5.1 Genotype en Fenotype

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Genotype en Fenotype

Basisstof 1: 

Genotype en Fenotype

Leerdoelen 

• Je kunt omschrijven wat het genotype en het fenotype zijn
• Je kunt uitleggen dat cellen alleen de erfelijke informatie gebruiken die ze nodig hebben 

Chromosomen 

• Lichaamscellen: cellen waaruit je lichaam is opgebouwd
• Chromosomen: liggen als dunne draden in de celkern, 46 in totaal
• Chromosomen bestaan voor een groot deel uit DNA
• Het DNA bevat informatie voor erfelijke eigenschappen 

Je krijgt 50% van je moeder (eicel) en 50% van je vader (zaadcel)

Cellen 

• Eicel + zaadcel --> bevruchting (samensmelten celkernen)
• De chromosomen van de bevruchte eicel worden vanaf nu constant gedeeld. Elke dochtercel krijgt een complete set chromosomen. Hoeveel?

Genotype

• Gen: stukjes DNA die samen de informatie bevatten voor een erfelijke eigenschap. 
• De informatie voor alle erfelijke eigenschappen van een organisme noem je het genotype.
• Het genotype ontstaat bij de bevruchting.
• Elke lichaamscel heeft dezelfde chromosomen/genen. 
• Het ligt aan de plek of een gen tot expressie (uiting) komt. 
• Een gen kan een beetje tot erg actief zijn 

Fenotype 

• Fenotype: de eigenschappen van een organisme, waaronder het uiterlijk.
• Genotype + invloeden uit de omgeving (milieu) zorgen voor je fenotype 
•  Het fenotype kan je veranderen het genotype NIET.

Genotype 

Milieu

Beide

Je bent snel zenuwachtig bij proefwerken

Je hebt een gespierd lichaam

Je hebt een tatoeage

Je hebt krullend haar vanaf je geboorte 

Je kunt goed gitaar spelen

Je draagt elke dag lippenstift 

Neem over:

Genotype	Fenotype
Ontstaat op het moment van bevruchting	Genotype + omgeving/leefstijl
Kan NIET veranderen	Kan veranderen

Aan de slag 

• Wat? Maak opdracht 1 t/m 10 van basisstof 5.1
• Hoe? Zelfstandig 
• Tijd? 10 minuten de tijd 
• Hulp? Boek of steek je vinger op 
• Klaar? Maak een begrippenlijst van de begrippen van 5.1 & 5.2

Exit ticket: 5.1

Exit ticket:

Leg uit wanneer het gen voor de aanmaak van pigment in je huid actiever is, in de zomer of in de winter? 

Geef op een blaadje in je aantekeningenschrift antwoord op de vraag.