Compressief zwachtelen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Lesdoelen

Je legt uit:

in welke situaties je wel en niet mag zwachtelen.

wat de methode van ambulante compressietherapie is

wat de aandachtspunten bij ambulante compressietherapie therapie zijn

wat de verschillende materialen zijn die gebruikt worden bij compressie therapie.

Je legt uit waarom zwachtelen onder de risicovolle handelingen valt

Je oefent met ambulante compressietherapie.

Soorten compressietherapie

• Therapeutische Elastische Kousen (TEK)
• Elastische zwachtels (korte - en langerek) en niet - elastisch 
• Adjustable compression Devices (klittenband zwachtels)

Wanneer pas je compressietherapie toe (indicaties)

Indicaties

• (preventie) oedemen (vaak door veneuze insufficiëntie)
• (preventie) ulcera
• Na flebologische ingrepen (bv spataderen)
• Bij oppervlakkige en diepe veneuze trombose
• Bij ontstekingsverschijnselen van de huid en het onderhuids vetweefsel = lipoedeem)
• (preventie) posttrombotisch syndroom (beschadiging kleppen)

Behandeling in 2 fases

1. Initiële fase = doel om oedeem te verminderen en wondgenezing bevorderen = zwachtelen
2. Onderhoudsfase = doel preventie terugkeer oedeem en wonden = steunkousen

Wat is een contra-indicatie voor compressief zwachtelen?

Contra - indicaties

• Arteriële insufficiëntie
• Afsluiting/verstopping van het diepe veneuze systeem
• Ernstige huidafwijkingen
• Allergie voor compressiemateriaal 

Enkel/arm index (EAI)

Perifeer Arterieel Vaatlijden (PAV) is een belangrijke contra-indicatie voor het toepassen van compressietherapie. Als een zorgvrager een niet onderkend arterieel vaatlijden heeft en er vindt compressietherapie plaats, dan kan al binnen enkele dagen letsel ontstaan. In het ergste geval wordt de bloedtoevoer zodanig belemmerd dat necrose optreedt. Daarom is het belangrijk om PAV vóór aanvang van compressietherapie uit te sluiten. Dit gebeurt door de arteriële bloeding te controleren/ meten.

Ga nooit zwachtelen zonder een uitslag EAI!

vervolg EAI

De enkel-armindex (EAI) is naast lichamelijk onderzoek een betrouwbare methode om arterieel vaatlijden vast te stellen

Bij een EAI wordt de verhouding tussen de systolische druk in de arteriën bij de enkel en de arteriën in de arm gemeten. 

De normale index is ongeveer 1. 

Een index kleiner dan 0,9 duidt op arteriële insufficiëntie van de beencirculatie en bij een index kleiner dan 0,5 is er ernstig obstructief arterieel vaatlijden.

Aandachtpunten

• Juiste druk (te laag = oedeem en trage wondgenezing/ te hoog =  zuurstoftekort)
• Bij oedeem bdz start met 1 been en als dat goed gaat later ook het andere been.
• Goede huidverzorging
• Therapietrouw
• toestand van de huid

Complicaties

Risicovolle handeling = Onjuiste uitvoering lijdt tot zuurstoftekort in weefsel = weefselversterf 

• Pijn
• Irritatie van de huid
• Vensteroedeem
  
• Kleur tenen
  
• Afzakken zwachtel
  
• Striemen en blaren

zorgpad.digitaal.noordhoff.nl

Demonstratie en oefenen