Di 6 juni enkelvoudige en samengestelde zinnen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Samengestelde zinnen

Samengestelde zinnen

Samengestelde zinnen:

wat zijn samengestelde zinnen?

Wat voor zin is dit?

Lieke gaat naar de stad en Isis blijft thuis.

1. twee losse zinnen
2. samengestelde zin

Is de stelling waar?

Je vindt de persoonsvorm in samengestelde zinnen met de tijdproef.

1. waar
2. niet waar

Hoe herken je samengestelde zinnen?

1. Door meerdere persoonsvormen en een of meerdere voegwoorden
2. Door één persoonsvorm en géén voegwoord

Wat voor zin is dit?

Omdat mijn fietsband lek is, loop ik naar huis.

1. twee losse zinnen
2. samengestelde zin

Samengestelde zin

Enkelvoudige zin

Vandaag leer ik over samengestelde zinnen.

Ik ga naar school, omdat ik slim wil worden.

Ik kan een moeilijke en lange samengestelde zin herkennen.

Deze stof vind ik makkelijk en ik hoef niet veel te leren.

Sleep de 2 persoonsvormen en het voegwoord naar de zwarte vakken. Let op: je hoeft niet alle woorden te verslepen. Druk op 'klaar' als je klaar bent.

Persoonsvormen:

Voegwoord

In de stortregen

zoeken

de scholieren

een bushokje

zodat

ze

kunnen

schuilen.

Voegwoord bij 2 hoofdzinnen

(nevenschikkend)

Voegwoord bij hoofdzin en bijzin

(onderschikkend)

en

maar

want

omdat

terwijl

dat

geen voegwoord

voegwoorden: en, of, maar, want, dus

voegwoorden: omdat, zodat, die, dat, of, ...

nevenschikking

onderschikking

enkelvoudig

Zijn de voegwoorden nevenschikkend of onderschikkend?

nevenschikkende voegwoorden

onderschikkende voegwoorden

en

terwijl

maar

doordat

dus

als

toen

want

hoewel

omdat

Beoordelingswoorden

Voegwoorden

mooi

Lelijk

leuk

saai

want

Omdat

Dus

Daarom

nevenschikkend voegwoord

onderschikkend voegwoord

Anna wast thuis haar handen, nadat ze in de supermarkt is geweest.

Waar

Niet waar

Onderschikkende voegwoorden verbinden gelijkwaardige zinnen. 

Sleep de  persoonsvormen en het voegwoord naar de zwarte vakken. Let op: je hoeft niet alle woorden te verslepen. Druk op 'klaar' als je klaar bent.

Persoonsvormen:

Voegwoord

John

kan 

niet meer

pinnen

want

hij 

is

zijn pincode

vergeten.

nevenschikkend voegwoord

onderschikkend voegwoord

Peter mag niet naar buiten, want hij heeft koorts en moet erg hoesten.

voegwoorden

verwijswoorden

omdat

terwijl

ze

hij

die

hierdoor

hoewel

wat

onderwerp en persoonsvorm uit elkaar

onderwerp en persoonsvorm naast elkaar

Hoofdzin

Bijzin

persoonsvorm aan het eind van de zin

persoonsvorm vooraan

voegwoorden: en, of, want, maar, dus

voegwoorden: omdat, doordat, zodat, voordat, nadat, terwijl, als, tenzij, indien, ....

Zijn de voegwoorden nevenschikkend of onderschikkend?

Nevenschikkende voegwoorden

Onderschikkende voegwoorden

en

terwijl

maar

doordat

dus

als

toen

want

daarom

omdat

onderwerp en persoonsvorm uit elkaar

onderwerp en persoonsvorm naast elkaar

Hoofdzin

Bijzin

persoonsvorm aan het eind van de zin

persoonsvorm vooraan

na voegwoorden: en, of, want, maar, dus

na voegwoorden: omdat, doordat, zodat, voordat, nadat, terwijl, als, tenzij, indien, ....

