Les 5: Gebergten

• Aardrijkskunde
• Speciaal Onderwijs
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 2

Les 5: Gebergten

Lesplanning

Terugblik

Lesdoelen 

Filmpje

Theorie

Quiz

Zelfstandig werken

Vooruitblik 

Wat meet je als je "het weer" wilt bepalen?

1. Warmte en de kou
2. Warmte, regen en wind
3. Hoeveel graden het is over lange tijd
4. Warmte en de temperatuur

Een poolklimaat heb je alleen op de Noord- of Zuidpool.

1. Waar
2. Niet waar

Wat hoort bij een landklimaat?

1. Zachte winters & koele zomers.
2. Strenge winters & koele zomers.
3. Zachte winters & hete zomers.
4. Strenge winters & hete zomers.

Lesdoelen

Aan het einde van deze les :

• kan je de verschillen tussen tussen jong- en oud gebergte benoemen;
• kan je de processen van erosie, sedimentatie en verwering in je eigen woorden uitleggen.

 

Jong en oud gebergte

• Wist je dat de Alpen 65 miljoen jaar oud zijn? 

        Dit is een voorbeeld van jonge gebergte!

• Jong gebergten hebben hoge, scherpe toppen en diepe dalen. 
• Dit komt omdat de toppen nog niet versleten zijn.

• Bij oud gebergte zijn de toppen lager en meer rond. De dalen zijn inmiddels opgevuld, dus niet meer zo diep.
• Oude gebergten kunnen 450 tot 250 miljoen jaar oud zijn!      Voorbeeld hiervan is de Ardennen.

Maar hoe worden die bergen dan kleiner en minder scherp??

Dit komt door 3 processen

• Verwering
• Erosie 
• Sedimentatie 

Stap 1 - Verwering

• Verwering: Is het uiteenvallen van gesteente door bijvoorbeeld het weer en/of planten.

Er zijn verschillende soorten:

• Biologische verwering (door planten)
• Vorstverwering (door ijs)

• Door verwering breken er dus stukken berg/gesteente af.

Stap 2 - Erosie

• De losgekomen stenen worden door zwaartekracht, water en wind meegenomen. (transport)

•  Bij dit meenemen bots gesteenten. Hierdoor gaat het gesteente slijten (kleiner worden).

• Dit noemen we erosie

Stap 3 -Sedimentatie

• Op een gegeven moment wordt het gesteente te zwaar om mee te nemen. 

• Het gesteente blijft dus op een nieuwe plek liggen -> dit is sedimentatie. 

Sedimentatie is afhankelijk van twee dingen:

• Kracht van de natuur (water of wind);
• Zwaarte van het gesteente.

De loop van de Rijn

Van de Zwitserse Alpen naar de Noordzee

Is dit jong of oud gebergte?

1. Jong gebergte
2. Oud gebergte

Is dit jong of oud gebergte?

1. Jong gebergte
2. Oud gebergte

Welk begrip hoort bij de volgende omschrijving?

"Gesteente wordt te zwaar en blijft op een nieuwe plek liggen"

1. Verwering
2. Erosie
3. Sedimentatie

Op welke plaats zou Nederland op het plaatje passen?

1. Bij verwering
2. Bij transport
3. Bij sedimenten
4. Bij geen enkele

Zelfstandig werken

Wat ga je precies doen?

• Jouw eiland heeft sinds deze les ten minste 1 berg, geef deze berg een naam.
  
• Is de berg een jonge- of oude berg?
  
• Waaraan kan ik dit zien? leg dit uit (geef voorbeelden van kenmerken).
  
• Vanaf jouw berg loopt er een rivier richting de zee, welke invloed heeft dit op jouw landschap?
  
• Over 1000 jaar bestaat jouw eiland nog steeds, ziet jouw berg er nog hetzelfde uit? Wat is er veranderd?
  

Vooruitblik

Volgende week:

• Les 6: Klimaatverandering