8.1 + 8.2 Waaraan herken je een ontwikkelingsland + Arm zijn is arm blijven

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 8

Paragraaf  1 - Waaraan herken je een ontwikkelingsland?

Paragraaf 2 - Arm zijn is arm blijven!

4 mavo

Wat moet je kennen/ kunnen?

• Hoe je het inkomen per hoofd van de bevolking berekent
  
• Dat alleen kijken naar het gemiddelde inkomen niet genoeg zegt over de welvaart van een land. Waar moet je nog meer naar kijken?
  
• Weten van welke kenmerken er sprake is bij ontwikkelingslanden.
  
• Weten waarom ontwikkelingslanden weinig exportinkomsten hebben.
  
• Uit kunnen leggen wat de ruilvoet is en waarom de ruilvoet voor ontwikkelingslanden vaak slecht is.
  
• Uit kunnen leggen landen doen tegen schommelende grondstofprijzen

Oorzaken armoede?

Oorzaken armoede

• Klimaat = Slechte of geen oogsten
  
• Monocultuur = Een land is afhankelijk van de verkoop van 1 product (zie volgende dia)
  
• Natuurrampen = Slechte of geen oogsten
  
• Oorlogen = Spreekt voor zich
  
• Slechte gezondheid v/d bevolking = Weinig werkende mensen
• Corrupte regeringen = Leiders van een land houden al het geld dat ze krijgen zelf

Oorzaken armoede

• Slecht opleidingsniveau (kinderarbeid) = Mensen doen simpel werk.
  
• Slechte infrastructuur = Slechte wegen/ havens/ vliegvelden, waardoor je niet kunt exporteren. 
• Bevolkingsgroei = meer mensen voor dezelfde banen.
  
• Lage wereldmarktprijzen = Met het verkopen van grondstoffen verdien je niet veel geld.
  
• Invoerrechten = Producten uit arme landen worden duurder
• Vicieuze cirkels = armoede veroorzaakt armoede (zie einde van de les)

Monocultuur

• Een land is afhankelijk van de verkoop van 1 of enkele producten. 
• Als de verkoop van dat ene product tegenvalt heeft het land een probleem.
• De grondstoffen uit de landbouw (zoals katoen, rijst, cacao en koffie) leveren bij de export ook nog eens veel minder geld op dan industriële eindproducten.
  
• Koffie die klaar is voor consumptie, is bijvoorbeeld veel meer waard dan onbewerkte koffiebonen.

Kun je een land noemen met een monocultuur? Van welk product is dit land afhankelijk?

Welk woord komt er altijd in je antwoord als het over welvaart gaat?

Welvaart

Om de welvaart van een land te meten gebruik je:

Nationaal inkomen per hoofd v/d bevolking

• Formule = Totale inkomen van een land : aantal inwoners
  

Wat is in Nederland ongeveer het inkomen per hoofd van de bevolking?

1. $ 4.200 per jaar
2. $ 25.000 per jaar
3. $ 42.000 per jaar
4. $ 100.000 per jaar

Bereken voor Liberia het inkomen per hoofd van de bevolking. Je hebt de volgende gegevens:
Nationaal inkomen = $3,8 mld
Inwoners = 4.195.000

1. $ 905,84
2. $ 9058,40
3. $11.039,50
4. Ik heb een ander antwoord

Waar kijk je nog meer naar bij welvaart behalve het nationaal inkomen?

Waar kijk je nog meer naar bij welvaart?

• De verdeling van de welvaart/ inkomen over de bevolking
  
• De hoogte van de prijzen (NL = hoger dan Nigeria)
  
• Heeft een land veel of weinig zelfvoorziening.
• De aanwezigheid en kwaliteit van collectieve voorzieningen, zoals onderwijs en gezondheidszorg.

