H3 leesvaardigheid 17 (les 1)

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom havo 3

Programma

1. 10 minuten lezen / nieuw boek halen in OLC
2. Huiswerk bespreken (poëzie)
3. Leesvaardigheid 17 (deel 1): mening en argumenten
4. Afsluiting en vooruitblik
   

oef. 2a, 2b, 4b, 4c (p. 151/153)

2a Bijvoorbeeld: Het gedicht is erg passend, omdat het gedicht gaat over de Vliehors en de woorden die hij in het zand achterlaat. Het gedicht speelt met de betekenis van ‘diepe indruk maken’. Poëzie kan diepe indruk maken op mensen, maar in dit geval maakt het ook letterlijk een diepe indruk, in het zand. Die letterlijke indruk wordt door ‘water aangeraakt’: als het vloed wordt, spoelen de golven over het gedicht heen.

2b De regel heeft een dubbele betekenis: poëzie maakt de diepste indruk, zowel op mensen als in het zand.  

 

4b Met ‘reizigers’ worden satellieten en ruimteschepen bedoeld. Het Engelse ‘voyagers’ staat voor het Voyagerprogramma: een Amerikaans ruimtevaartprogramma waarbij twee onbemande ruimtesondes door de ruimte zweven en ons voorzien van informatie.

 4c De regel doet heel kinderlijk aan. Denk aan de kinderliedjes ‘Hoedje van papier’ (‘Een twee drie vier, hoedje van, hoedje van…) en ‘Op een grote paddenstoel (‘… allebei de beentjes, hoepla, in de lucht’).

10 minuten lezen

Leesvaardigheid 17: mening en argumenten

Doel: Je leert hoe je meningen en argumenten onderscheidt.

Mening

Met een mening maakt een​ schrijver zijn lezer duidelijk hoe ​hij ergens tegenaan kijkt. ​

​

Een ander woord voor mening ​is ook wel standpunt.

In welke van onderstaande tekstsoorten kom je een mening tegen?

1. activerende tekst
2. amuserende tekst
3. betogende tekst
4. beschouwende tekst

Tekstsoorten met een mening

​Beschouwende tekst – doel is mening laten vormen​

 Betogende tekst – doel is overtuigen

Activerende tekst - doel is overtuigen EN je iets laten doen

Expliciet vs. impliciet

Lang niet altijd geeft een schrijver zijn mening expliciet aan met signaalwoorden, vaak moet je als lezer zelf maar uit de tekst afleiden wat de schrijver nou vindt. 

Aan welke ​signaalwoorden kun je een mening/standpunt herkennen?

Argumenten

Een schrijver gebruikt argumenten om zijn mening te onderbouwen of aannemelijk te maken. ​

​

Ik vind dat de overheid maatregelen moet nemen tegen obesitas, want 25% van de jeugd heeft al verschijnselen van obesitas. 

Aan welke signaalwoorden kun je argumenten herkennen?

Welk deel van de zin is een mening/standpunt?

Ik vind het belangrijk om zo min mogelijk vlees te eten, omdat ik het idee heb dat veeteelt slecht is voor het milieu.

1. Ik vind het belangrijk om zo min mogelijk vlees te eten
2. omdat ik het idee heb dat veeteelt slecht is voor het milieu.

Welk deel van de zin is een mening/standpunt?

Je bent verkouden, je kunt maar beter een paracetamol nemen.

1. Je bent verkouden
2. je kunt maar beter een paracetamol nemen.

Welk deel van de zin is een mening/standpunt?

Het is verstandig om je regenjas mee te nemen, het regent.

1. Het is verstandig om je regenjas mee te nemen
2. het regent.

Welk deel van de zin is een mening/standpunt?

Je moet goed leren vanmiddag, want morgen krijg je een toets.

1. Je moet goed leren vanmiddag
2. want morgen krijg je een toets.

Welk deel van de zin is een mening/standpunt?