Nevenschikkend voegwoord

Onderschikkend voegwoord

Maar

Omdat

Want

Of

Terwijl

En

Daarom

Mits

Wat zie je?

Marloes neemt drinken mee. Levi zorgt voor de broodjes.

1. 2 losse zinnen
2. 1 samengestelde zin

Staat er in elke zin een voegwoord?

1. Ja, die staat in alle zinnen.
2. Nee, alleen in een samengestelde zin.

Wat voor zin is dit?

Ik heb de bus gemist. Nu moet ik wachten.

1. twee losse zinnen
2. samengestelde zin

a) Je kunt ten allen tijde bij je mentor studieadvies vragen.
b) Linde krijgt een nieuwe fiets en een nieuwe iPhone.

1. a en b zijn enkelvoudige zinnen
2. alleen a is een samengestelde zin
3. alleen b is een samengestelde zin
4. a en b zijn samengestelde zinnen

Waaruit kan een samengestelde zin bestaan?

1. hoofzin en bijzin
2. zinnen
3. geen idee
4. een of meerdere hoofdzinnen en/of een of meerdere bijzinnen

Wat voor zin is dit?

Ik zit op de bank, terwijl ik mijn huiswerk maak.

1. twee losse zinnen
2. samengestelde zin

Als je samengestelde zinnen maakt ...

1. Gebruik je een puntkomma.
2. Gebruik je een dubbele punt.
3. Gebruik je verbindingswoorden.
4. Gebruik je signaalwoorden.

Welke zinnen zijn samengestelde zinnen?

1. Nu is een selfie in een seconde gepiept, maar is het resultaat daarom minder waard?
2. Tijdens het Museumweekend presenteerde de organisatie het allereersteSelfiemuseum.
3. Geen van beide

Geef aan of de volgende zinnen enkelvoudig of samengesteld zijn. Als de zin samengesteld is, geef dan aan of de zin onderschikkend of nevenschikkend is.

enkelvoudig

een enkelvoudige zin heeft maar één persoonsvorm. Er kunnen wel meer werkwoorden zijn. Deze werkwoorden zijn samen onderdeel van het gezegde (werkwoordelijk of naamwoordelijk)

EV

samengesteld

een samengestelde zin heeft twee (of meer) persoonsvormen.

Verander de zin van tijd om te zien wat de persoonsvormen zijn.

Een samengestelde zin is nevenschikkend of onderschikkend.

Nevenschikkend: twee hoofdzinnen (voegwoorden: en, maar, want, of)

Onderschikkend: hoofdzin en bijzin(nen) (HZ-BZ of BZ-HZ). Onderwerp en persoonsvorm staan in de bijzin uit elkaar of kunnen uit elkaar geplaatst worden door het woordje niet ertussen te plaatsen.

SG

enkelvoudige zin

samengestelde zin

nevenschikkend

samengestelde zin

onderschikkend

Tijdens de voetbalwedstrijd mogen de supporters niets drinken op de tribune.

Hoewel het kampioenschap de club niet meer kon ontgaan, bleef de trainer zenuwachtig voor de wedstrijd.

De uitblinkende middenvelder wilde nog niet zeggen of hij nog een jaar blijft.

De supporters hopen dat hij besluit nog een jaar bij hun club blijft.

Hij heeft het enorm naar zijn zin, maar een avontuur is ook interessant.

De trainer blijft nog een seizoen of hij gaat toch met pensioen.

Welke zinnen zijn samengestelde zinnen en welke niet (enkelvoudige zin)?

enkelvoudige zin

samengestelde zin

Nadat het onweer was losgebarsten, viel de elektriciteit uit.

Vanwege de vele vliegen zet ik de taart maar even binnen.

Voor de zomervakantie gaan we een dagje naar Walibi.

Youri wordt voetballer of hij gaat naar het mbo-groen.

Huiswerk voor do 8 juni 

Maken opdr. 1 t/m 5

Leren blz. 244 /245

Hoofdzinnen en bijzinnen

Nevenschikkende voegwoorden

Onderschikkende voegwoorden