IDFA filmles: Elsa (VO 3-6)

• Mediawijsheid
• Burgerschap
• +5
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 3-6

Introductie

Deze IDFA filmles over sociale media, feminisme en omgaan met kritiek is geschikt voor leerjaar 3-6 van het voortgezet onderwijs, en mbo. Aan de hand van vragen en stellingen ga je met je leerlingen in gesprek over de documentaire ‘Elsa’. Slide 2 en 3 dienen behandeld te worden voorafgaand aan het kijken van de film, de rest van de slides richten zich op reflectie en verwerking achteraf.

Julia Jansch, Verenigde Staten, 2022

Elsa

Thema's: sociale media, feminisme, omgaan met kritiek

VO 3-6

MBO

Welkom! Deze les is onderdeel van het IDFA scholierenprogramma.

Wat is een documentaire? Omschrijf het in je eigen woorden, of zoek een definitie op internet. Wat is volgens jou een belangrijk verschil tussen documentaires en fictiefilms?

Hoe vaak kijk jij films? En bekijk je ze het liefst in de bioscoop, op televisie, of op je laptop, tablet of mobiele telefoon? Waarom?

Heb je wel eens een documentaire gezien? Zo ja, waar ging deze over en wat vond je ervan? Zo nee, waarover zou je graag een documentaire zien en waarom?

Welk genre films kijk je het liefst? Waarom spreekt dit genre jou aan?

Voorafgaand aan het kijken

• Wat is een documentaire? Omschrijf het in je eigen woorden, of zoek een definitie op internet. Wat is volgens jou een belangrijk verschil tussen documentaires en fictiefilms?
  Documentaire is een filmgenre waarin echte mensen en echte gebeurtenissen worden laten zien. Fictiefilms (speelfilms) kunnen ook over echte gebeurtenissen gaan, maar hierin wordt het verhaal gespeeld door acteurs – het is niet hun echte leven.
  
  
• Heb je wel eens een documentaire gezien? Zo ja, waar ging deze over en wat vond je ervan? Zo nee, waarover zou je graag een documentaire zien en waarom?
  Eigen antwoorden
  
  
• Welk genre films kijk je het liefst? Waarom spreekt dit genre jou aan?
  Eigen antwoorden
  
  
• Hoe vaak kijk jij films? En bekijk je ze het liefst in de bioscoop, op televisie, of op je laptop, tablet of mobiele telefoon? Waarom?
  Eigen antwoorden

Elsa, de documentaire die jullie gaan kijken, is een portret van socialmediapersoonlijkheid Elsa Majimbo. 

Waar of niet waar? ‘Een portret is altijd een documentaire.’

Heb je wel eens vaker een portret in filmvorm gezien? Zo ja, over wie ging de film en wat vond je ervan? Zo nee, van wie zou je graag een portret bekijken en waarom?

Voorafgaand aan het kijken

• Elsa, de documentaire die jullie gaan kijken, is een portret van socialmediapersoonlijkheid Elsa Majimbo. 
  
  
• Waar of niet waar? ‘Een portret is altijd een documentaire.’
  Niet waar! Er zijn ook fictiefilms waarin acteurs het levensverhaal van bekende personen vertolken.
  
  
• Heb je wel eens vaker een portret in filmvorm gezien? Zo ja, over wie ging de film en wat vond je ervan? Zo nee, van wie zou je graag een portret bekijken en waarom?
  Eigen antwoorden

Naar IDFA! Jullie bekijken Elsa in het filmtheater.

Elsa, Julia Jansch, Verenigde Staten, 2022 

Wat vond je van de film?

Welke emoties ervaarde je tijdens het kijken? Noem er minstens drie.

Welke gedachten en/of vragen kwamen in je op tijdens het kijken?

Welke scène maakte de meeste indruk op je? Waarom?

Vragen over de filmervaring

• Wat vond je van de film?
  Eigen antwoorden
  
  
• Welke emoties ervaarde je tijdens het kijken? Noem er minstens drie.
  Eigen antwoorden
  
  
• Welke scène maakte de meeste indruk op je?
  Eigen antwoorden
  
  
• Welke gedachten en/of vragen kwamen in je op tijdens het kijken?
  Eigen antwoorden
  

Noteer twee vragen die je aan Julia Jansch, de maker van de film, zou willen stellen. 

Noteer twee vragen die je aan Elsa, de hoofdpersoon, zou willen stellen.

Vragen van de leerlingen

• Noteer twee vragen die je aan Julia Jansch, de maker van de film, zou willen stellen. 
  Eigen antwoorden
  
  
• Noteer twee vragen die je aan Elsa, de hoofdpersoon, zou willen stellen.
  Eigen antwoorden

Elsa

Wat is je eerste indruk van Elsa? Wat zijn vijf belangrijke karaktereigenschappen van Elsa volgens jou?

Wat maakt Elsa een goed hoofdpersonage?

Zou je vrienden met Elsa willen zijn? Waarom wel of niet?

