen om in de hemel te komen
• Bisschoppen moeten de kerk leiden
• Geen scheiding tussen kerk en staat

Calvijn

• Het is voorbestemd of je in de hemel komt
• Kerkenraad die de kerk moet leiden
• Wel een scheiding tussen kerk en staat

Korte samenvatting

- De wereld werd steeds groter, steeds meer mensen ging reizen en we leerden steeds meer over de wereld

- Mensen namen  niet meer zomaar aan wat de priesters vertelden.

- Calvijn, maar ook Erasmus bedacht verbeteringen voor de katholieke kerk

- Aanhangers van Luther en Calvijn heetten protestanten

Met hoeveel stellingen kwam Luther

1. 100
2. 97
3. 95
4. 92

Bij welke hervormer(s) hoort de kritiek op de aflatenhandel?

1. Alleen bij Calvijn
2. Alleen bij Luther
3. Zowel bij Calvijn als bij Luther
4. Bij de Katholieke kerk

In Nederland had ... meer volgers

1. Luther
2. Calvijn

Luther en Calvijn zijn hervormers

1. Waar
2. Niet waar
3. alleen Luther
4. alleen Calvijn

Wat zijn Calvinisten?

1. Aanhangers van Luther
2. Aanhangers van de katholieke hervormer Calvijn
3. Aanhangers van de protestante hervormer Calvijn
4. Aanhangers van de Joodse hervormer Calvijn

Terugblik leerdoelen 

Aan het einde van de les:

- Kan je uitleggen wie Luther en Calvijn zijn en wat hun rol is in de reformatie

- Herken je belangrijke personen uit de tijd van ontdekkers en hervormers 

Criteria:

- Kan je de begrippen reformatie en aflaat uitleggen

- Kan je een oorzaak en gevolg noemen van de reformatie

Belangrijke personen: Leonardo Da Vinci, Erasmus, Columbus, Hendrik de Zeevaarder, Bartolomeus Diaz en Vasco Da Gama

Maken:

Portal:

• Luther en Calvijn

Toets:

In de blauwe week op woensdag 31 maart heb je de toets van Tijdvak 5