Buffervoorraad/ grondstoffenfonds

• Wereldmarktprijs = een prijs voor grondstoffen die over de hele wereld hetzelfde is. Bv. Voor koffie, suiker, olie en katoen.
• Van sommige producten (koffie bijvoorbeeld) wordt er meer gemaakt dan dat er verkocht wordt
• Er is dus meer aanbod dan vraag en dus krijgt de boer een lage prijs voor zijn producten.
  

Buffervoorraad/ grondstoffenfonds

Als de prijs te laag wordt kunnen alle koffieboeren samen een buffervoorraad aan leggen.

• Een deel van de productie wordt dan opgeslagen --> 

• Minder aanbod op de wereldmarkt -->
• De prijs van koffie gaat weer stijgen

Buffervoorraad/ grondstoffenfonds

Wat gebeurt er met de opgeslagen koffie?

• Als er een keer een slechte oogst is geweest, kan dit deel op de markt worden gebracht
• Doel buffervoorraad = zorgen voor stabiele prijzen voor boeren

Ruilvoet

• Ruilvoet = de verhouding tussen de prijs van exportproducten en de prijs van importproducten.
  
• Positief = als de prijzen van exportproducten hoger zijn dan de prijzen van importproducten

• Voor ontwikkelingslanden is die ruilvoet vaak slecht. Wat zij exporteren is goedkoop (grondstoffen), wat zij importeren is duur (eindproducten)
  

Wat is GEEN kenmerk van een ontwikkelingsland?

1. slechte infrastructuur
2. monocultuur
3. snelle bevolkingsgroei
4. weinig analfabetisme

Koffie is een belangrijk exportproduct van Rwanda (land in Oost-Afrika).
Stel dat de exportprijs van koffie uit Rwanda stijgt en de importprijzen voor Rwanda niet veranderen.
Wat zal er dan gebeuren met de ruilvoet van Rwanda?

1. De ruilvoet van Rwanda zal gelijk blijven
2. De ruilvoet van Rwanda zal verslechteren
3. De ruilvoet van Rwanda zal verbeteren

De prijs voor koffiebonen schommelt al jaren flink. Door buffervoorraden aan te leggen kunnen grote schommelingen voorkomen worden. Wat moeten koffieproducerende landen doen om de prijs van koffiebonen te laten stijgen?

1. De buffervoorraden vergroten, zodat het aanbod van koffiebonen afneemt.
2. De buffervoorraden vergroten, zodat het aanbod van koffiebonen toeneemt.
3. De buffervoorraden verkleinen, zodat het aanbod van koffiebonen afneemt.
4. De buffervoorraden verkleinen, zodat het aanbod van koffiebonen toeneemt.

Vicieuze cirkel

• Een situatie waarin je op eigen kracht niet uit kunt komen. Veel ontwikkelingslanden zitten in zo'n cirkel (zie voorbeeld volgende dia)
• Armoede zorgt er dus voor dat je arm blijft!

Maak de vicieuze cirkel kloppend. Sleep de teksten op de juiste plek in de cirkel.

geen geld om te investeren

lage productie

armoede

lage opbrengst

eenvoudige productie-methodes

Heeft een vicieuze cirkel een einde?

1. ja
2. nee

Waarom zijn de Verenigde Naties ook al weer opgericht?

Bekijk deze video.

De wereldbank is een onderdeel van?

1. de NAVO
2. de Verenigde Naties
3. de Europese Unie
4. de USA

Wat moet je kennen/ kunnen?

• Hoe je het inkomen per hoofd van de bevolking berekent
• Dat alleen kijken naar het gemiddelde inkomen niet genoeg zegt over de welvaart van een land. Waar moet je nog meer naar kijken?
• Weten van welke kenmerken er sprake is bij ontwikkelingslanden.
• Weten waarom ontwikkelingslanden weinig exportinkomsten hebben.
• Uit kunnen leggen wat de ruilvoet is en waarom de ruilvoet voor ontwikkelingslanden vaak slecht is.
• Uit kunnen leggen landen doen tegen schommelende grondstofprijzen

Noem 2 dingen die je voor deze les nog niet wist!