BG2 BBL MZ module 2 lesweek 7 Lichamelijke integriteit

• Verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

BG 2 - les 7

Thema: Lichamelijke integriteit

Waar denk je aan bij het thema:
Lichamelijke integriteit?

Lichamelijke intimiteit in het werk

In je beroep van beroepskracht MZ kom je vaak bij cliënten in hun intieme zone. De reden is simpelweg dat dat voor de dagelijkse verzorging nodig is. Sommige cliënten hebben er veel moeite mee dat al die vreemde mensen hen van zo dichtbij aanraken en vastpakken. Andersom kan het natuurlijk ook gebeuren dat een cliënt of een collega te dicht bij jou komt en dat jij je daar niet prettig bij voelt. 

Intimiteit

Intimiteit heeft te maken met nabijheid, vertrouwelijkheid. Intimiteit kan lichamelijk zijn, maar dat hoeft niet. Het kan ook gaan om een sfeer van vertrouwelijkheid. Intimiteit kun je alleen ervaren als je in de nabijheid bent van mensen die je vertrouwt.

Intimiteit is een levensbehoefte.

In welke laag van de piramide staat deze?

Jouw eigen waarden en normen

• Welke betekenis heeft intimiteit voor mij?
  
• Wat vind ik normaal en wat niet?
  
• Waar ligt voor mij de grens als het gaat om het aanraken van cliënten
• Waar ligt voor mij de grens als het gaat om cliënten die mij aanraken?
• Zijn je grenzen in je privé leven hetzelfde als in je werk?

Een cliënt heeft voor zijn ontwikkeling niet persé intimiteit nodig.

1. juist
2. onjuist

Intimiteit wil zeggen: nabijheid voelen.

1. juist
2. onjuist

Intimiteit heeft alles te maken met vertrouwelijkheid.

1. juist
2. onjuist

Intimiteit kán lichamelijk zijn, maar het hoeft niet.

1. juist
2. onjuist

Ongewenste intimiteiten

Ongewenste intimiteiten zijn alle intimiteiten (fysiek contact of nabijheid) van iemand anders die tegen de zin van het slachtoffer plaatsvinden en als ongewenst worden ervaren.

Of jij een intimiteit als ongewenst ervaart, zal niet alleen van het gedrag afhangen, maar ook van de situatie waarin het gebeurt en van de persoon die je lastigvalt.

Lichamelijke integriteit

• Lichamelijke integriteit verwijst naar onaantastbaarheid van het menselijk lichaam. In de grondwet staat dat iedereen zelf mag bepalen wat er met zijn lichaam gebeurt.

Zoekopdracht: In welk artikel van de grondwet kun je dit vinden?

Recht

Dit recht, dat ook is vastgelegd in de Nederlandse Grondwet, artikel 11 én in de Europese grondwet, artikel 3,  biedt mensen bescherming tegen ongewenste (medische) ingrepen aan hun lichaam. 

Ook beschermt het mensen tegen bijvoorbeeld marteling, dwangvoeding en andere vernederende behandelingen. 

Het recht op lichamelijke integriteit kan soms doorbroken worden als daar een belangrijke medische reden voor is, zoals reanimatie bij iemand met een harststilstand.

Cijfers

• 53% van de vrouwen heeft weleens met niet-lichamelijke seksuele intimidatie te maken gehad (mannen 29%). 
• 40% van de Nederlandse vrouwen heeft met ongewenst lichamelijk contact te maken gehad (mannen 13%).
• >50% intimiderend gedrag van zorgvrager
• >30% ongewenste intimiteiten op werk (niet alleen zorgvrager!)

Situaties interpreteren

Je opvattingen over wat wel en wat niet kan, hebben veel te maken met de waarden en normen die je hebt. Minstens zo groot is de rol van je ervaringen en jouw persoonlijke achtergrond. 

• Het kan zijn dat de cliënt zicht bij een lichte aanraking erg bedreigd voelt, omdat dat bepaalde herinneringen bij hem/haar losmaakt waar diegene liever niet aan denkt. 
• Als jij bepaald gedrag van collega’s of cliënten als ongewenste intimiteit ervaart, heb je ook altijd het recht daar wat van te zeggen. 

Stelling

Jij hebt altijd het recht stop te zeggen als het voor jouw gevoel te ver gaat; het doet er niet toe hoe een ander erover denkt.

Staan = Ja                     Zitten = Nee

Wat bedoelen we met
een ethisch dilemma?

Terwijl je een cliënt zijn rug afdroogt, kreunt hij zachtjes en zegt: ‘O, lekker, wil je dat nog eens doen?’. Wat zou je doen?

Bespreek eerst met je buurman/buurvrouw

Je komt bij een cliënt met slechte zelfzorg
Terwijl je de cliënt helpt bij de persoonlijke hygiëne en zijn billen en genitaliën wil wassen en afdrogen geeft hij/zij aan dat je dat niet mag doen. Wat doe je?

Wat vind je van deze opmerking?

“In de zorg wordt vaak gezegd: 

Het hoort er gewoon bij"

(aantasten van lichamelijke integriteit)

Bespreek dit met je buurman/buurvrouw

Maak een 3-tal met mensen die met een vergelijkbare doelgroep werken als jij. Verzin samen een ethisch dilemma over 'lichamelijke integriteit'

Evaluatie

Kies op welke vraag je antwoord wilt geven:

1. Wat heb je geleerd dat je nog niet wist?

2. Wat vond je het fijnste aan de les vandaag?

3. Geef iemand uit de groep een compliment

4. Hoe zou je je eigen bijdrage beoordelen?