5.2 Europa gaat de wereld overheersen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

5.2 Europa gaat de wereld overheersen

Deze les 

• Uitleg paragraaf 5.2 
• Aan de slag 

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven hoe de overzeese handelscontacten van Europeanen uitgroeiden tot wereldrijken.
  
• Je kunt de belangrijkste oorzaken van het modern imperialisme noemen.
• Je kunt een beschrijving geven van het bestuur en de economie in Brits-Indië.

Van handelspost naar imperium 

• 1500-1650 ontstaan: wereldeconomie. 
  -> steeds meer handel tussen verschillende continenten. 
• Nieuwe zeeroutes
• Kolonies gesticht in Amerika -> plantages -> slaven
• Handelposten langs kusten in Azië en Afrika 

          

open mij

open mij

Verandering 19e eeuw 

• in Azië en Afrika gingen Europeanen het binnenland bezetten en besturen --> ontstaan koloniën --> met plantages 
• Ook delfstoffen uit grond: tin en aardolie 

• Europese landen wilden zoveel mogelijk koloniën 
  
• Groot wereldrijk creëren: Imperium 
• Soort wedstrijdje veroveren gebieden in Azië en Afrika 
• Periode tussen 1800 - 1914: Modern Imperialisme 
  Het streven van Europese landen in de 19e eeuw naar een groot overzees rijk, waarbij de koloniën werden gebruikt als producenten van grondstoffen en als afzetgebieden.

Uitbreiding Oost-Indië (1816 NL-Indië)

Schrijf de betekenis van pacificatie op het bord

4 Oorzaken modern imperialisme

1. Kolonie is economisch voordelig --> Grondstoffen + afzetgebied
2. Makkelijker geworden om koloniën te veroveren en te besturen --> Beter wapens + betere schepen. 
3. Imperium zorgde voor aanzien en macht  --> nationalisme
4. Superioriteitsdenken : gevoel dat je meer waard bent dan een ander --> meenden het recht te hebben andere volken te overheersen.
   Geloofden dat het een biologische oorzaak had --> witte mensen zouden van een beter ‘ras’ zijn = racisme 

Voorbeeld: Brits-Indië

• GB in 19e eeuw meeste succes in stichten imperium
• Belangrijkste kolonie: Brits-Indië (India, Sri Lanka, Pakistan, Bangladesh, deel van Myanmar)
• Systeem van indirect bestuur --> gebruik maken van plaatselijke adel om te helpen met besturen
• Economisch belangrijk: Grondstoffen (katoen, jute, thee en indigo) + afzetmarkt 
• Superioriteitsdenken: scholen stichten (beschaving brengen), infrastructuur verbeteren

Zelfstandig aan het werk

5.2:

• Opdracht 1 t/m 13

Eerder klaar?

Werk vooruit met paragraaf 5.3 

Op het congres van Wenen werd afgesproken dat de oude vorsten hun macht weer terug zouden krijgen

1. Juist
2. Onjuist

Op het congres van Wenen werd afgesproken dat Frankrijk kleiner moest worden

1. Juist
2. Onjuist

Nationalisme is wanneer je een grote liefde voelt voor je eigen land, taal en cultuur

1. Juist
2. Onjuist

Militarisme was een gevolg van het nationalisme

1. Juist
2. Onjuist

In welk jaar werd België onafhankelijk van Nederland?

1. 1800
2. 1830
3. 1850
4. 1900

Het streven van Europese landen in de 19e eeuw naar een groot overzees rijk, waarbij de koloniën werden gebruikt als producenten van grondstoffen en als afzetgebieden.

1. Imperium
2. Modern imperialisme
3. Superioriteitsdenken
4. Afzetgebied

Een oorzaak van het modern imperialisme is het verkrijgen van aanzien en macht

1. Juist
2. Onjuist

Superioriteitsdenken is een van de gevolgen van het modern imperialisme

1. Juist
2. Onjuist

In Brits-Indië werd gebruik gemaakt van een direct bestuur

1. Juist
2. Onjuist

Een indirect bestuur = Manier om een kolonie te besturen, waarbij Europese bestuurders regeren via plaatselijke vorsten

1. Juist
2. Onjuist