5.4 voor een handvol stuivers

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Vraag

Leg uit welke gevolgen de uitvindingen van het waterframe en de stoommachine er waren voor de huisnijverheid en de steden.

Eerder klaar: Leg uit wat het verband is tussen de agrarische en de demografische revolutie

Lesplanning

1. Leerdoel(en)

2. cornell schema

3. Checkvraag bij de uitleg.

4. Korte samenvatting leerdoel(en).

5. Te doen

Leerdoel: ik kan uitleggen wat de werk-, en leefomstandigheden van de arbeidersklasse waren in de snel groeiende industriesteden tijdens de Industriële Revolutie.

Vraag

Noem 3 dingen die je uit het filmpje zijn opgevallen over de arbeids- en leefomstandigheden van de arbeiders.

Tegengestelde belangen  werkomstandigheden, streng toezicht en straffen.

• Fabrikanten: willen veel winst maken.
• Vaste kosten: Fabrieken, machines waren erg duur, grondstofprijzen waren hoog.
• Alleen op arbeidskosten kon bezuinigd worden=> mogelijk door overschot aan arbeiders=> gevolg lage lonen en slechte arbeidsomstandigheden.
  
• Arbeiders moesten te lang werken=> slaaptekort veel ongevallen door onveilige machines. Fabrikanten lieten nog meer werken, ongelukken probleem arbeiders.

Urbanisatie en groei industriesteden.

• In korte tijd groeiden dorpen uit tot grote steden en kwamen er nieuwe  industriesteden bij. 
• De trek van mensen van platteland naar steden en de verstedelijking noemen we urbanisatie. Het was goedkoper om een fabriek te bouwen waar de grondstoffen waren. 

Leefomstandigheden arbeiders waren slecht.

• Fabrikanten wilden de arbeiders zo dicht mogelijk bij fabrieken: veel en te kleine woningen gebouwd. 
• Geen aandacht voor: aanleg van waterleiding, riolering, straatverlichting, afvalverwijdering, verharding van straten en stegen. Gevolgen: stad stonk, was smerig, onoverzichtelijk, ongezond.  
• Grote gezinnen in te te kleine woningen, die waren vuil van buiten en vanbinnen, ze aten veel te weinig en gevarieerd eten. 

Arbeiders buitenspel

• In de industriesteden moest iedereen opkomen voor zijn eigen rechten je moest zien te overleven, maar als de positie ongelijk is, is dat onmogelijk. 
• Er waren veel te veel arbeiders die werk zochten=> fabriekseigenaren konden zo de lonen laag houden, werktijden en werkomstandigheden bepalen. 
• Gevolg: arbeiders accepteerden het of je had geen werk en geen inkomsten. Dan was je afhankelijk van de armenzorg. 

De Sociale Kwestie

• In de 19e eeuw gingen steeds meer artsen, dominees, priesters, schrijvers en journalisten zich zorgen maken over de slechte werk- en leefomstandigheden van de arbeiders. Zij zagen in hun werk de ellende in de fabrieken, arbeidersbuurten. 
• Gevolg: via de kranten kwam een maatschappelijke discussie op gang over de slechte werk/leef omstandigheden van de arbeiders=sociale kwestie en er moest een politieke oplossing voor komen. 

schrijf op je wisbordje een antwoord op de vraag:

Leg uit waarom de arbeids- en leefomstandigheden van de arbeiders slecht waren te noemen.

Eerder klaar: Leg uit wat het verband is tussen de industriële revolutie en de agrarische revolutie.

Wat ga je doen:

Maken werkboek par 5.4 

vraag 59, 62, 63, 70, 71, 72, 74, 78. 

Maken cornellschema/ flitskaarten/ succescriteria par. 5.4 

Begrippen in quizlet zetten en oefenen.

Leren par 5.2, 5.3