VEI 6. Stevigheid Blessures

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Blessures

Welke blessure ga je doen in de missie?

Leerdoel/criteria

• Je beschrijft verschillende soorten blessures.
• Je legt uit hoe de verschillende soorten blessures ontstaan.
• Je legt per soort blessure uit welke maatregelen passend zijn om de blessure te voorkomen.

• 
  

Hoe krijg je een blessure?

Blessure is een beschadiging aan een bot, spier of gewricht. 

 Ontstaan door valpartij of door lang achter elkaar dezelfde beweging maken= overbelasting.

Of door een ongeluk.

Welke spierblessures zijn er?

• Spierpijn: veel afvalstoffen die in je spier achterblijven

• Spierkneuzing: er zijn spiervezels en bloedvaatjes stukgegaan

• Spierkramp: wanneer je spieren overbelast zijn

• Spierscheuring: binnen in de spier zit een scheurtje

• Zweepslag: plotselinge spierscheuring

Hoe noem je 2 tegengesteld werkende spieren?

1. Synergisten
2. Willekeurigw spieren
3. Onwillekeurige spieren
4. Antagonisten

Waar zitten pezen?

1. Tussen 2 gewrichten
2. Tussen botten en spieren
3. Tussen gewrichten en spieren
4. Tussen 2 spieren

Wat is de juiste volgorde van groot naar klein

1. Spieren spiercellen spierstelsel
2. Spierstelsel Spieren Spiervezels spiercellen
3. Spiercellen spieren spierstelsel
4. Spierstelsel spieren spiercellen spiervezels

Wat zijn antagonisten?

1. Spieren in je darmen
2. Spieren met een gezamenlijke functie
3. Spieren met tegenovergestelde functie

Spierpijn

Als spieren moe worden, gaan ze trillen of stoppen ermee. Er ontstaan afvalstoffen. Als er teveel afvalstoffen in de spieren achterblijven dan krijg je spierpijn.

Spierkramp

• Als een spier zich plotseling sterk samentrekt (bijvoorbeeld tijdens intensief sporten), krijg je spierkramp 
• Spierkramp: spier is hard en pijnlijk 
• Spier is overbelast 
• Stoppen met de beweging waar je mee bezig bent, anders spierscheuring.

• Antagonist proberen aan te spannen met behulp van je hand.

Spierscheuring

• Binnenin de spier een scheurtje in de vliezen rond de spierbundels
• Kan ook plotseling optreden: plotseling hevige pijn 
• Spierscheuring heet dan zweepslag 
• Koelen en rust nemen 
• Geneest meestal vanzelf

Spierkneuzing

• Een flinke botsing of val tijdens sporten kan een spierkneuzing veroorzaken.
• Spierkneuzing: spiervezels en bloedvaatjes in de spier gaan stuk.
• Kapotte bloedvaatjes: blauwe plek(bloeduitstorting)
• Koelen:vermindert de pijn en zwelling

Tennisarm

• Ontsteking van de aanhechtingsplaatsen (pezen) van spieren
  
• Oorzaak = overbelasting
• Behandeling = rust / goede houding
• Voorbeeld van RSI: verzamelnaam voor allerlei klachten die ontstaat als je te vaak dezelfde beweging maakt

Whiplash

• Een verrekking van de nekspier, wat kan optreden bijvoorbeeld door een aanrijding van achteren. Het hoofd wordt dan met kracht eerst naar achteren en dan weer naar voren geslingerd (‘flexie-extensie-beweging’).
• 
  

              Theorie kneuzing / ontwrichting

Kneuzing: ontstaat meestal door duw, stomp of trap. Gevolg is een blauwe plek. Deze ontstaat door kapotte bloedvaten. Je kunt ook een zwelling krijgen.

Ontwrichting: De gewrichtskogel schiet uit de gewrichtskom. Dit kun je bijvoorbeeld krijgen als je op je arm valt. Je arm schiet uit de kom. De kop van het opperarmbeen zit niet meer in de kom van het schouderblad.

Sleep de namen van de onderdelen van het gewricht uit de rechter kolom naar het juiste nummer in de linker kolom.

kraakbeenlaagje

gewrichtssmeer

gewrichtskapsel

kapselbanden

gewrichtskogel

gewrichtskom

Welke gewrichtsblessures zijn er?

• Ontwrichting, gewrichtsknobbel gaat
  uit de gewrichtskom
• Arts zet de gewrichtsknobbel weer
  terug 
• Gewrichtsbanden zijn dan opgerekt,
  met rust komt dat weer goed.

• Verstuiking van de enkel: gewrichtskapsel en gewrichtsbanden rekken soms te ver uit of ze scheuren in.
• Botten blijven op hun plaats, maar het gewricht zwelt op.
• Koelen 

• Meniscus scheur: als er een stukje kraakbeen is afgescheurd dan kan dat in de weg gaan zitten bij het buigen van de knie, dit wordt met een kijkoperatie verwijderd.

Ontwrichting

Verstuiking

• Verstuiking - gewrichtsband rekt uit doordat een gewricht te ver door buigt (voorbeeld: dubbelgeklapte enkel)
• Botten blijven op hun plaats, maar het gewricht zwelt op.
• Koelen 

Voetbalknie (scheurtje in meniscus

• Gewrichtsbanden en kruisbanden

houden de botten van het onderbeen

en het bovenbeen stevig bij elkaar.

• meniscus = kraakbeen

• voetbalknie = als het onderbeen blijft staan en de knie maakt een te grote beweging dan komt er teveel kracht op de meniscus dat het kraakbeen scheurt (meestal de binnenste meniscus)
• Als er een stukje kraakbeen is afgescheurd dan kan dat in de weg gaan zitten bij het buigen van de knie, dit wordt met een kijkoperatie verwijderd.

Botbreuken

Blessures aan botten: Botbreuk

• Op röntgenfoto's zijn botbreuken goed te zien.

• Om goed te kunnen genezen moeten de twee helften

van het bot in de goede stand aan elkaar vastgroeien.

• Met gips of met schroeven en 

platen worden de bothelften 

in de goede stand gehouden.

• beencellen maken extra been                                                                                          aan de buitenkant van de breuk

Hoe voorkom je blessures?

• Lichaam voorbereiden: warming up
• warming up: spieren laten bewegen, er stroomt dan bloed door de spieren en je spieren worden warm
• Warme spier trekt makkelijk samen en raakt minder snel overbelast
• Warming up voorkomt blessures aan je gewrichten (verstuiking, ontwrichting)
• Bescherming (goede schoenen, scheenbeschermers, enz)
• Intapen 

Cooling down

• Om spierpijn te voorkomen 
• Rek- en strekoefeningen
• Rustig rondjes lopen
• Er stroomt dan voldoende bloed door de spieren om alle afvalstoffen af te voeren