Herhalen 8.1, bespreken 8.2 en 8.3

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

WELKOM!

Boek en schrift op tafel

Chromebook pakken - lessonup.app - code invoeren

Tas op de grond, mobiel opgeborgen

Planning

• 8.1 aan de hand van quizvragen
• Bespreken 8.2 - koppeling theorie 8.1 aan de 2 Chinese rivieren
• Bespreken 8.3 
• Werken aan opdrachten uit boek
• 
  

Bovenloop

Middenloop

Benedenloop

Erosie

Sedimentatie

Uitspraak 1: de gegevens van rivier A horen bij de Maas, de gegevens van rivier B horen bij de Rijn.

Uitspraak 2: de lagere waterafvoer in de zomer wordt ook veroorzaakt doordat de verdamping veel hoger is dan in de winter.

Wat is debiet?

1. Schommelingen in de waterafvoer van een rivier gedurende een jaar.
2. Totale hoeveelheid water die een rivier afvoert op een bepaalde plek per tijdseenheid.
3. Hoogteverschil per km.
4. Hoge afvoer van een rivier.

Wat is het regiem?

1. De hoeveelheid water dat op een bepaalde plek in een rivier stroomt
2. De plek waar de rivier de zee in stroomt
3. De schommelingen in de waterafvoer door het jaar heen
4. Dat is de naam van de kleur die het water van een rivier heeft

Het debiet van de Maas is in de winter .... dan in de zomer omdat....

1. hoger, minder verdamping en minder vegetatie
2. hoger, meer verdamping en meer neerslag
3. lager, minder verdamping en minder vegetatie
4. lager, meer verdamping en meer neerslag

Regenrivier

Gletsjerrivier

Gemengde rivier

Waterstand hoog in de lente en zomer

Waterstand hoog in de herfst en winter

Hele jaar waterstand hetzelfde

Koppel de juiste kenmerken aan de juiste grafiek

onregelmatig regiem

regelmatig regiem

Regenrivier

Gemengde rivier

3 stellingen. Juist of onjuist?
1. Het debiet van Rijn en Maas wordt door klimaatverandering lager.
2. Het regiem van Rijn en Maas wordt door klimaatverandering regelmatiger.
3. Door klimaatverandering neemt de neerslagintensiteit in de zomer af.

Leerdoelen 8.2

• Je kent de topografie van de Chinese rivieren en gebergten.
  
• Je kunt vertellen wat een hoogvlakte is.
  
• Je kunt vertellen hoe de bevolking van China over het land is verdeeld.
  
• Je kunt vertellen hoe de neerslag in China over het jaar is verdeeld.
  
• Je kunt vertellen hoe de neerslag in China over het land is verdeeld.
  
• Je kunt uitleggen wat het verband is tussen de ligging van gebergten in China en de spreiding van de bevolking.
  
• Je kunt de kenmerken van de afvoer van 4 chinese rivieren noemen.
  
• Je kunt 4 functies van rivieren noemen.

Hoogland van Tibet is grotendeels een hoogvlakte. Een hoogvlakte is een vlak gebied boven de 500 meter hoogte

4 rivieren

Van noord naar zuid:

- Tarim He (noordwest)

- Huang he (midden noord)

- Chang Jiang (vanuit zuid naar oost)

- Xi Jiang (Parelrivier, zuidoost)

Sleep naar de juiste plek

Rode Bekken

Hoogland van Tibet

Himalaya

Lössplateau

Welke rivieren liggen hier?

Huang He

Jangtsekiang

tarim He

Xi Jiang

Neerslagverdeling land

Neerslag is onregelmatig verdeeld over China. Meeste neerslag valt in het zuidoosten (stroomgebied Xi Jiang, Chang Jiang), minste in het noorden/noordwesten (stroomgebied Tarim He en in mindere mate de Huang He).

Neerslagverdeling jaar

Neerslag is over het jaar ongelijk verdeeld. De winters zijn droog en de zomers zijn nat. Dat komt omdat het land in de zomer erg opwarmt. Hierbij stijgt de lucht op en het waterdamp condenseert. Hierbij ontstaat veel regen, vooral in het zuidoosten. 

