2HV lezen blok 2, hoofdzaak/gedachte, kernzin, instructie, infographic

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2,4

Welkom,

Programma

herhaling blok 2

-kernzin, toelichting en voorbeelden

uitleg instructie en infographic

aan het werk. 

lesdoel

* Alineaopbouw

* Kernzinnen

* Hoofdgedachte

* Hoofd- en bijzaken

inleiding - middenstuk - slot

Inleiding

Doel: lezer nieuwsgierig maken naar de rest van de tekst

Middenstuk

Deze bestaat uit verschillende alinea's met een deelonderwerp per alinea.

Slot

Doel: tekst afsluiten (samenvatting of conclusie)

KERNZINNEN (zoals je het tot nu toe hebt geleerd)

Kernzin

De belangrijkste informatie van een alinea.

Waar staat de kernzin? 

• De 1e zin is de kernzin.
• De 2e zin van een alinea is de kernzin.
• De laatste zin van de alinea is de kernzin.

Wat erbij komt :

Meestal staat de kernzin aan het begin of het eind van een alinea. De rest van de alinea bestaat dan uit toelichting en/of voorbeelden bij de kernzin. Er zijn ook andere mogelijkheden :

Kernzinnen vervolg

* Een alinea bevat helemaal geen kernzin. Alle zinnen van de alinea bevatten belangrijke informatie. Dit komt onder andere voor bij teksten in schoolboeken.

 

* De kernzin is de tweede zin van een alinea. De eerste zin van de alinea is dan een inleidende zin.

Kernzinnen vervolg

* De kernzin staat in het midden van de alinea.

 

* Soms zijn er twee kernzinnen. Het belangrijkste van de alinea is dan verdeeld over meer zinnen.

Hoofd - en bijzaken

In de kernzin(nen) staat/staan meestal de hoofdzaken beschreven van de tekst. In een alinea geeft de kernzin dus de hoofdzaak aan en wat er overblijft in de rest van de alinea zijn dus de bijzaken.

Voorbeeld : Wat is hier de kernzin ?

Niet nog meer gaatjes

Na een paar minuten legt hij uit wat ik allemaal moet doen om te voorkomen dat ik

nog meer gaatjes krijg. Ik heb namelijk een behoorlijk slecht gebit en voor mijn

leeftijd heb ik al heel veel gaatjes gehad. Ik moet van hem tweemaal per week

fluorspoelen met een of ander vies waterig melkdrankje. Ook moet ik elke dag twee

keer heel uitvoerig poetsen en tweemaal per dag mijn hele gebit laten bloeden met

tandenstokers. ’s Avonds voor het slapengaan moet ik eerst mijn tanden insmeren

met tandpasta en dan nog helemaal flossen. Alsof dat nog niet genoeg is, moet ik

ook nog een eetdagboek bijhouden. Dat moet toch alleen bij een diëtist, of ben ik

nou gek

Voorbeeld : wat is hier de kernzin ?

Niet nog meer gaatjes

Na een paar minuten legt hij uit wat ik allemaal moet doen om te voorkomen dat ik

nog meer gaatjes krijg. Ik heb namelijk een behoorlijk slecht gebit en voor mijn

leeftijd heb ik al heel veel gaatjes gehad. Ik moet van hem tweemaal per week

fluorspoelen met een of ander vies waterig melkdrankje. Ook moet ik elke dag twee

keer heel uitvoerig poetsen en tweemaal per dag mijn hele gebit laten bloeden met

tandenstokers. ’s Avonds voor het slapengaan moet ik eerst mijn tanden insmeren

met tandpasta en dan nog helemaal flossen. Alsof dat nog niet genoeg is, moet ik

ook nog een eetdagboek bijhouden. Dat moet toch alleen bij een diëtist, of ben ik

nou gek ?

We lezen samen de tekst: Slimmer worden in je slaap.

Wat voor een soort tekst heb je net gelezen?

1. informerende tekst
2. uiteenzettende tekst
3. beschouwende tekst
4. amuserende tekst

Een van de vormen van een uiteenzettende tekst is de instructie (of handleiding).

Wat is de kernzin van alinea 2?

Droom jezelf naar een beter pianospel

Je hersenen herinneren zich
ingestudeerde bewegingen, zoals pianospelen, met behulp van het procedurele geheugen. Tijdens de remslaap wordt dit geheugen gesterkt, waardoor de bewegingen beter blijven hangen. De remfase maakt een groter deel uit van je
slaap naarmate je langer slaapt. Daarom kun je je pianospel verbeteren door een flinke nacht te slapen net nadat je hebt zitten oefenen. 

Oefening: Oefen je pianospel of train de omhaal met voetbal vlak voordat je naar bed
gaat, en maak dan een lange nacht.

Wat zijn de hoofdzaken die je in ieder geval nodig hebt voor een samenvatting?

In ieder geval nodig:

• Tijdens je remslaap werkt het procedurele geheugen het best.
• Het feitelijke geheugen werkt het best in de diepste slaap als je net gaat slapen. 
• Leer met een geurtje in de buurt. 

Wat is het verschil tussen het onderwerp en de hoofdgedachte van een tekst?

1. Er is geen verschil.
2. Onderwerp staat in de alinea's de hoofdgedachte in de hele tekst.
3. Het onderwerp geef je aan in één of een paar woorden, de hoofdgedachte in een hele zin.
4. Het onderwerp weet je al na oriënterend lezen. Voor de hoofdgedachte moet je onderwerp en hoofdzaken met elkaar verbinden.

Wat is de hoofdgedachte van de tekst?

Hoofdgedachte van de tekst is:

Er zijn verschillende manieren die ervoor zorgen dat je leert terwijl je slaapt.

herhalen

-tekstdoelen

- inleiding

- slot

-onderwerp

- deelonderwerp

- hoofdgedachte

tekstdoelen

informeren

uitleg geven

overtuigen

overhalen

amuseren

instrueren

inleiding

- onderwerp aankondigen

- kort verhaaltje

- vragen/vraag stellen

- de aanleiding voor het schrijven van de tekst

slot

- korte samenvatting

- conclusie

- een advies

onderwerp

zo kort mogelijk! 1 of twee woorden

- titel

- inleiding

- plaatjes

- dik gedrukte woorden / tussenkopjes

hoofdgedachte

in 1 zin samenvatten wat de schrijver ons wil vertellen.

kernzinnen samenvoegen tot 1 zin. 

infographic

combinatie van beeld en tekst

-diagrammen

-plaatjes

- teksten

-foto's

-tekeningen

-tabellen

waar zoek je?

- wat is het onderwerp?

- wat is de hoofdgedachte

oefenen:

maak lezen blok 2 opdracht 8,9,10 en 11