Vragen over de hoofdpersoon

• Wat is je eerste indruk van Elsa? Wat zijn vijf belangrijke karaktereigenschappen van Elsa volgens jou?
  Eigen antwoorden
  
  
• Wat maakt Elsa een goed hoofdpersonage?
  Eigen antwoorden
  
  
• Zou je vrienden met Elsa willen zijn? Waarom wel of niet?
  Eigen antwoorden

Regisseur Julia Jansch: "Ik heb het altijd fascinerend gevonden hoe mensen zichzelf presenteren in de wereld. Wat maken ze zichtbaar, wat houden ze juist voor zichzelf? Elsa deelde heel bewust haar ongefilterde gedachten en ervaringen op sociale media, ook al waren ze misschien een beetje ongemakkelijk. En dat terwijl het internet een plek is waar het juist steeds zeldzamer wordt om dingen tegen te komen die echt zijn.”

Regisseur Julia Jansch: "Ik heb het altijd fascinerend gevonden hoe mensen zichzelf presenteren in de wereld. Wat maken ze zichtbaar, wat houden ze juist voor zichzelf? Elsa deelde heel bewust haar ongefilterde gedachten en ervaringen op sociale media, ook al waren ze misschien een beetje ongemakkelijk. En dat terwijl het internet een plek is waar het juist steeds zeldzamer wordt om dingen tegen te komen die echt zijn.”

Elsa

Hoe presenteer jij jezelf op sociale media? Noem drie woorden die jouw profiel(en) op sociale media omschrijven.

Zijn er dingen die je bewust zichtbaar maakt, en/of dingen die je juist niet deelt? Waarom?

Wat denk je dat mensen over jou denken, op basis van jouw sociale media? Waarom denk je dat?

Vragen over sociale media

• Hoe presenteer jij jezelf op sociale media? Noem drie woorden die jouw profiel(en) op sociale media omschrijven.
  Eigen antwoorden
  
  
• Zijn er dingen die je bewust zichtbaar maakt, en/of dingen die je juist niet deelt? Waarom?
  Eigen antwoorden
  
  
• Wat denk je dat mensen over jou denken, op basis van jouw sociale media? Waarom denk je dat?
  Eigen antwoorden

Elsa

Wie volg jij vooral op sociale media? Vrienden, familie, celebrities, influencers, winkels, etc.? Waarom wil je hun posts zien? Wat vind je leuk aan hun content?

Is er ook content die je bewust ontwijkt? Welke content is dat en waarom wil je die niet zien?

Stelling: eens of oneens? ‘Ik vind het belangrijk dat mensen een eerlijk beeld van zichzelf tonen op sociale media.’ Onderbouw je mening met argumenten.

Vragen over sociale media

• Wie volg jij vooral op sociale media? Vrienden, familie, celebrities, influencers, winkels, etc.? Waarom wil je hun posts zien? Wat vind je leuk aan hun content?
  Eigen antwoorden
  
  
• Is er ook content die je bewust ontwijkt? Welke content is dat en waarom wil je die niet zien?
  Eigen antwoorden
  
  
• Stelling: eens of oneens? ‘Ik vind het belangrijk dat mensen een eerlijk beeld van zichzelf tonen op sociale media.’ Onderbouw je mening met argumenten.
  Eigen antwoorden

Elsa

Elsa vertelt dat ze flink wat negatieve reacties krijgt, niet alleen van anonieme internetgebruikers maar ook van haar familie. Haar broer zei dat ze de hele familie voor schut zette met haar content.

Waarom is dit belangrijk voor de film?

Wat vind je ervan dat haar familie op deze manier reageert?

Heb jij wel eens negatieve reacties gekregen op het internet? Hoe voelde dat, en wat deed je ermee? En plaats je zelf wel eens negatieve reacties op internet? Waarom wel of niet?

Vragen over negatieve reacties

• Elsa vertelt dat ze flink wat negatieve reacties krijgt, niet alleen van anonieme internetgebruikers maar ook van haar familie. Haar broer zei dat ze de hele familie voor schut zette met haar content.
  
  
• Waarom is dit belangrijk voor de film?
  Dit geeft diepte aan de film, een extra verhaal achter Elsa's grote succes. Het is niet alleen maar leuk; Elsa heeft sterk moeten zijn, haar eigen keuzes gemaakt en moeten afwegen of het najagen van haar dromen het waard is.
  
  
• Wat vind je ervan dat haar familie op deze manier reageert?
  Eigen antwoorden
  
  
• Heb jij wel eens negatieve reacties gekregen op het internet? Hoe voelde dat, en wat deed je ermee? En plaats je zelf wel eens negatieve reacties op internet? Waarom wel of niet?
  Eigen antwoorden

Elsa groeide op in Nairobi, Kenia, in een traditioneel Afrikaans gezin. De kerk was hiervan een belangrijk onderdeel en Elsa had het gevoel dat er weinig ruimte was voor haar eigen vragen en ideeën over religie. Wel stimuleerden haar ouders haar om als jonge vrouw niet over zich heen te laten lopen, hard te werken en soms geen ‘nee’ te accepteren. 

