Hormoonstelsel

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Anatomie, Fysiologie en Pathologie

Hormonen

DA2V module 7

Vandaag

Anatomie hormoonstelsel

Doel: Algemene kennis van de werking van hormoonklieren, hormonen 

Hormonen

-Speciale stoffen, signaal stoffen, die in kleine hoeveelheden in het bloed zitten.

-Het zijn chemische boodschappen die er wat langer over doen om op de plaats van bestemming te komen dan de elektrische stroompjes die via zenuwbanen worden gestuurd.

 -Ze beïnvloeden de stofwisseling en functies van organen. Eigenlijk het ‘bewakingssysteem’ van ons lichaam

Organen die hormonen maken

Vervoert hormonen

Stoffen die berichten doorgeven aan organen

Een belangrijke hormoonklier

Hormoonklieren

Bloed

Hormonen

Hypofyse

De werking in het kort

Transport en werking hormonen

Via transporteiwitten (steroïdhormonen) of vrij stromend (eiwithormonen) in het plasma

Of een cel reageert op hormoon hangt af van:

aanwezigheid van voldoende receptoren in celmembraan;

de gevoeligheid van de cel voor de signalen die het hormoon veroorzaakt in het celmembraan;

Hormoonklieren 

Endocriene klier: afgifte aan het bloed. 

Een klier die zowel endocrien als exocrien is, is de alvleesklier; het endocriene gedeelte maakt het hormoon insuline, dat aan het bloed wordt afgegeven, het exocriene gedeelte maakt darmsap.

Exocriene klier: afgifte via afvoergang (bijv. zweetklier en traanklier)

Exocriene klier: afgifte via afvoergang waardoor hun producten naar de bestemde plaats worden geleid. Bijv. traanklier, zweetklier.

Tekst

Hypofyse

Schildklier

Bijnieren

eilandjes van langerhans

Eierstok

Teelbal

Groeihormoon

Verbrandingshormoon

Gulcose-huishouding

Oestogeen

Testosteron

Adrenaline en cortisol

Regelkringen

De concentratie van een hormoon wordt geregeld door een regelkring, er moet een balans zijn tussen de aanmaak en de afbraak van hormoon.

Negatieve feedback

Positieve feedback

de productie van een hormoon moet worden verhoogd of juist verlaagd

Regulering van de hormoonafscheiding

Verschillende factoren hebben invloed op de hoeveelheid hormonen in het bloed:

• zenuwcellen (bijv. uitrekken van de darmen geven signaal aan centrale zenuwstelsel)
• bepaalde stoffen in het bloed (bijv. glucose)
• hormonen zelf (bijv. bij het schildklierhormoon)

Verschillende factoren hebben invloed op de hoeveelheid hormonen in het bloed:

Voorbeeld van een terugkoppeling

Hypofyse

Hormoon

Hormoon

Bloed

Belangrijkste hormoonklieren

Hersenaanhangsel (Hypofyse) in combinatie met hypothalamus

Schildklier (glandula thyroidea)

Bijschildklieren (glandulae parathyroidea)

Alvleesklier (eilandjes van Langerhans in het pancreas)

Bijnieren (glandulae suprarenalis)

Geslachtsklieren (overia en testes)

Pijnappelklier (epifyse of het corpus pineale)

Opdracht

Opdracht hormonen les 1 in CumLaude.

vul het schema in, gebruik je boek anatomie vanaf hoofdstuk 12.2

schrijf het kort in het vakje.