Taalvariatie (Nederlands)

• Nederlands
• Secundair onderwijs

Taalvariatie

Waar denk je aan als je het woord 'taalvariatie' hoort?

Er zijn 3 verschillende taalvarianten van het Nederlands. Welke zijn dat?

Taalvarianten

1. Standaardnederlands 

= standaardvariant van het Nederlands die geldt als norm

2. tussentaal

= omgangstaal met zowel kenmerken van het Standaardnederlands als van dialect 

3. dialect

= een plaatselijke, lokale vorm van het Nederlands

 

Heb jij nog een kop koffie voor mij?

Edde nog een zjat kaffe veu maai?

Ebde gij nog een taske koffie voor mij? 

 

Standaardnederlands

tussentaal

dialect

Welk dialect herken je?

1. Brugs
2. Gents
3. Brussels
4. Antwerps

Welk regiolect
herken je?

1. Antwerps
2. Limburgs
3. Kempisch
4. Oost-Vlaams

Welk regiolect
herken je?

1. Brussels
2. Oost-Vlaams
3. Antwerps
4. West-Vlaams

Welk gevolg van taal(variatie) herken je op deze cartoon? 

Inclusie en exclusie door taal

Taal(variant) kan ervoor zorgen dat je wel of niet tot een groep behoort 

= inclusie / exclusie door taal

Vb. West-Vlaamse vrienden spreken dialect, maar jij niet

→ je kan de gesprekken moeilijk volgen én je kan niet meepraten

Vb. Jij en je vrienden spreken straattaal/ jongerentaal → jullie vormen een hechte groep. Buitenstaanders begrijpen jullie echter niet (volledig).

Sociolect

Wat is een sociolect?

Sociolect

= taalvariant die typerend is voor bepaalde sociale groep

1. Groepstaal

= eigen aan bepaalde sociale groep vb. op basis van leeftijd, geslacht, ...

→ onderscheid zich vooral op vlak van woordenschat

→ vb. Jongerentaal, mannentaal, vrouwentaal, studententaal, …

2. Vaktaal

= terminologie (woorden) die typisch is aan een bepaalde vak/beroep

→ vb.  taalkundigen, leerkrachten, dokters, advocaten, computerspecialisten

→ vaktaal met specifieke vaktermen = vakjargon

Tot welk vakjargon behoort deze tekst?
“Edelachtbare, de verdachte werd gezien op de plaats delict. Bovendien heeft het onderzoek toch al genoeg belastend materiaal laten bovendrijven?"

1. Medische sector
2. Rechtbank en advocaten
3. Informatica
4. Politiek

Tot welk vakjargon behoort deze tekst?
"“De AEX-index in Amsterdam noteerde aan het einde van de ochtend 1,1 procent lager op 444,89 punten. De MidKap verloor 1,2 procent tot 648,02 punten. De graadmeters in Londen, Parijs en Frankfurt verloren 0,4 tot 0,9 procent.” (Het Nieuwsblad, 2016)

1. Medische sector
2. Rechtbank en advocatuur
3. De beurs
4. Informatica

Toepassing: vlog- Supercontent

 Functie van taal

Taal heeft niet enkel een communicatief doel. 

Taal geeft ook informatie over: 

• de plaats waar je vandaan komt
• je leeftijd
• of je man of vrouw bent
• ....

Je past je taalgebruik bovendien aan aan de situatie waarin je je bevindt. 

Kinderwoord van het jaar (2024) = ?? 

Wat vond jij het leukste / het meest interessant aan deze les?