Integratie van nieuwe bevolkingsgroepen werkt beter als zij met open armen ontvangen worden. Het is daarom een slecht idee om immigranten vijandig te behandelen.

1. Integratie van nieuwe bevolkingsgroepen werkt beter als zij met open armen ontvangen worden.
2. Het is daarom een slecht idee om immigranten vijandig te behandelen.

Welk deel van de zin is een mening/standpunt?

Je moet snel die tickets kopen, de concerten van Ed Sheeran zijn namelijk altijd snel uitverkocht.

1. Je moet snel die tickets kopen
2. de concerten van Ed Sheeran zijn namelijk altijd snel uitverkocht.

Welk deel van de zin is een mening/standpunt?

Stilzitten is erg ongezond, dus bij een blokuur zou iedereen tussendoor even een rondje door het lokaal moeten lopen.

1. Stilzitten is erg ongezond
2. dus bij een blokuur zou iedereen tussendoor even een rondje door het lokaal moeten lopen.

Feitelijke uitspraken

Een schrijver maakt zijn tekst sterker als zijn mening en argumenten feitelijke uitspraken bevatten. ​

​

Een feitelijke uitspraak is een uitspraak waarvan (eenvoudig) vast te stellen is of de uitspraak ‘waar’ of ‘onwaar’ is. 

Feitelijke uitspraak of niet? 

Energiedrankjes moeten verboden want uit onderzoek blijkt energiedrankjes hartritme- stoornissen veroorzaken bij jongeren.

1. feitelijke uitspraak
2. geen feitelijke uitspraak

Feitelijke uitspraak of niet? 

Ik vind die nieuwe roman erg goed. Ik kon me namelijk erg inleven in de hoofdpersoon en de verhaallijn vond ik erg spannend.

1. feitelijke uitspraak
2. geen feitelijke uitspraak

Feitelijke uitspraak of niet? 

Ik verwacht niet dat Jeroen Dijsselbloem in de Tweede Kamer blijft. Ik kan me niet voostellen dat dat werk hem nog genoeg uitdaging zal bieden.

1. feitelijke uitspraak
2. geen feitelijke uitspraak

Feitelijke uitspraak of niet? 

Als president zal ik de begroting in evenwicht houden, want dat heb ik ook gedaan toen ik gouverneur was.

1. feitelijke uitspraak
2. geen feitelijke uitspraak

Controleren van uitspraken

Een kritische lezer moet zich altijd afvragen of de argumenten van een schrijver wel kloppen. ​

​

Dus naast dat je moet letten op de bron,

de actualiteit, de deskundigheid van de auteur 

en het belang van de auteur moet je dus ook 

letten op de juistheid van de argumenten. 

Kun je controleren of de volgende zin waar is of niet?

Popartiesten verdienen per definitie veel geld.

1. ja
2. nee

Kun je controleren of de volgende zin waar is of niet?

Geluk leidt tot succes en niet andersom.

1. ja
2. nee

Kun je controleren of de volgende zin waar is of niet?

Een banaan bestaat per 100 gram uit 18,2 gram suikers.

1. ja
2. nee

Kun je controleren of de volgende zin waar is of niet?

Tycho snapt de som niet.

1. ja
2. nee

Kun je controleren of de volgende zin waar is of niet?

Valeries moeder mediteert en Nadia vindt dat maar zweverig.

1. ja
2. nee

Kun je controleren of de volgende zin waar is of niet?

Wel 78 procent van de bevolking vindt dat Zwarte Piet een belangrijk onderdeel is van de Nederlandse cultuur.

1. ja
2. nee

Kun je controleren of de volgende zin waar is of niet?

Toen het eerste testament van de Bijbel werd geschreven, dacht men anders over de rol van de vrouw dan nu.

1. ja
2. nee

Afsluiting en vooruitblik

Volgende les:

• Huiswerk: leren p. 70
• Meenemen: LAPTOP, boek, leesboek, schrift en pen​
  
• Programma: leesvaardigheid 17 (deel 2)