Oefentoets H2 De Opstand

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

De Nederlandse Opstand

1568-1648

Noem een kenmerkend aspect uit hoofdstuk 2.

Welk tijdvak, periodenaam en jaartallen horen bij H2 De Opstand?

Noem 4 misstanden binnen de katholieke kerk in de 16e eeuw

Welke twee personen kwamen in opstand tegen de misstanden in de katholieke kerk

1. Desidirius Erasmus en Constantijn Huygens
2. Leonardo da Vinci en Francesco Petrarka
3. Maarten Luther en Johannes Calvijn
4. Andrea Alcatio en Thomas More

Lees 6 feiten over de kerkelijke hervorming:
1. In de 16e eeuw braken in heel Europa godsdienstoorlogen uit.
2. De Duitse monnik Luther protesteerde tegen de kerk.
3. De kerk splitste in rooms-katholieken die de paus trouw bleven en protestanten die eigen kerken met dominees oprichtten.
4. De kritiek op de kerk groeide door misstanden zoals de aflatenhandel door priesters.
5. De leer van de hervormer Calvijn kreeg in de Nederlanden steeds meer aanhang.
6. Karel V en Filips II vervolgden de protestanten in Nederland, onder wie calvinisten.
Welke uitspraak is ONJUIST?

1. Feit 1 is een gevolg van feit 3.
2. Feit 4 is een gevolg van feit 5.
3. Feit 1 is een gevolg van feit 2.
4. Feit 6 is een gevolg van feit 3.

a. Welke misstand is dat? Leg je antwoord uit met behulp van de bron.
b. Waarom had Luther kritiek op deze misstand?

Bron: In de bron is een misstand in de katholieke kerk te herkennen

Katholieke kerk 

Protestantse kerk 

Predestinatieleer

Luther

Calvijn

Vorst gehoorzamen

Vorst afzetten

Welke bron is geschreven door 

Maarten Luther en welke bron door Calvijn?

Maarten Luther

Johannes Calvijn

Calvijn

Maarten Luther 

Karel V 

Alva 

Willem van Oranje 

Filips II 

Waardoor ontstond in de Nederlanden grote onrust?

1. Doordat de protestanten de Katholieke kerk te rijk vonden en dat ze zich niet aan de Bijbel hielden.
2. De adel en de bevolking waren tegen de centralisatie van Karel en tegen de wrede vervolging van de protestanten.
3. Er waren te veel ketters in de Nederlanden. Dat zorgde voor onrust.
4. De Staten-Generaal vond dat de stadhouder te veel privileges kreeg door het particularisme.

Landsheer van de Nederlanden

Plaatsvervanger van de landheer

Bestuur van de gewesten

Bestuur van alle gewesten samen

Plaatsvervanger van de koning per gewest

Karel V

Landvoogd

Stadhouder

Staten-Generaal

Gewestelijke Staten

Wat is centralisatie?

1. Een raad die protestanten vervolgt.
2. Bestuurd worden vanuit één punt.
3. Eigen bestuur en regels hebben.

Hoe werkt het bestuur van de Nederlanden?

Gewestelijke Staten

Elk gewest geleid door een...

Vorst uit...

Vervanger uit Spanje

Adel

Stadhouder

Rijke stedelingen

Spanje

Geestelijken

Landvoogd

Wat betekent particularisme?

1. Dat alle gewesten wilden samenwerken.
2. Dat de Spaanse koning wilde dat iedereen katholiek was.
3. Dat elk gewest voor zijn eigen belangen opkwam.
4. Dat Willem van Oranje alleen aan zichzelf dacht.

De stadsbesturen in de Nederlanden moesten zorgen voor de uitvoering van de plakkaten zoals het bloedplakkaat geef twee redenen waarom ze dit vaak expres niet deden.

Wat is de "Inquisitie"?

1. De boekdrukpers.
2. Een klooster.
3. De kerkelijke rechtbank die ketters veroordeelde
4. Een protestantse kerk.

Wat is de Beeldenstorm?

1. het vernielen van beelden van protestante heiligen door katholieken
2. het stelen van beelden van katholieke heiligen door protestanten
3. het vernielen van beelden van katholieke heiligen door protestanten
4. het stelen van beelden van protestantse heiligen door katholieken

Wat vroegen de edelen in het Smeekschrift der edelen?

1. lagere belastingen
2. minder macht voor de stadhouder
3. protestanten minder streng vervolgen
4. minder macht voor Filips II

Hagenpreken zijn?

1. Kerkdiensten in een gebouw
2. Kerkdiensten in de buitenlucht
3. Preken onder een heg
4. Kerkdiensten onder een heg

Wat was de bedoeling van de Raad der Beroerten?

1. Het opsporen en straffen van ketters
2. Het opsporen en straffen van mensen die tegen Karel waren
3. Het opsporen en straffen van criminelen
4. Het opsporen en straffen van schuldigen aan de Beeldenstorm

Wat is de juiste volgorde?

1. Smeekschrift der edelen - Hagenpreken - Beeldenstorm
2. Beeldenstorm - Hagenpreken - Smeekschrift der edelen
3. Smeekschrift der edelen - Beeldenstorm - Hagenpreken
4. Beeldenstorm - Smeekschrift der edelen - Hagenpreken

Alva stelt een strenge rechtbank in om de daders van de Beeldenstorm te bestraffen. Deze rechtbank heet de ‘Raad der Beroerten’. Hoe wordt deze rechtbank in de volksmond genoemd?

1. De Bloedraad
2. De Inquisitie
3. De Slachtbank van Alva
4. Het Vuurpeleton

Hoe heet de extra belasting die Alva invoerde in de Nederlanden?

1. Legerbelasting
2. De Vijfde Penning
3. Inkomstenbelasting
4. De Tiende Penning

Zet de gebeurtenissen in de juiste chronologische volgorde.

1. Edelen vragen om minder vervolging van de protestanten

2. Willem van Oranje vlucht

3. Alva wordt de nieuwe landvoogd

4. Alva wil beeldenstormers en edelen bestraffen

5. Willem van Oranje valt de legers van Alva aan

6. Meer hagenpreken

7. Filips II is woedend

8. Beeldenstorm

9. Filips II stuurt Alva met een leger naar de Nederlanden

Gebeurtenis

indirecte oorzaak

directe oorzaak

Reformatie

Smeekbede aan landvoogdes

Kettervervolgingen

Gebeurtenis

direct gevolg

indirect gevolg

Unie van Utrecht

Zuiderlijke Nederlanden blijven bij  Spanje

Plakkaat der Verlatinghe

Gebeurtenis

indirect gevolg

direct gevolg

bestuur door Staten-Generaal

op zoek naar een koning

moord op Willem van Oranje