Deel 4 Neus-maag sonde inbrengen, verzorgen en sondevoeding geven

• Verpleging en verzorging
• Praktijkonderwijs
• Leerjaar 1

Werkproces 1.3

Deel 4 

Neus-maagsonde 

Inbrengen/Verzorgen/Sondevoeding 

“Voor deze workshops/les wordt de applicatie LessonUp gebruikt. Deze app download je op basis van vrijwilligheid op je eigen privé-device. Door het downloaden van de applicatie maak je het mogelijk om beperkte persoonsgegevens ( lees: jouw naam en antwoorden) uit te wisselen met de docent van SVRZ gedurende deze les. Hierop is de AVG van toepassing.”

Overzicht les 4

• waarom een sonde?
• verschillende soorten
• hoe breng ik een sonde in?
• praktische tips
• verzorgen van de sonde
• sonde voeding
• medicatie via de sonde
• de sonde Quiz
• praktisch oefenen

Indicatie Sonde?

waarom hebben we nou een sonde nodig?

Indicaties sondevoeding

• chronische darmaandoening
  
• slikproblemen
  
• neurologische aandoening
• coma
• zorgvrager die weigert te eten
  
• verminderde eetlust door bv ziekte
  
• Operatie aan slokdarm of maag

slikproblemen door bijvoorbeeld CVA, MS.

soms wordt ook een sonde ingebracht om de maag leeg te hevelen. met afhangende maagsonde.

Soorten sondes

• Neus maag sonde
• Peg sonde
• peg j sonde
• micky button

percutane endoscopische gastrostomie. 

Peg j is een peg sonde met een sonde er doorheen die naar de nuchtere darm gaat. ( middelste deel van de dunne darm)

Nex methode?

nose

earlobe

xyphoid + 10 cm.

meetmethode voor inbrengen neus maagsonde

voorkeur van V&VN. 

de neus maagsonde inbrengen

• meet van het puntje van de neus, via de oorlel naar het uiteinde van het borstbeen.
• tel hier 10 CM bij op. 

NEX +10 methode. 

Inbrengen sonde 

• Bepaal lengte: NEX methode
• Patiënt in halfzittende houding

•  1e deel, laat patiënt hoofd iets achterover buigen
  
• Glas water + rietje (als patiënt mag drinken)
• 2e deel, sonde tussen keelholte en maag,  hoofd licht naar voren buigen (slikt beter)
• Breng sonde in tot markering
• Controle of sonde goed zit (pH/visueel)
• Fixeer sonde

complicaties

• beschadigen van het maagvlies 
• reflux / misselijkheid
• aspiratie pneumonie (longontsteking door maagsap dat in de longen beland)
• vagale prikkeling ( hierdoor kan een hartritme stoornis ontstaan)
• ontstekingen voornamelijk in de mond
• decubitus in de neusvleugel
• gestoord defeacatiepatroon
• verstopping van de sonde

pH controle

• Eventueel sonde tijdelijk fixeren 
• Lucht doorspuiten (Waarom?) 
• Rustig optrekken (anders trek je vacuüm)
• Druppels op strip, pH aflezen

Spuit wat lucht (1-2 ml) in de sonde, zodat er geen voeding of water meer in de sonde zit. 

als je dit niet doet heb je dus niet gegarandeerd maag inhoud maar meet je de ph van de voeding of water.

Aandachtspunten inbrengen sonde

-Patient informeren

-Aandacht voor angst

-Stopteken afspreken

-Observatie punten:

• benauwdheid + hoesten
• opkrullen in de keel

de verzorging

verzorg de neus minstens 1 keer per dag let hierbij op huidbeschadiging of drukplekken

Markeer van te voren de sonde goed 

zodat je evt verschuivingen op tijd ziet

spuit de sonde minimaal 6x per dag door met lauw/warm water 20 ml minimaal

Fixeer een neusmaagsonde niet te strak.

Materialen

silicone sondes, soepel vaak met voerdraad ingebracht

MIN 6 weken MAX 8 weken

pvc sondes, met weekmaker ingebracht kan problemen veroorzaken

MAX 10 dagen

pur-sondes, soepel glad en sterk en wordt met voerdraad ingebracht

MAX 6-8 weken

Er worden eigenlijk bijna altijd silicone sondes gebruikt let er dus op om je voordraad te verwijderen.

Charrière

De dikte van de sonde wordt uitgedrukt in Charrière.

ch 5 is heel dun en ch 12 of meer is vrij dik.

Het is per zorgvrager  verschillend welke dikte je moet hebben. Ze brengen het liefst een zo dun mogelijke in aangezien dit het fijnst is voor de zorgvrager.

Hoe kiezen ze voor een bepaalde chariérre?

dit ligt aan de soort voeding

moet er medicatie door kunnen

Sonde(voeding)

Wat is sondevoeding?

