Lactose

• Secundair onderwijs

Wat is de naam van mijn stof?

LACTOSE 

ALGEMEEN 

• meervoudig en verteerbaar koolhydraat
• Samensmelting: 'lac' + 'ose' 
• = Melksuiker 
• Goed gekozen!: suiker van nature enkel aanwezig in melk van zoogdieren 


• wij nuttigen het meest koemelk, gevolgd door geitenmelk

Welke van onderstaande soort melk bevat het meeste lactose?

1. Koemelk
2. Geitenmelk

EIGENSCHAPPEN

• Vormt witte kristallen (vergelijkbaar met kristalsuiker)
• vaste stof 
• moeilijk oplosbaar, behalve in water
• Geeft zoete smaak aan producten (MAAR minder zoet dan sacharose en glucose)
• Dichtheid: 1,525 g/ cm^3
•   Smeltpunt: 223 °C 
• Molmassa: 342,30 g/mol

STRUCTUUR

• Disacharide 
  
• Ontstaan uit condensatie van glucose en galactose

FUNCTIE

• Leveren van energie (= brandstof)
• Geven van een zoete smaak aan voedsel
• Belangrijke biologische functie: zogen van baby's bij zoogdieren d.m.v melk (babyperiode = melk enige voedselbron)

Waar kan je allemaal lactose in terugvinden?

VOORKOMEN

• 1ste levensfase:moedermelk 
• Later: DE belangrijkste bron van lactose = zuivelproducten (bv. kaas, yoghurt, ...)
• MAAR ook in : 

1. bereidingen zonder zuivelproducten zoals snoep, vinaigrette, margarine 
   
2. voedingssuplementen en geneesmiddelen 
3. sommige tropische planten

Sleep onderstaande melksoorten naar het juiste vakje? 

Bevat het meeste lactose

Bevat het minste lactose

VOEDING

• grootste bron van lactose = de zuivelproducten (lichtgroene zone)
• MAAR je vindt er ook in de: 
  

Oranje zone 
(bv. boter, vlees, ...)
Rode zone 

(bv. slagroom, roomijs, ...)

Grijze zone

(bv. chocolademelk, fristi, ...) 

LACTOSE - INTOLERANTIE

• LACTASE knipt de disacharide lactose opnieuw tot zijn monosachariden, nl. galactose en glucose. 
• 1ste levensjaren productie lactase-enzym hoog
• daarna neemt productie af of stopt
• Lactase- enzym te weinig of niet meer aanwezig? 

==> Darmen nemen lactose minder goed op (lactosemalabsorptie) 

• Kan aanleiding geven tot: lactose - intolerantie 

==> Lactose wordt niet langer afgebroken en resulteert in een overgevoeligheid voor lactose. 

SYMPTOMEN: buikpijn, diarree, winderigheid, opgeblazen gevoel, ...

OPLOSSING: lactose-vrije producten

Geef een andere naam voor de stof lactose?

Lactose is ...?

1. Zoeter dan sacharose en glucose
2. Even zoet dan sacharose en glucose
3. Minder zoet dan sacharose en glucose

Het smeltpunt van lactose ligt op?

1. 224 ° C
2. 225 °C
3. 222 °C
4. 223 ° C

Lactose ontstaat uit een condensatie van ... ?

De grootste bron van lactose in onze voeding zijn de ... ?

Chocolademelk behoort in de voedingsdriehoek tot ... ?

1. De rode zone
2. De grijze zone
3. De lichtgroen zone
4. De oranje zone

Welk enzym ontbreken of hebben mensen met een lactose - intolerantie te weinig?