Invloed debiet?

Meeste neerslag valt in het zuidoosten (stroomgebied Xi Jiang, Chang Jiang). Dit regenwater komt in de rivier Xi Jang en Chang Jiang terecht. Hierdoor neemt het debiet in de zomer toe!

In welk seizoen valt in China de meeste neerslag?

1. Lente
2. Zomer
3. Herfst
4. Winter

In China valt er meer neerslag in het :

1. Noorden
2. Oosten
3. Zuiden
4. Zuid-oost

Soort rivier?

Kijkend naar het regiem, zou je verwachten dat de Huang He en de Chang Jiang gletsjerrivieren zouden zijn. Laag debiet in de winter (water opgeslagen in ijs) en hoog debiet in de zomer (wanneer er smeltwater is door smelten gletsjers).

Maar...

Hoe zat het ook alweer met de neerslagverdeling gedurende het jaar?

Soort rivier!

Huang He en de Chang Jiang zijn beide gemengde rivieren. Hoe?

• Smeltwater in voorjaar/zomer - het is dan warm en de gletsjers in Hoogland van Tibet smelten dan.
• Het regenseizoen is in de zomer. Hierdoor vervoeren de rivieren in de zomer veel regenwater.

Conclusie: het smeltwater en regenwater zorgen tegelijk voor een piekafvoer in de zomer. Beide rivieren zijn gemengd!

Tarim He

Noordwestelijk deel, hier is het droog!

• Gletsjerrivier
• Stroomt het Tarim Bekken (laagte) in.
• Klein debiet.
• In zomer verdampt de rivier grotendeels.

Huang He

Noord/ midden-noord, mondt uit in Gele Zee (oost)

• Stroomt vanuit het Hoogland van Tibet richting het droge(re) noorden.
• Gemengde rivier: gletsjers Hoogland van Tibet + neerslag in de zomer.
• Mensen zijn hier afhankelijk van de rivier (vanwege droogte).
• Debiet kleiner dan Chang Jiang.
• Gele rivier - löss (grondsoort) in de rivier geeft gele kleur.

Chang Jiang

Mondt uit bij Shanghai - Yangtzedelta

• Stroomt door het zuidwestelijke deel, dus door het deel waar veel neerslag valt, hierdoor een groot debiet (afvoer)
• Regiem is ongelijk: in de winter droog, in de zomer regen.
• Gemengde rivier: gletsjers Hoogland van Tibet + neerslag in zomer
• Piekafvoer dus in de zomer (smelt + regenseizoen)

Xi Jiang

Mondt uit bij Guangzhou/Hongkong (Parelrivierdelta)

• Stroomt door het zuidoostelijk deel, dus door het deel waar veel neerslag valt.
• Hierdoor een groot debiet (afvoer)
• Regiem is ongelijkmatig: in de winter droog, in de zomer regen.
• Regenrivier (geen voeding uit Hoogland van Tibet).
• Belangrijke verbinding tussen de steden.

De Huang He wordt ook wel de ....... genoemd.

1. Parelrivier
2. Yangtzerivier
3. Gele rivier

Waardoor is de Huang He geel?

1. Door het slib in de rivier
2. Door afval water
3. Door de vervuiling van boten
4. Door het löss in de rivier

Regenrivier

Gemengde rivier

Gletsjerrivier

Tarim He

Chang Jiang

Huang He

Xi Jiang

Welke rivier heeft het grootste debiet?

1. de Huang He
2. de Chang Jiang
3. de Xi Jiang
4. Tarim He

In welk seizoen is het debiet van de Xi Jiang en de Chang Jiang het grootst? Waarom juist dan?

Leerdoelen 8.3

• Je kent de belangrijkste kenmerken van het stroomgebied, het regiem en het debiet van de Chang Jiang.
  
• Je kunt uitleggen wat de functie van bos is op hellingen.
  