• vloeibare voeding die per sonde direct in maag, duodenum of jejunum wordt toegediend
  
• bevat alle voedingsstoffen 
  
• bevat vitamines, mineralen en sporenelementen
  

Manieren van sondevoeding

• Neus-maagsonde (soorten)
• PEG sonde
• PEJ sonde

• Spuit: bolus 
• Systeem: continue of intermitterend

het kan via verschillende wegen worden ingebracht zoals we al hebben besproken

ook kan het op verschillende manieren worden toegediend.

continu is druppelsgewijs 24 uur per dag

intermitterend is bijvoorbeeld 3x per dag in een uur. 

Soorten sondevoeding

Polymere voeding:

• wordt gegeven bij een goed functionerend maag-darmstelsel 
• Eiwitten, vetten, koolhydraten

Oligomere en monomere voeding:

• bestaat uit voorverteerde eiwitten, vetten, koolhydraten
  

kant-en-klare sondevoeding

sondevoeding in poedervorm

Toediening via voedingspomp

Toediening via spuit (bolus)

Waar let je op voor
je de SV toedient?

Aandachtspunten

• juiste patiënt
  
• juiste sondevoeding
  
• controleer de houdbaarheidsdatum
  
• na openen datum/tijd noteren
  
• let op : zakken 24 uur houdbaar
  
• Let op : glazen flessen max. 8 uur
  

Visuele Controle

• Zit de pleister nog goed?
• Inspecteer mond en keelholte
• Inspecteer markering op de sonde
• Overleg met cliënt

Bij Twijfel altijd PH waarde meten!

www.google.com

www.google.com

Aandachtspunten toediening

• Neem de tijd bij toediening sondevoeding via een spuit
  
• Niet meer dan 500 ml per bolus
  
• Altijd de sonde doorspoelen met 20-30 ml lauw water
  
• Vervang het toedieningssysteem iedere 24 uur
  
• Medicatietoediening via sonde
  
• Verpleegkundig rekenen nodig bij instellen pomp

Psycho-sociale aspecten

• niet gezellig om te eten met een sonde
  
• sonde trekt de aandacht van anderen
  

Let daar op!

Medicatie via de sonde

Waar let je op?

• Op het recept aan geven dat het medicatie via sonde betreft, apotheek zorgt voor juiste toedieningsvorm.
• Geen gecoate medicijnen fijnmalen tenzij apotheek aangeeft dat dit kan.
• Sonde altijd naspoelen met lauw water ivm verstoppen

medicatie via sonde

kan het worden gestopt?

Kan het ook anders, betrek apotheek

Wat kan vloeibaar?

Wat kan worden vermalen?

Wat kan worden gecombineerd?

dit wordt natuurlijk voornamelijk door de apotheek en arts bekeken maar houd dit zelf ook altijd in de gaten.

heb je met een bepaald medicijn problemen met oplossen? geef  dit aan.

Test je kennis met de Quiz!

noem 2 complicaties van sondevoeding

Bij welke pH waarde kan je gaan starten met sondevoeding

1. 6.5
2. 4.8
3. 8.8
4. geen idee

Kan ik mijn sondevoeding bij hoge temperaturen bewaren?

1. In de koelkast
2. Bewaar het bij hoge temperatuur
3. bewaar sondevoeding op een koele plaats in huis
4. Bewaar de voeding in het zonlicht

Wat is de meest gebruikte sonde?

1. jejunumsonde
2. neus/ maagsonde
3. neus/ dunnedarm sonde
4. PEG sonde

Het inbrengen van een neusmaagsonde is een

1. risicovolle handeling
2. voorbehouden handeling
3. een overige handeling

Hoe wordt besloten wat voor materiaal sonde er wordt gebruikt.

1. aan de soort voeding
2. aan de Chariëre
3. aan hoelang de sonde er in moet
4. aan de soort sonde

Op welke wijze breng je de sonde in?

1. A
2. B
3. C
4. geen van bovenstaande afbeeldingen klopt

Wat betekent Charrière?

1. de lengte van de sonde
2. het uiteinde van de sonde
3. het materiaal van de sonde
4. de dikte van de sonde

Wat is polymere voeding?

1. Voeding met meerdere vitamines
2. Complexere voedingsstoffen
3. Voeding met voorverteerde eiwitten, vetten en koolhydraten
4. Speciale dieetvoeding

Neusmaagsonde wordt vaak tijdelijk voorgeschreven

1. waar
2. niet waar

Hoelang kan een neusmaagsonde blijven zitten?

1. Voor altijd.
2. 1 maand.
3. 6 weken.
4. 6 maanden.

Hoe was deze les en wat is je het meeste bijgebleven?

Zijn er nog vragen?

Dan is het nu tijd om te oefenen!

www.vilansprotocollen.nl

ph meten

www.vilansprotocollen.nl

sondevoeding via pomp neus maag sonde

www.vilansprotocollen.nl

verwijderen neus maag sonde

www.vilansprotocollen.nl