§2.6 - Skelet en leefwijze

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Paragraaf 2.6 - Skelet en leefwijze

Paragraaf 2.6 - Skelet en leefwijze

Aan het eind van deze paragraaf weet je de volgende dingen:

- Je weet wat het verschil tussen een gewerveld en een ongewerveld dier is en je kan het herkennen in een tekening.
- Je kan botten benoemen in een skelet anders dan die van de mens. 

- Je kan uitleggen hoe dieren met een exoskelet bewegen. (volgende les)

Hoe herken je gewervelden?

1. Hebben 4 poten
2. Schubben als huid
3. Hebben een wervelkolom
4. Leven op het land

Gewervelde dieren

Hebben allemaal hetzelfde bouwplan:

schedel, wervelkolom, ribben,
bekken, schouderbladen,
voorpoten en achterpoten.

In welk antwoord staan alleen maar gewervelden?

1. Vissen, vogels, reptielen, amfibieën en zoogdieren
2. Vogels, reptielen, zoogdieren, amfibieën en insecten
3. Vissen, reptielen, insecten en sponzen
4. Geleedpotigen, vogels, vissen, zoogdieren en reptielen

Dit is een murene. Is een murene gewerveld?
(kijk goed naar het plaatje)

1. Ja
2. Nee

Jezushagedis
Gewerveld

Boshuppelmuis

Gewerveld

Verschillende leefwijze --> verschillende vormen skelet

Maar... gewervelden vaak nog zelfde (herkenbare) bouwplan

Vorm past bij functie

Verschillende leefwijze --> verschillende vormen skelet

Gewervelden vaak nog zelfde (herkenbare) bouwplan

Verschillende leefwijze --> verschillende vormen skelet

Gewervelden vaak nog zelfde (herkenbare) bouwplan

Hoe heet het
paarse bot?

1. Ellepijp
2. Spaakbeen
3. Opperarmbeen
4. Dijbeen

Hoe heet het bot
waar de pijl naar wijst?

Kijk naar de poten in
de afbeelding: wat kan
een topganger niet en
een teen- & zoolganger wel?

1. Been buigen bij knie
2. Onderbeen draaien t.o.v. bovenbeen
3. Been draaien bij heup

Volgende keer:

- Wat is een uitwendig skelet?

- Begin aan de opdrachten van 2.6

Die vorm past bij de functie

Stevigheid

Gewervelde dieren: inwendig skelet

Ongewervelde dieren:
geen skelet of een uitwendig skelet

Uitwendig skelet

Weekdieren: schelpdieren en slakken 

maken een schelp of schaal van kalk.

Uitwendig skelet

Geleedpotigen (bijv. insecten en spinnen) hebben
een skelet van chitine. Skelet groeit niet mee
-> vervellen is nodig

    Bij een uitwendig skelet werken
       spieren op dezelfde manier!

Onthouden: 

ALLE spieren die samentrekken 

worden KORTER. 

Beweging is afhankelijk van 

waaraan 'getrokken' wordt!

--> Dus ook bij een uitwendig skelet

Bewegen: ook kennen bij dieren met exoskelet

Bewegen: ook kennen bij dieren met exoskelet

Wat gebeurt er als de groene spier samentrekt?

1. Hij wordt korter + buigt daarmee het been
2. Hij wordt korter + strekt daarmee het been
3. Hij wordt langer + buigt daarmee het been
4. Hij wordt langer + strekt daarmee het been