hfdst 8 paragraaf 2

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Programma

1. aan de hand van een formule de toegevoegde waarde te berekenen.
2. twee verschillen te omschrijven tussen formele en informele productie.
3. het begrip CAO in eigen woorden te omschrijven.
4. aan het einde van de les minimaal 3 afspraken te benoemen die in een cao staan.
 

Bedrijfskolom

Toegevoegde waarde =

De extra waarde van een product die ontstaat doordat een bedrijf het product bewerkt.

toegevoegde waarde = omzet - intermediair verbruik

toegevoegde waarde is niet hetzelfde als winst

Soorten productie

Formele productie:

De betaalde productie bij bedrijven en de overheid. Dit noemt men ook de productie in enge zin.

Informele productie:

Als gezinsleden onbetaald produceren voor hun eigen of elkaars behoeften.
De productie in ruime zin betreft de informele en formele productie samen.

Produceren

• Produceren: Het maken van goederen en het leveren van diensten.

• Productie in enge zin: activiteiten in formele sector, bedrijven en overheid.

• Productie in ruime zin: alle activiteiten waarmee je in je behoefte kunt voorzien.
• Zowel productie in formele sector als de informele sector.

Productie

PRODUCTIE IN ENGE ZIN:

Productie in de formele sector, door bedrijven en de overheid.

PRODUCTIE IN RUIME ZIN:

Alle activiteiten die in behoeften voorzien, dus ook de productie in de informele sector.

CAO

• is een overeenkomst tussen werkgevers-organisaties en werknemersorganisaties.
  
• staan de afspraken die gelden voor alle werknemers werknemers in een groot bedrijf of een hele bedrijfstak
  

* Afspraken in een individuele arbeidsovereenkomst mogen niet strijdig zijn met de cao.
* Afspraken in de CAO moeten voldoen aan de wet.
* bij vragen?? afdeling personeelzaken.

Verlengde instructie

Leerlingen van groep 1 -> Werken zelfstandig verder (10min)

Leerlingen van groep 2 -> Werken zelfstandig aan de opdrachten (10min)

leerlingen groep 3 -> Luisteren en werken mee met de verlengde instructie. 

Arbeidsovereenkomst

• Een arbeidsovereenkomst is een contract tussen werknemer en werkgever.
• Werknemer in dienst van wergever voor een bepaalde tijd tegen beloning.
  
• Arbeidsovereenkomst hoeft niet schriftelijk.
• Arbeidsverhouding moet wel schriftelijk kenbaar gemaakt worden.
• Bij een arbeidsovereenkomst gelden de wetten en regels uit het arbeidsrecht, zoals werktijden, loon, loondoorbetaling bij ziekte, werkloosheid & vakantiedagen.
  
• Geldt een arbeidsovereenkomst voor een hele sector: CAO
  

Arbeidsproductiviteit =

arbeidsproductiviteit van één persoon:
productie van een werkende : aantal dagen/weken/maanden

arbeidsproductiviteit van een groep werkenden:
totale productie in een periode : aantal werkenden
of
totale productie in een periode : totaal aantal arbeidsuren

Hoe bereken je de toegevoegde waarde?

1. waarde inkoop - verkoopopbrengst
2. verkoopopbrengst - waarde inkoop

Wat is NIET van invloed op de arbeidsproductiviteit?

1. scholing
2. arbeidsvoorwaarden
3. arbeidsverdeling
4. openingstijden

Arbeidsproductiviteit neemt toe door goede scholing:

1. juist
2. onjuist
3. maakt niets uit

Hoe noem je de groei van de productie?

1. kapitaalintensief
2. economische groei
3. arbeidsproductiviteit

Leiden mechanisatie en automatisering tot een hogere of lagere arbeidsproductiviteit?

1. Hoger
2. lager

De winkels zijn in december elke avond open. Wordt hierdoor de arbeidsproductiviteit groter?

1. ja
2. nee

Als de arbeidsproductiviteit toeneemt, kunnen de productiekosten...

1. Dalen
2. Stijgen
3. Gelijk blijven
4. Verdwijnen

Waardoor neemt de
arbeidsproductiviteit toe?

Zelfstandige verwerking

Groep 1 -> zelfstandig werken aan de opdrachten. (10 min)

Groep 2-> zelfstandig werken aan de opdrachten waarbij de docent individuele feedback geeft. (10 min)

Groep 3 -> zelfstandig werken aan de opdrachten waarbij de docent individuele feedback geeft. (10 min)

Wat heb je nu geleerd?

Gezamelijke afsluiting voor groep 1,2 en 3

Noem drie belangrijke dingen die je hebt geleerd deze les.