Denk jij dat je persoonlijkheid vooral bepaalt wat voor mens je bent en wordt, of je opvoeding en leefomgeving? Leg je antwoord uit en overleg met een klasgenoot.

Als je terugdenkt aan jouw jeugd, wat zijn een aantal belangrijke lessen die je je herinnert uit de opvoeding die jij kreeg?

Als je kinderen zou krijgen, wat zou je dan in hun opvoeding hetzelfde doen als jouw ouders? En wat zou je juist anders aanpakken? Leg ook uit waarom.

Vragen over opvoeding en opgroeien

• Elsa groeide op in Nairobi, Kenia, in een traditioneel Afrikaans gezin. De kerk was hiervan een belangrijk onderdeel en Elsa had het gevoel dat er weinig ruimte was voor haar eigen vragen en ideeën over religie. Wel stimuleerden haar ouders haar om als jonge vrouw niet over zich heen te laten lopen, hard te werken en soms geen ‘nee’ te accepteren. 
  
  
• Denk jij dat je persoonlijkheid vooral bepaalt wat voor mens je bent en wordt, of je opvoeding en leefomgeving? Leg je antwoord uit en overleg met een klasgenoot.
  Eigen antwoorden
  
  
• Als je terugdenkt aan jouw jeugd, wat zijn een aantal belangrijke waarden of lessen die je je herinnert uit de opvoeding die jij kreeg? 
  Eigen antwoorden
  
  
• Als je kinderen zou krijgen, wat zou je dan in hun opvoeding hetzelfde doen als jouw ouders? En wat zou je juist anders aanpakken? Leg ook uit waarom.
  Eigen antwoorden

Elsa’s ouders hebben haar altijd gestimuleerd om haar dromen na te jagen – toch waren ze niet blij met Elsa’s keuze om met haar opleiding Journalistiek te stoppen. Elsa was al een tijdje gestopt voordat ze het haar ouders vertelde, en had haar vrije tijd op het internet doorgebracht. Daar ontdekte ze ook zonder een studie succes kon krijgen.

Als jij een vriend(in) van Elsa was, wat zou je dan tegen haar zeggen wanneer ze met haar studie besloot te stoppen? Waarom?

Heb jij zelf wel eens iets gedaan wat voor de mensen om je heen onverwacht was en waarover zij twijfels hadden? Zo ja, wat, waarom en hoe voelde het om dit te doen? Zo nee, is er iets wat je zou willen doen? Waarom doe je het niet?

Vragen over keuzes maken

• Elsa’s ouders hebben haar altijd gestimuleerd om haar dromen na te jagen – toch waren ze niet blij met Elsa’s keuze om met haar opleiding Journalistiek te stoppen. Elsa was al een tijdje gestopt voordat ze het haar ouders vertelde, en had haar vrije tijd op het internet doorgebracht. Daar ontdekte ze ook zonder een studie succes kon krijgen. 
  
  
• Als jij een vriend(in) van Elsa was, wat zou je dan tegen haar zeggen wanneer ze met haar studie besloot te stoppen? Waarom?
  Eigen antwoorden
  
  
• Heb jij zelf wel eens iets gedaan wat voor de mensen om je heen onverwacht was en waarover zij twijfels hadden? Zo ja, wat, waarom en hoe voelde het om dit te doen? Zo nee, is er iets wat je zou willen doen? Waarom doe je het niet?
  Eigen antwoorden

Bedenk een keuze die je zou kunnen maken waarmee jouw leven drastisch zou veranderen. Stel je voor waar jij vijf jaar na het maken van die keuze zou zijn. Het kan positief hebben uitgepakt, maar ook negatief.

Maak een vlog waarin je deze toekomstige versie van jezelf speelt. Stel jezelf voor, vertel wat je doet, en neem de kijkers even mee in jouw leven.

Creatieve opdracht: alternate reality

• Bedenk een keuze die je zou kunnen maken waarmee jouw leven drastisch zou veranderen. Stel je voor waar jij vijf jaar na het maken van die keuze zou zijn. Het kan positief hebben uitgepakt, maar ook negatief.
• Maak een vlog waarin je deze toekomstige versie van jezelf speelt. Stel jezelf voor, vertel wat je doet, en neem de kijkers even mee in jouw leven.

IDFA's onderwijsprogramma wordt mede mogelijk gemaakt door Fonds 21, Deloitte Impact Foundation, ELJA Foundation en IDFA's Dikke Vrienden+. 

Meer film in de klas?
Ga naar idfa.nl/docschoolonline

IDFA is altijd benieuwd naar de manier waarop ons lesmateriaal in de klas is behandeld. Heb je tips en/of aanvullingen voor ons of voor andere docenten? Laat het ons weten via [e-mail]. Bedankt!

Tip voor docenten: met een gratis Docschool Online lidmaatschap krijg je toegang tot meer dan honderd documentaires en bijbehorend lesmateriaal. Lees meer en meld je aan op idfa.nl/docschoolonline