• Je kunt uitleggen wat de gevolgen zijn van ontbossing van die hellingen in de bovenloop van de Chang Jiang.
  
• Je kunt uitleggen wat de gevolgen zijn van ontbossing in de benedenloop van de Chang Jiang.
  
• Je kent het verschil tussen modderstromen en aardverschuivingen.
  
• Je kunt drie voordelen noemen van het aanleggen van de Drieklovendam.
  
• Je kunt drie nadelen noemen van het aanleggen van de Drieklovendam.

Regiem & debiet

Onregelmatig regiem

Laag debiet in de winter, hoog in de zomer (smeltwater + regenseizoen)

Ontbossing

In de bovenloop en benedenloop veel ontbossing. Gevolg: grotere piekafvoer, overstromingen en modderstromen. Hoe?

Bossen houden de bodem vast en zorgen ervoor dat (regen)water goed gan infiltreren in de bodem. Hierdoor wordt grondwater langzaam afgegeven aan de rivier. Dit voorkomt overstromingen en bodemerosie (bodem wordt weggespoeld door water)

Ontbossing (voor landbouw) zorgt voor een kale bodem. (Regen)water kan minder goed infilteren - er is meer oppervlakteafstroming. Het water komt sneller in de rivier terecht. Dit zorgt voor een grotere kans op overstromingen. Daarnaast spoelt de bodem gemakkelijk weg (bodemerosie)

Het regiem van de Chang Jiang is..?

1. Regelmatig
2. Onregelmatig

Geef vanuit de bron een gebiedskenmerk waardoor juist in de provincie Sichuan de kans op modderstromen groot is.

Geef vervolgens een voorbeeld van menselijk handelen waardoor de kans op modderstromen in dit deel van het stroomgebied groter wordt.

Waarom kunnen bomen modderstromen voorkomen?

Oplossingen?

Overstromingen

Door ontbossing komt er dus veel zand en slib in de rivier. Wanneer de stroomsnelheid afneemt, wordt zand en slib afgezet. De bodem van de rivier vult zich met zand en slib. De rivier kan minder water verwerken en dit zal leiden tot overstromingen.

Voordelen Drieklovendam

Vanuit dimensies (blz. 138!!)

• Veiligheid - minder overstromingen
• Energie - hydro-elektriciteit
• Boten kunnen nu verder landinwaarts komen (scheepslift)
• Toeristische trekpleister (vanwege omvang)
• Grote voorraad aan drinkwater en irrigatiewater

Drieklovendam

Nadelen Drieklovendam

• Kosten.
• Verlies landbouwgrond.
• Mensen en dieren verliezen hun leefgebied.
• Verlies cultuur (oude tempels).
• ‘zwemroute’ vis verdwenen.
• Sedimenten zakken in stuwmeer want stroomsnelheid is laag. Stuwmeer loopt zo vol met sedimenten.
• Sedimenten tegengehouden - benedenstrooms geen vruchtbaar slib + delta wordt niet meer opgebouwd.

Door de aanleg van de Drieklovendam is de afvoer van slib door de rivier veranderd.

Bekijk de afbeelding.
(Veranderde afvoer van slib, door de aanleg van de Drieklovendam).

→ Wat is er gebeurd?

1. Door de bouw van de dam is de erosie stroomafwaarts toegenomen.
2. Door de bouw van de dam is de erosie stroomopwaarts afgenomen.
3. Door winning van zand en grond (voor beton) voor de dam is er veel minder slib in de rivier terechtgekomen.
4. Door de bouw van de dam blijft het slib nu in het stuwmeer achter.

Het stuwmeer ligt .......
van de Drieklovendam

1. ten westen
2. ten oosten

In welke rivier is de Drieklovendam gebouwd?

1. Huang He
2. Jangtsekiang
3. Xi Jiang
4. Mekong

De aanleg van de Drieklovendam heeft voordelen en nadelen gehad.

Door deze aanleg is het waterpeil … ? … (stroomafwaarts / stroomopwaarts) van de Drieklovendam flink gestegen.

1. stroomafwaarts
2. stroomopwaarts